Panik atak, beklenmedik ve tekrar eden ataklarla karakterize edilen bir anksiyete bozukluğudur. Ataklar, ortada görünür bir tehlike olmaksızın aniden ortaya çıkan yoğun korku ve kaygı hissiyle birlikte fiziksel semptomlar içerebilir. Panik atak her atak geçiren bireyde gelişmez; ancak sık ve beklenmedik panik ataklar yaşayan kişilerde bu durum bozukluk haline gelebilir.

Belirtiler

Panik atak belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Aniden ortaya çıkan ve yoğun kaygı veya korku hissi
• Kontrolü kaybetme, delirme veya ölme korkusu
• Gelecekteki panik ataklarla ilgili yoğun kaygı duyma
• Daha önce panik atağı yaşanmış yerlerden kaçınma davranışı

Fiziksel semptomlar

• Hızlı veya bozuk ritimde atan kalp
• Terleme
• Üşüme veya ateş basması
• Titreme
• Nefes almada güçlük
• Baş dönmesi veya halsizlik
• Karıncalanma veya uyuşma hissi
• Göğüs ağrısı
• Mide bulantısı veya karın ağrısı

Nedenleri

Panik atağın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve beyin biyolojisinin rol oynayabileceği düşünülmektedir. Araştırmalar, beyindeki korku ve kaygıyı kontrol eden bölgelerin panik atağı olan bireylerde farklı çalıştığını göstermektedir. Panik atakların, vücudun savunma mekanizmasının aşırı hassaslaşması sonucunda ortaya çıkan bir "yanlış alarm" tepkisi olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, stres ve çevresel etkenlerin de panik atağın gelişiminde rol oynayabileceği belirtilmektedir.

Tedavi Yöntemleri

Panik atak için etkili tedavi yöntemleri mevcuttur. Bu tedaviler genellikle psikoterapi, ilaç tedavisi veya her ikisinin kombinasyonunu içerir.

Psikoterapi

Bilişsel davranışçı terapi (BDT), panik atak tedavisinde yaygın olarak kullanılan ve bilimsel araştırmalarla desteklenen bir yöntemdir. BDT, bireylere panik ataklara neden olan düşünce ve davranışları tanımayı ve bunlarla başa çıkmayı öğretir. Maruz kalma terapisi, panik atakla ilişkili korkuların üstesinden gelmeye yardımcı olan yaygın bir BDT yöntemidir.

İlaç Tedavisi

Sağlık profesyonelleri panik atak tedavisi için farklı ilaçlar önerebilir:

• Antidepresanlar: Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) ve serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI'lar) gibi ilaçlar panik atak tedavisinde kullanılabilir. Bu ilaçlar belirli bir süre sonra etkisini gösterebilir ve bazı yan etkileri olabilir.
• Beta-blokerler: Kalp atış hızı, terleme ve titreme gibi fiziksel belirtilerin kontrol altına alınmasında kullanılabilir.
• Benzodiazepinler: Hızlı etki gösteren anksiyete giderici ilaçlardır. Ancak, bağımlılık yapma riski nedeniyle genellikle kısa süreli kullanılır.

Kendi Kendine Destek ve Başkalarına Yardım

• Panik atak hakkında bilgi edinmek ve farkındalığı artırmak,
• Bir yakınınız panik atakla mücadele ediyorsa, ona destek olmak ve yargılamadan dinlemek,
• Semptomlar günlük yaşamı olumsuz etkiliyorsa profesyonel yardım almak panik atak tedavisinde etkilidir.

Panik atak, bireylerin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen bir rahatsızlık olmasına rağmen doğru tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabilir. Psikoterapi ve ilaç tedavisi, panik atağı olan bireylerin semptomlarını yönetmesine ve yaşam kalitelerini arttırmalarına yardımcı olabilir. Uzman desteği almak, etkili bir tedavi planı oluşturmak için önemlidir.