logologo
"MUALLİMLER BİRLİĞİ MECMUASI"(1925-1927)
fav gif
Kaydet
viki star outline
Avatar
Ana YazarMustafa GÜNDÜZ18 Nisan 2025 10:20
II. Meşrutiyet döneminde faaliyet göstermeye başlayan muallim ve talebe cemiyetleri kendi yayın organlarını da çıkarmıştır. Bu faaliyetler Cumhuriyet'in ilk yıllarında da devam etmiş, 7 Mayıs 1921 tarihinde teşekkül eden Türkiye Muallim ve Muallimeler Birliği Cemiyeti tarafından farklı dergiler çıkarılmıştır. Bunlardan biri de Temmuz 1925 ve Nisan 1927 tarihleri arasında yirmi sayı yayımlanan Muallimler Birliği Mecmuası'dır. Ankara'da ayda bir çıkarılmaya başlanmış olup sayıları genelde üç forma civarıdır (kapak dahil 50 sayfa). 11-12. ve 19-20. sayıların birlikte yayımlandığı derginin toplamı 992 sayfadır. Dergi İstanbul'da farklı matbaalarda basılmış, fiyatında kısmî değişimler olmuştur. İlk yedi sayının mesul müdürü Münif Kemal Bey'dir. Bu sayıdan sonra idarî heyette Urfa Mebusu Refet Bey ile Afyon Mebusu İzzet Ulvi'nin kâtib-i umûmî olarak görev yapacakları bildirilmiştir. 10. sayıdan itibaren yeniden Münif Kemal Bey mesul müdür olarak görülmektedir.Derginin ilk sayısında Mustafa Kemal Paşa'nın kalpaklı bir resmine yer verilerek "Muallimler Birliği'nin hâmisi" olduğu bildirilmiştir. Aynı sayıda Başvekil Mustafa İsmet İnönü'nün de Muallimler Birliği "fahrî reisi" olduğuna vurgu yapılmıştır. Bu durum derginin başlangıçtan itibaren Cumhuriyet'in ilke ve ülküleri ile paralel, onun etkisinde bir yayın yapmaya başladığını gösterir.Muallimler Birliği Mecmuası'nın temel amacı öğretmenlik meslek bilincinin teşekkülüne, mensuplarının yardımlaşma ve dayanışma faaliyetlerine öncülük etmek ve onların haklarını savunmaktır. Mecmua, öğretmenlerin ekonomik ve beşerî durumlarıyla atama, tayin, terfi, aile, hastalık, taşınma, barınma gibi kişisel sorunlarına varıncaya kadar ilgilenileceğini, bunların çözümü için aracı olacağını ilk sayılarında beyan etmiştir. Bununla birlikte eğitimin güncel, geleneksel, teorik ve pratik meseleleriyle de yakından ilgilenerek sayfalarında akademik popüler denilebilecek düzeyde yazılara yer vermiştir. Öğretmenlerin meslekî ve kültürel gelişimine destek olma amacıyla, ilgili konularda mülakatlar ve tercümeler yapılmış, eğitim gelişmeleriyle kütüphane, müze, tiyatro, sergi vb. konularda haberler verilmiştir. Baştan itibaren hükümetin eğitim politikalarına koşulsuz destek verilmiş ve yeni eğitim ideallerinin eğitimciler arasında kabul edilmesi ve yaygınlaşması için yoğun çaba sarfedilmiştir. Derginin hemen her sayısında Türkiye'nin farklı bölgelerindeki cemiyet mensuplarının toplu ya da bir faaliyet anını da tespit eden fotoğraflar bulunmaktadır. Maarif Vekili Mustafa Necati hakkında oldukça sitayişkâr yazılar kaleme alınmış, hemen her bakımdan onun izleyeceği politikaların destekçisi oldukları bildirilmiştir.Muallimler Birliği Mecmuası'nda