Papa Franciscus, Katolik Kilisesi'nin 266. ruhani lideridir. Asıl adı Jorge Mario Bergoglio’dur. 17 Aralık 1936’da Arjantin’in Buenos Aires kentinde doğmuş, 13 Mart 2013’te papa seçilmiştir. Katolik tarihindeki ilk Latin Amerikalı ve ilk Cizvit kökenli papa olan Franciscus, 2025 yılı Nisan ayında 88 yaşında hayatını kaybetmiştir.

_{Papa Franciscus - Anadolu Ajansı}

Erken Yaşamı ve Eğitim Yılları

Papa Franciscus, 17 Aralık 1936 tarihinde Arjantin'in Buenos Aires kentinde doğmuştur. Asıl adı Jorge Mario Bergoglio’dur. Ailesi, 1929 yılında İtalya’dan Arjantin’e göç eden Katolik göçmenlerdendir. Babası Mario José Bergoglio demiryollarında muhasebeci olarak çalışmış; annesi Regina María Sivori ev hanımıdır. Bergoglio, beş çocuklu bir ailenin en büyük çocuğudur​.

Gençlik döneminde teknik eğitim alarak kimya teknisyenliği diploması elde etmiştir. 1957 yılında geçirdiği ağır bir zatürre hastalığı sonucu sağ akciğerinin üst kısmı alınmıştır. Bergoglio, 11 Mart 1958 tarihinde Villa Devoto’daki papaz okuluna kaydolmuş ve aynı yıl Cizvit Tarikatı'na (Societas Jesu) katılmıştır. 12 Mart 1960 tarihinde ilk yeminini etmiş; Cizvit Tarikatı’na tam olarak bağlanmıştır. Kalıcı yeminini ise 22 Nisan 1973’te yapmıştır​.

1961–1963 yılları arasında Buenos Aires’teki San Miguel Ruhban Okulu’nda felsefe eğitimi almıştır. 1967–1970 yılları arasında aynı kurumda teoloji eğitimi görmüştür. 1986 yılında Almanya’ya giderek doktora düzeyinde teolojik çalışma yürütmüş ancak tezi tamamlamamıştır.

1964–1965 yıllarında Santa Fe’deki La Inmaculada Koleji’nde edebiyat ve psikoloji dersleri vermiştir. 1966 yılında Buenos Aires’teki Colegio del Salvador’da öğretmenlik görevine devam etmiştir. 13 Aralık 1969 tarihinde Buenos Aires Başpiskoposu Ramón José Castellano tarafından rahip olarak atanmıştır. Ardından çeşitli Cizvit kurumlarında ruhani rehberlik, öğretim üyeliği ve yöneticilik görevlerinde bulunmuştur. 1973 yılında San Miguel’deki Colegio Máximo’da felsefe ve teoloji fakültelerinin rektörlüğünü üstlenmiştir​.

Cizvit Liderliği ve Arjantin Dönemi

Jorge Mario Bergoglio, 31 Temmuz 1973 tarihinde Arjantin ve Uruguay Cizvit Bölgesi’nin başkanı (provinsiyal) olarak atanmıştır. Altı yıl süren bu görevi süresince tarikatın idari yapısını yürütmüş, ruhban adaylarının eğitimi ve tarikat içi organizasyonun denetimiyle ilgilenmiştir. Aynı zamanda, teolojik formasyon süreçlerinin uygulanmasında sorumluluk üstlenmiştir.

Bergoglio'nun bu dönemdeki görev süresi, 1976 yılında Arjantin’de silahlı kuvvetlerin yönetime el koymasıyla başlayan askeri yönetim dönemine denk gelmiştir. Bu süreçte birçok din görevlisi ve toplum temsilcisi gözaltına alınmış, kaybedilmiş veya çeşitli ihlallere maruz kalmıştır. Cizvit topluluğu içinde çalışan bazı görevliler de bu ortamdan etkilenmiştir. Bergoglio, bu dönemde doğrudan kamuoyuna açık bir siyasi pozisyon almadığı gibi, çeşitli olaylara yönelik tutumu daha çok kapalı ortamlarda gerçekleştirdiği girişimlerle sınırlı kalmıştır​.

