Orhan Gazi Camii, Düzce ili Akçakoca ilçesine bağlı Çayağzı Köyü’nde yer alan, Osmanlı dönemine ait önemli bir ahşap ibadet yapısıdır. Osmanlı Devleti’nin kurucularından Orhan Gazi’nin 1323 yılında bölgeye geldiğinde inşa ettirdiği kabul edilmektedir. Yapı, yöredeki “çantı tipi” camilerin en dikkat çekici örneklerinden biri olarak bilinmektedir.

^{Orhan Gazi Camii Dış Görünümü (Kaynak: Yusuf Bilal Akkaya)}

Tarihçe

1323 yılında Orhan Gazi, Üsküp’ü Osmanlı topraklarına katmak amacıyla yürüttüğü sefer sırasında kış mevsiminin çetin koşulları nedeniyle ordusuyla birlikte Çayağzı (o dönemde Aftun-i Rüfta) Köyü’ne gelmiş ve burada konaklamıştır. Bu süreçte, dere kenarındaki bir alanda altı adet büyük taş üzerine uzun ağaç kütüklerinin çentiklenerek birleştirilmesiyle cami inşa ettirilmiştir. Osmanlı arşiv kayıtlarında yapı, “Sultan Orhan Camii Şerifi” adıyla geçmektedir.

Mimari Özellikler

Cami, Osmanlı döneminde Anadolu’da görülen çantı tekniği ile inşa edilmiştir. Bu yöntemde tomruk veya kerestelerin iç kısmına derin çentikler açılarak kütüklerin birbirine geçirilmesiyle dörtgen kasnaklar oluşturulur. Temel yerine iri taş bloklar üzerine oturtulan yapı, çivi kullanılmadan inşa edilmiştir. Bu teknik, ahşabın dayanıklılığını artırmak ve yapının uzun ömürlü olmasını sağlamak amacıyla tercih edilmiştir.

Yapı dikdörtgen planlı olup 8,40 × 11,50 metre ölçülerindedir. Temeli antik taş bloklar üzerine yerleştirilmiş kütüklerden oluşmaktadır. Alaturka kiremit kaplı kırma çatıya sahiptir ve minaresi bulunmamaktadır.

^{Orhan Gazi Camii İç Görünümü (Kaynak: Yusuf Bilal Akkaya)}

Restorasyon ve Koruma

Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 16 Ekim 1995 tarihli ve 4221 sayılı kararıyla tescillenen cami, 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir. Restorasyon kapsamında duvar, taban, tavan, son cemaat mahalli ve minber yenilenmiştir.

Mezar Taşları ve Hazire

Caminin bulunduğu alanda, erken Osmanlı döneminden genç Osmanlı dönemine kadar tarihlenen mezar taşları yer almaktadır. Özellikle sarık motifli taşlar dikkat çekmektedir. Bu mezarlık, yapının sadece dini değil, aynı zamanda tarihî bir değere sahip olduğunu göstermektedir.

Önemi

Tarihi Orhan Gazi Camii, Osmanlı ahşap mimarisinin nadir örneklerinden biri olarak kültürel miras statüsündedir. Çantı tekniği ile inşa edilmiş olması, Anadolu’nun geleneksel ahşap yapı tekniklerinin günümüze ulaşan özgün bir temsilini sunmaktadır.