zamanın eğitim, kültür ve felsefe alanında önde gelen şahsiyetlerinden çoğunun telif-tercüme yazıları görülmektedir. Abdüllatif Nevzat (Nevzat Ayas Ayasbeyoğlu), Hilmi Ziya (Ülken), İzzet Ulvi, İhsan (Sungu), Faruk Nafiz (Çamlıbel), Selim Sırrı (Tarcan), İbrahim Alaeddin (Gövsa), Besim Atalay, Sabri Cemil (Yalkut), Ziyaeddin Fahri (Fındıkoğlu) ve Tahsin Demiray gibi isimler maarifin güncel ya da geleneksel konularına dair yazılar yayımlamıştır. Bunun yanında muhtemelen farklı yörelerde görevli bazı öğretmen, yazar ve idarecilerden de yazılar yer almıştır.Dergide genel olarak şubelerden gelen haberler yanında bütün öğretmen kesimlerine seslenen halk eğitimi, eğitim tarihi, eğitim felsefesi, eğitim sosyolojisi, eğitim yönetimi ve denetimi, eğitim psikolojisi, psikolojik danışma ve rehberlik, ölçme ve değerlendirme, din ve ahlak eğitim ve öğretimi, fen ve matematik eğitim ve öğretimi, sağlık eğitimi, beden eğitimi, müzik, resim ve el işleri, temel dil becerileri, çocuk edebiyatı, ilk okuma yazma öğretimi, edebiyat öğretimi, halk edebiyatı, dünya edebiyatı gibi üst başlıklar altında toplanabilecek yazılar bulunmaktadır.Bunlardan özellikle Hilmi Ziya, Hamit Zübeyir, Nevzat Ayas, Sabri Cemil, Zeki Mesut (Alsan), Eyüp Hamdi ve Avni Refik beylerin eğitim felsefesine dair olan yazıları dikkat çeker. Bu yazılarda Batılı eğitim felsefeleri ve terimleriyle kadim Türkçe felsefe-bilim terimlerinin bir arada kullanıldığı görülür. Eğitim felsefesine dair yazılara geniş yer verilmesi yeni kurulan Cumhuriyet'in eğitim felsefesine yön vermeye çalışmak ve yeni eğitim politikalarına katkı vermek şeklinde yorumlanabilir. Dergide Batılı eğitimci ve filozoflar ile modern eğitim yöntem, teknik ve pratiklerine ciddi bir ilginin olduğu görülmektedir.Hilmi Ziya tarafından W.James'ten yapılan tercümeler Amerikan pragmatizmine duyulan ilgiyi göstermektedir. Bununla birlikte Ülken, "millî terbiye" konusunda da yazılar yazmıştır. Selim Sırrı II. Meşrutiyet'in ilk senelerinden beri beden eğitimi dersini eğitimin ve toplumun bütün kesimlerine yayma gayretini burada da sürdürmüştür. Hamit Zübeyr etnografik yazılarıyla köy hayatı ve köy eğitimi üzerinde durmuştur. Sabri Cemil, dönemin okul türlerinden "uygulama okulu" (amelî mektep) konusuna değinirken, Zeki Mesut ve A. Tevfik Alman terbiye usulleri ve cereyanlarına dair yazılar yazmıştır. "Eğitim Tarihi" başlığı altında Avrupa ve Amerika'daki meslekî eğitim uygulamalarından örnekler verilmiştir.Muallimler Birliği Mecmuası herhangi bir açıklama yapmadan Nisan 1927 tarihinden itibaren kapanmıştır. Derginin birçok kütüphanede tam koleksiyonuna ve dijital versiyonlarına ulaşmak mümkündür. Muallimler Birliği Mecmuası üzerine farklı düzeylerde çalışmalar yapılmıştır.
badge borderhover badge border
avatar
Türk Maarif Ansiklopedisi Kategorisi
Kurulları tarafından
onaylanmıştır.