Bergoglio, Cizvit bölge başkanlığı görevinden sonra, 1980’li yıllarda Arjantin’in Córdoba kentinde görevlendirilmiştir. Bu süreçte ruhani danışmanlık, itiraf alma ve bireysel manevi rehberlik görevleri yürütmüştür. Córdoba dönemi, Bergoglio’nun kamu görünürlüğünün azaldığı ve içe dönük bir yaşam sürdüğü bir dönem olarak belgelenmiştir. Tarikat içi görevlendirmesi idari veya akademik bir unvan içermemiştir​.

1986 yılında, teolojik araştırma yapmak amacıyla Almanya’ya gitmiştir. Burada doktora düzeyinde bir tez hazırlığı sürecine girmiş ancak çalışmayı tamamlamadan Arjantin’e geri dönmüştür.

Piskoposluk ve Kardinallik Görevleri

Jorge Mario Bergoglio, 20 Mayıs 1992 tarihinde Buenos Aires Başpiskoposluğu’na yardımcı piskopos olarak atanmıştır. Aynı yılın 27 Haziran tarihinde Buenos Aires Katedrali’nde piskoposluk takdisi gerçekleştirilmiştir. Yardımcı piskopos olarak görev yaptığı süreçte şehir merkezindeki kiliselerde pastoral faaliyetler yürütmüş, eğitim ve sosyal hizmet kurumlarıyla ilişkileri koordine etmiştir. Görev alanı içinde gençlerin ruhani eğitimi, toplumsal eşitsizliklerin azaltılmasına yönelik kilise programları ve mahalle düzeyinde dini etkinliklerin organizasyonu yer almıştır​.

Bergoglio, 28 Şubat 1998 tarihinde Buenos Aires Başpiskoposu olarak atanmıştır. Bu göreve gelişinin ardından Arjantin Katolik Piskoposlar Konferansı’nda aktif roller üstlenmiş, hem şehir merkezinde hem de kenar mahallelerdeki kilise cemaatlerinin kurumsal yapısını güçlendirme yönünde çalışmalar yapmıştır. Ayrıca, metropoliten bölgede farklı sosyal sınıflardan gelen Katolik topluluklar arasında bağ kurmayı amaçlayan kilise girişimlerine öncülük etmiştir. Dini eğitim kurumlarıyla ilişkileri artırmış ve kilise içi idari işleyişi yeniden yapılandırmıştır​.

Papa II. Ioannes Paulus tarafından 21 Şubat 2001 tarihinde kardinalliğe yükseltilmiştir. Kardinallik görev süresi boyunca çeşitli Vatikan kurullarında (kongregasyon ve konseylerde) yer almıştır. Roma dışında yaşamasına rağmen, Curia ile ilişkili komisyonlarda düzenli olarak görev almıştır. Vatikan’daki görevleri arasında Aile Konseyi, İlahiyat Komisyonu ve Tanıtım Komisyonu gibi yapılar bulunmuştur. Aynı zamanda Latin Amerika Piskoposlar Konferansı'nda (CELAM) etkin görevler üstlenmiştir. Kardinallik dönemi boyunca, toplumsal eşitsizlikler, yoksulluk ve sosyal adalet konularına odaklanan faaliyetlere öncelik vermiştir​.

2005 yılında Papa II. Ioannes Paulus’un vefatı üzerine düzenlenen papalık seçiminde (konklav), Jorge Mario Bergoglio'nun ismi papalık adayları arasında öne çıkmıştır. Oyların ikinci turunda en fazla oyu alan ikinci isim olmuştur. Bu süreçte, daha sonra papa seçilecek olan Kardinal Joseph Ratzinger ile birlikte konklavın son turuna kadar değerlendirilmiş ancak Bergoglio’nun lehine çoğunluk sağlanamamıştır. Bu konklav sonrasında Bergoglio, görevine Buenos Aires Kardinali olarak devam etmiştir​.

