Türkiye'nin doğusunda yer alan Muş ili, zengin yemek kültürüyle dikkat çekmektedir. Bu kültürün önemli bir parçası olan Muş köftesi, hem yerel halk hem de gastronomi uzmanları tarafından önemli bir geleneksel değer olarak görülmektedir. Muş Köftesi, yörede “Hafta Direği” adıyla da bilinen, içli köfte benzeri yöntemle hazırlanan bir et yemeğidir. İnce bulgur ve yağsız kıymadan hazırlanan dış hamurun içine; yağlı kıyma, kuru soğan, ceviz içi ve haşlanmış pirinçten oluşan bir iç harç konur. Köfteler haşlanarak pişirilir, servis sırasında üzerine eritilmiş tereyağı gezdirilir.

Köken

Yemeğin “Hafta Direği” olarak adlandırılması, bölge halkı arasında yaygın bir kullanımdır. Ancak bu ifadenin kesin kökenine dair yazılı bir açıklama mevcut değildir. Yemeğin yapım biçimi, Mezopotamya ve Anadolu’nun geleneksel içli köfte çeşitleriyle benzerlik gösterse de, Muş’a özgü yönleriyle ayrılır. Özellikle hem bulgur hem de pirinç kullanımı ile iç harcında ceviz bulunması, bu yemeği bölgeye has kılar. Muş Köftesi, kırsal yaşamın üretim koşullarına uyarlanmış, yerel mutfak geleneğinin bir yansımasıdır.

Yapımı

Muş Köftesi hazırlanırken öncelikle yağsız kıyma birkaç kez makineden geçirilerek iyice dövülür. Kıyma, yumurta ve tuz ile yoğrulur; ardından ince bulgur eklenerek kıvam alana kadar yoğurma işlemi sürdürülür. Diğer yandan iç harç hazırlanır: kuru soğanlar küçük doğranır, ceviz içi ve haşlanmış pirinçle birlikte yağda kavrulur, baharatlar ilave edilir. Dış hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar alınır, elde açılarak iç harçla doldurulur ve kapatılır. Hazırlanan köfteler tuzlu kaynar suda 20–30 dakika haşlanır. Piştikten sonra tabaklara alınarak üzerlerine tereyağı gezdirilerek servis yapılır​.

Kültürel Önemi

Muş Köftesi, yalnızca bir yemek değil, aynı zamanda bölgenin tarım ve hayvancılığa dayalı yaşam biçiminin bir yansımasıdır. Geleneksel tekniklerle hazırlanması, kuşaktan kuşağa aktarılan mutfak bilgisini yaşatır. Yüksek besleyici değeri nedeniyle özellikle kış aylarında güç veren bir yemek olarak tercih edilir. Yörenin sofra kültürünün önemli bir parçası olan bu yemek, hem aile birlikteliğini pekiştirir hem de bölgesel kimliğin korunmasına katkı sağlar.