"MUALLİMLER BİRLİĞİ MECMUASI"(1925-1927)

Board Main İcon

II. Meşrutiyet döneminde faaliyet göstermeye başlayan muallim ve talebe cemiyetleri kendi yayın organlarını da çıkarmıştır. Bu faaliyetler Cumhuriyet'in ilk yıllarında da devam etmiş, 7 Mayıs 1921 tarihinde teşekkül eden Türkiye Muallim ve Muallimeler Birliği Cemiyeti tarafından farklı dergiler çıkarılmıştır. Bunlardan biri de Temmuz 1925 ve Nisan 1927 tarihleri arasında yirmi sayı yayımlanan Muallimler Birliği Mecmuası'dır. Ankara'da ayda bir çıkarılmaya başlanmış olup sayıları genelde üç forma civarıdır (kapak dahil 50 sayfa). 11-12. ve 19-20. sayıların birlikte yayımlandığı derginin toplamı 992 sayfadır. Dergi İstanbul'da farklı matbaalarda basılmış, fiyatında kısmî değişimler olmuştur. İlk yedi sayının mesul müdürü Münif Kemal Bey'dir. Bu sayıdan sonra idarî heyette Urfa Mebusu Refet Bey ile Afyon Mebusu İzzet Ulvi'nin kâtib-i umûmî olarak görev yapacakları bildirilmiştir. 10. sayıdan itibaren yeniden Münif Kemal Bey mesul müdür olarak görülmektedir.



Derginin ilk sayısında Mustafa Kemal Paşa'nın kalpaklı bir resmine yer verilerek "Muallimler Birliği'nin hâmisi" olduğu bildirilmiştir. Aynı sayıda Başvekil Mustafa İsmet İnönü'nün de Muallimler Birliği "fahrî reisi" olduğuna vurgu yapılmıştır. Bu durum derginin başlangıçtan itibaren Cumhuriyet'in ilke ve ülküleri ile paralel, onun etkisinde bir yayın yapmaya başladığını gösterir.



Muallimler Birliği Mecmuası'nın temel amacı öğretmenlik meslek bilincinin teşekkülüne, mensuplarının yardımlaşma ve dayanışma faaliyetlerine öncülük etmek ve onların haklarını savunmaktır. Mecmua, öğretmenlerin ekonomik ve beşerî durumlarıyla atama, tayin, terfi, aile, hastalık, taşınma, barınma gibi kişisel sorunlarına varıncaya kadar ilgilenileceğini, bunların çözümü için aracı olacağını ilk sayılarında beyan etmiştir. Bununla birlikte eğitimin güncel, geleneksel, teorik ve pratik meseleleriyle de yakından ilgilenerek sayfalarında akademik popüler denilebilecek düzeyde yazılara yer vermiştir. Öğretmenlerin meslekî ve kültürel gelişimine destek olma amacıyla, ilgili konularda mülakatlar ve tercümeler yapılmış, eğitim gelişmeleriyle kütüphane, müze, tiyatro, sergi vb. konularda haberler verilmiştir. Baştan itibaren hükümetin eğitim politikalarına koşulsuz destek verilmiş ve yeni eğitim ideallerinin eğitimciler arasında kabul edilmesi ve yaygınlaşması için yoğun çaba sarfedilmiştir. Derginin hemen her sayısında Türkiye'nin farklı bölgelerindeki cemiyet mensuplarının toplu ya da bir faaliyet anını da tespit eden fotoğraflar bulunmaktadır. Maarif Vekili Mustafa Necati hakkında oldukça sitayişkâr yazılar kaleme alınmış, hemen her bakımdan onun izleyeceği politikaların destekçisi oldukları bildirilmiştir.



Muallimler Birliği Mecmuası'nda zamanın eğitim, kültür ve felsefe alanında önde gelen şahsiyetlerinden çoğunun telif-tercüme yazıları görülmektedir. Abdüllatif Nevzat (Nevzat Ayas Ayasbeyoğlu), Hilmi Ziya (Ülken), İzzet Ulvi, İhsan (Sungu), Faruk Nafiz (Çamlıbel), Selim Sırrı (Tarcan), İbrahim Alaeddin (Gövsa), Besim Atalay, Sabri Cemil (Yalkut), Ziyaeddin Fahri (Fındıkoğlu) ve Tahsin Demiray gibi isimler maarifin güncel ya da geleneksel konularına dair yazılar yayımlamıştır. Bunun yanında muhtemelen farklı yörelerde görevli bazı öğretmen, yazar ve idarecilerden de yazılar yer almıştır.