Papa Seçimi ve Görev Başlangıcı (2013)

Papa XVI. Benediktus’un 28 Şubat 2013 tarihinde görevinden feragat etmesinin ardından, 115 kardinalin katılımıyla 12 Mart 2013’te Roma'da konklav süreci başlatılmıştır. 13 Mart 2013 tarihinde gerçekleştirilen dördüncü oylamada Jorge Mario Bergoglio papa olarak seçilmiştir. Bu seçimle birlikte Katolik Kilisesi tarihinde ilk kez bir Latin Amerikalı, Arjantin doğumlu bir kişi ve Cizvit tarikatına mensup bir ruhani, papa unvanını almıştır​.

Jorge Mario Bergoglio, papa olarak seçilmesinin ardından "Franciscus" ismini almıştır. Bu isim, 13. yüzyılda yaşamış ve sade yaşam, barış ve doğaya saygı gibi ilkeleriyle tanınan Assisili Aziz Franciscus’a atıfta bulunmaktadır. Seçilen isim, önceki papalar arasında daha önce kullanılmamıştır.

Franciscus, seçim sonrası Vatikan’daki Aziz Petrus Meydanı’nda halka hitaben yaptığı ilk konuşmasına “Buonasera” diyerek başlamıştır. Göreve başlama ayini 19 Mart 2013 tarihinde düzenlenmiştir. Ayin, Aziz Yusra Günü’ne denk getirilmiştir ve farklı dinlerden temsilcilerin de katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Törene uluslararası düzeyde devlet başkanları, dinî temsilciler ve diplomatik heyetler iştirak etmiştir​.

Papa Franciscus, görevine başladıktan sonra Vatikan’ın merkezi idari birimi olan Roma Kuriası’nda çeşitli değişiklikler yapmıştır. 13 Kardinalden oluşan bir danışma konseyi (C9) oluşturulmuştur. Bu konsey, Vatikan yönetiminin reforme edilmesi, Curia içi şeffaflık ve mali denetimlerin yeniden yapılandırılması gibi görevler üstlenmiştir. Göreve başlamasını izleyen ilk aylar içerisinde çeşitli kongregasyon ve komisyonlarda üst düzey değişikliklere gidilmiştir​.

Franciscus’un papa olarak ilk yurtdışı ziyareti Temmuz 2013’te Brezilya’nın Rio de Janeiro kentine, Dünya Gençlik Günü etkinlikleri kapsamında gerçekleştirilmiştir. Bu ziyarette favela bölgelerinde ikamet eden topluluklarla buluşmuş; gençler, işsizler ve sosyal dışlanmış gruplarla görüşmeler yapmıştır. Ziyaret programında dini ayinlerin yanı sıra sosyal mesajlar içeren halk buluşmaları da yer almıştır.

Papalık Reformları ve Politika Değişiklikleri

Papa Franciscus, görev süresi boyunca Vatikan’ın merkezi idari yapısı olan Roma Kuriası’nda kapsamlı yapısal düzenlemelere gitmiştir. Kardinaller Danışma Konseyi (C9) tarafından hazırlanan öneriler doğrultusunda çeşitli kongregasyon ve konseylere ilişkin yetki alanları yeniden tanımlanmış; personel atamalarında bölgesel çeşitlilik ve hizmet temelli yaklaşıma öncelik verilmiştir. Ayrıca, Vatikan Bankası olarak bilinen Istituto per le Opere di Religione’nin şeffaflık ve mali denetim uygulamaları artırılmış, yolsuzlukla mücadeleye yönelik protokoller güçlendirilmiştir. Bu çerçevede, üst düzey idari görevlilere hediye alma ve kamu kaynağı kullanma kısıtlamaları getirilmiştir​.

Papa Franciscus, kadınların Katolik Kilisesi içindeki konumunu güçlendirmeye yönelik çeşitli düzenlemelere öncülük etmiştir. Kadınların lektör ve akolit gibi görevlerde resmen yer almalarına olanak tanımış; Vatikan’da üst düzey karar organlarında kadınlara ilk kez oy hakkı tanımıştır. Özellikle 2021 yılında, kadınların sinod toplantılarında oylamaya katılabilmelerine ilişkin düzenleme kabul edilmiştir. Vatikan sekreterliklerinde ve danışma konseylerinde çeşitli kadın uzmanlar idari görevlere atanmıştır​.

