Altay Cem Meriç’in “Muhtelif” serisinin ikinci kitabı olan Muhtelif 2 – İslam’a İtirazlar ve Cevapları, modern dönemde İslam’a yöneltilen felsefi, tarihsel ve teolojik eleştirileri sistemli biçimde inceleyen ve bunlara delillere dayalı yanıtlar geliştirmeyi amaçlayan bir savunma eseridir.
Konu ve İçerik
Kitap, günümüzün küresel ve çok kültürlü ortamında ortaya çıkan İslam eleştirilerini ele alır. Yazar, özellikle seküler düşünce, bilimsel rasyonalizm, tarihsel eleştiriler ve sosyal adalet tartışmaları gibi alanlardan gelen itirazları ayrıntılı biçimde inceler. Her bölümde önce itirazların arka planı, tarihsel gelişimi ve dayandığı varsayımlar tarafsızca aktarılır. Ardından İslami ilimler (tefsir, kelam, fıkıh) ile felsefi mantık ve modern epistemolojiyle cevaplar sunulur.
Temel Temalar
- Modern İtirazlar: Postmodernizm, ateizm, bilim-din çatışması, insan hakları ve kadın hakları gibi konularda öne çıkan yeni ve güncel eleştirilerdir.
- Metodik Savunma: Yazar, klasik İslam düşüncesini çağdaş akıl yürütme biçimleriyle birleştirerek hem mantıksal hem de tarihsel delillerle savunur; böylece okuyucuya entelektüel bir tartışma zemini sunar.
- Seri Bağlantısı: Bu eser, serinin ilk kitabındaki (Muhtelif 1) savunmacı ve sorgulayıcı yaklaşımın devamı niteliğindedir; önceki kitapta temelleri atılan argümanlar bu kez daha spesifik itirazlara uygulanır.
Anlatım Biçimi ve Usûl
Altay Cem Meriç, akademik şekilde hazırlanmış içeriğini anlaşılabilir bir üslupla sunar. Önce itirazı tarafsız bir dilde ortaya koyar, ardından adım adım mantıksal ve teolojik bir tartışmayla konuyu derinleştirir. Bu yöntem, hem konuya yeni başlayan okuyuculara hem de akademik araştırmacılara hitap eder. Metin boyunca kaynaklara yapılan atıflar, dipnotlar ve örnek vakalar, kitabı sadece savunma değil aynı zamanda bir başvuru kaynağı hâline getirir.