Dergide genel olarak şubelerden gelen haberler yanında bütün öğretmen kesimlerine seslenen halk eğitimi, eğitim tarihi, eğitim felsefesi, eğitim sosyolojisi, eğitim yönetimi ve denetimi, eğitim psikolojisi, psikolojik danışma ve rehberlik, ölçme ve değerlendirme, din ve ahlak eğitim ve öğretimi, fen ve matematik eğitim ve öğretimi, sağlık eğitimi, beden eğitimi, müzik, resim ve el işleri, temel dil becerileri, çocuk edebiyatı, ilk okuma yazma öğretimi, edebiyat öğretimi, halk edebiyatı, dünya edebiyatı gibi üst başlıklar altında toplanabilecek yazılar bulunmaktadır.



Bunlardan özellikle Hilmi Ziya, Hamit Zübeyir, Nevzat Ayas, Sabri Cemil, Zeki Mesut (Alsan), Eyüp Hamdi ve Avni Refik beylerin eğitim felsefesine dair olan yazıları dikkat çeker. Bu yazılarda Batılı eğitim felsefeleri ve terimleriyle kadim Türkçe felsefe-bilim terimlerinin bir arada kullanıldığı görülür. Eğitim felsefesine dair yazılara geniş yer verilmesi yeni kurulan Cumhuriyet'in eğitim felsefesine yön vermeye çalışmak ve yeni eğitim politikalarına katkı vermek şeklinde yorumlanabilir. Dergide Batılı eğitimci ve filozoflar ile modern eğitim yöntem, teknik ve pratiklerine ciddi bir ilginin olduğu görülmektedir.



Hilmi Ziya tarafından W.James'ten yapılan tercümeler Amerikan pragmatizmine duyulan ilgiyi göstermektedir. Bununla birlikte Ülken, "millî terbiye" konusunda da yazılar yazmıştır. Selim Sırrı II. Meşrutiyet'in ilk senelerinden beri beden eğitimi dersini eğitimin ve toplumun bütün kesimlerine yayma gayretini burada da sürdürmüştür. Hamit Zübeyr etnografik yazılarıyla köy hayatı ve köy eğitimi üzerinde durmuştur. Sabri Cemil, dönemin okul türlerinden "uygulama okulu" (amelî mektep) konusuna değinirken, Zeki Mesut ve A. Tevfik Alman terbiye usulleri ve cereyanlarına dair yazılar yazmıştır. "Eğitim Tarihi" başlığı altında Avrupa ve Amerika'daki meslekî eğitim uygulamalarından örnekler verilmiştir.



Muallimler Birliği Mecmuası herhangi bir açıklama yapmadan Nisan 1927 tarihinden itibaren kapanmıştır. Derginin birçok kütüphanede tam koleksiyonuna ve dijital versiyonlarına ulaşmak mümkündür. Muallimler Birliği Mecmuası üzerine farklı düzeylerde çalışmalar yapılmıştır.

Kaynakça

Arıkan, Mustafa. “Muallimler Birliği Mecmuası”. https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/muallimler-birligi-mecmuasi/.
Birinci, Faruk Dursun. İstanbul Muallimler Birliği Mecmuasına Göre Avrupa ve Amerika Mekteplerinde Terbiye ve Öğrenci Yetiştirme Usulleri (1922-1927). YLT, İstanbul Üniversitesi, 2017.
Muallimler Birliği Mecmuası. bütün sayılar (1925-1927).
Okmak, Filiz. Türkiye Muallimler Birliği Mecmuası’nın Sistematik Tahlili. YLT, Pamukkale Üniversitesi, 2009.
Mustafa GÜNDÜZ, ""MUALLİMLER BİRLİĞİ MECMUASI"", Türk Maarif Ansiklopedisi, https://turkmaarifansiklopedisi.org.tr/muallimler-birligi-mecmuasi/#yazar-1 (16.04.2025).

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme
KÜRE'ye Sor