Franciscus, ölüm cezasına ilişkin Katolik Kilisesi’nin doktrinel pozisyonunu değiştiren bir karar almıştır. Ölüm cezasını her koşulda “kabul edilemez” ilan eden değişiklik, Katolik Kateşizmi'ne resmî olarak dahil edilmiştir. Ayrıca, yalnızca nükleer silahların kullanımı değil, bunlara sahip olunması da “ahlaki olarak kabul edilemez” şeklinde tanımlanmıştır.

2015 yılında yayımlanan Laudato Si’ adlı çevre enciklikasında Papa Franciscus, küresel çevre krizine karşı kolektif sorumluluğu vurgulamış, doğanın sistematik sömürüsünü eleştirmiştir. Enciklikte, küresel ekonomik sistemin yapısal olarak bozuk olduğu ve çevresel tahribatın bu bozulmanın doğrudan sonucu olduğu ifade edilmiştir. Aynı bağlamda, yoksulluğun yapısal nedenlerine dikkat çekerek servet dağılımındaki eşitsizliği gündeme getirmiş; siyasal ve ekonomik karar vericilere sosyal adaleti önceleyen politikalar geliştirme çağrısında bulunmuştur​.

Kişisel Yaşamı ve Otobiyografisi

Jorge Mario Bergoglio, çocukluk ve gençlik yıllarında ailesinin Katolik geleneğine bağlı bir ortamda yetişmiştir. Özellikle babaannesi Rosa'nın dini eğitimi, onun ruhani yönelimine erken yaşta katkı sağlamıştır. Gençlik döneminde ailesiyle birlikte hafta sonlarını katedral ayinlerine katılarak geçirmiş, opera dinlemeye ve futbol karşılaşmalarına ilgi göstermiştir. San Lorenzo futbol kulübünün taraftarıdır ve papa olduktan sonra bu kulübe olan bağlılığını çeşitli vesilelerle dile getirmiştir​.

Papa Franciscus’un otobiyografik anlatısı, 2024 yılında yayımlanan Hope başlıklı kitapta yer almaktadır. Bu metin, geçmiş yaşamına ve ruhani yolculuğuna dair kişisel beyanlarını içermektedir. Kitapta Arjantin'deki sosyal ve politik koşullara dair gözlemleri, kilise içi deneyimleri ve dini liderlik anlayışına ilişkin düşünceler derlenmiştir. “Hope” adlı eser, Papa’nın çocukluk anılarına, papalık sürecine ve çeşitli kriz dönemlerindeki içsel yaklaşımlarına odaklanmaktadır​.

Papa Franciscus, papalık döneminde geleneksel yaşam biçimlerinden farklı tercihlerde bulunmuştur. Apostolik Saray yerine Vatikan misafirhanesi olan Casa Santa Marta’da yaşamayı sürdürmüş; günlük yaşamında basit kıyafetleri ve ortopedik ayakkabıları tercih etmiştir. Vatikan içindeki ulaşımını genellikle küçük araçlarla sağlamıştır.

Papa Franciscus, papalık görevi süresince çeşitli sağlık sorunları yaşamıştır. 2021 yılında kolon ameliyatı geçirmiş; 2023 yılında ise karın bölgesinde fıtık onarımı ve yapışıklık giderilmesine yönelik bir cerrahi işlem uygulanmıştır. 2022 yılından itibaren diz ağrısı nedeniyle tekerlekli sandalye veya baston kullanmaya başlamıştır. 2025 yılının ilk aylarında zatürre nedeniyle hastaneye kaldırılmış, çift taraflı akciğer enfeksiyonu teşhisi konmuş ve 38 gün boyunca tedavi görmüştür​.

Ölümü

Papa Franciscus, 21 Nisan 2025 tarihinde yaşamını yitirmiştir. Ölümünün ardından Vatikan'da resmi prosedürler başlatılmış, defin ve cenaze süreci planlanmış, uluslararası düzeyde yas duyuruları yapılmıştır. Ölümünden bir gün önce kamuoyuna iletilen Paskalya mesajı, Papa'nın hayattayken yaptığı son resmi açıklama olarak kaydedilmiştir. 

Ölüm Nedeni ve Tıbbi Süreç

Papa Franciscus, 21 Nisan 2025 Pazartesi günü saat 07.35’te, Vatikan’da Casa Santa Marta’daki ikametgahında ölmüştür. Vatikan tarafından yayımlanan ölüm belgesine göre ölüm nedeni felç ve ardından gerçekleşen kalp yetmezliği olarak kaydedilmiştir. Belgede, ölümden önce komaya girdiği ve kalbinin geri döndürülemez şekilde durduğu belirtilmiştir.

Papa, 14 Şubat 2025 tarihinde Roma’daki Agostino Gemelli Polikliniği’ne solunum yollarında gelişen enfeksiyon nedeniyle yatırılmıştır. Yapılan tetkiklerde çift taraflı zatürre teşhis edilmiştir. Bu süreçte beş haftalık bir hastane tedavisi uygulanmış ve 23 Mart 2025 tarihinde taburcu edilmiştir. 

Taburcu edilmesinin ardından Papa, iyileşme sürecine Vatikan’da yer alan konutunda devam etmiştir. 20 Nisan 2025 Pazar günü Aziz Petrus Meydanı’nda kamuya açık bir etkinlikte kısa süreli olarak görülmüştür. Ölümünden bir gün önceki bu etkinlikte kalabalığa fiziksel temasla katılmış ancak konuşmalar yardımcıları tarafından yapılmıştır.

Ölümünün ardından, 21 Nisan Pazartesi akşamı saat 20.00’de Casa Santa Marta’daki şapelde ölümün resmi tespiti gerçekleştirilmiş, ölüm belgesi okunmuş ve naaş bir tabuta yerleştirilmiştir. Bu işlemler Kardinal Kevin Farrell’in gözetiminde yapılmıştır. Ölümün duyurulmasının ardından, Vatikan’da bulunan Casa Santa Marta’daki ikinci kattaki dairesi ile Apostolik Saray’ın üçüncü katındaki geleneksel papalık dairesi mühür altına alınmıştır. 

Vatikan Basın Ofisi Müdürü Matteo Bruni, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Papa’nın naaşının 23 Nisan 2025 Çarşamba sabahı Aziz Petrus Bazilikası’na nakledilmesinin planlandığını duyurmuştur. Nakil işlemiyle birlikte, halkın Papa’nın naaşı önünde dua edebilmesi için bazilikanın ziyarete açılacağı bildirilmiştir.

Uluslararası Tepkiler ve Yas Duyuruları

Papa Franciscus’un ölümünün ardından birçok ülke lideri, dini temsilci ve uluslararası kuruluş taziye mesajları yayımlamıştır. Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, Papa’nın hayatını kaybetmesi üzerine yaptığı açıklamada, geçmişte yaşanan görüş ayrılıklarının önemini yitirdiğini belirtmiş ve Papa’nın bilgeliğini tanımış olmaktan onur duyduğunu ifade etmiştir. Arjantin hükümeti, Papa’nın anısına yedi günlük ulusal yas ilan etmiştir. Benzer şekilde Brezilya da yedi günlük yas kararı almıştır

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, yaptığı açıklamada Papa Franciscus’un kendisiyle dostane bir ilişkisi olduğunu, kendisinden hem tavsiye hem de manevi destek gördüğünü dile getirmiştir. Meloni, Papa’nın her koşulda öğreticiliğini sürdürdüğünü ifade etmiştir. Birleşik Krallık Kralı III. Charles, Papa Franciscus’un ölümüne ilişkin yayımladığı mesajda, onun dini liderliğini ve inançlar arası birlik konusundaki çabalarını vurgulamıştır. Katolik olmayanlar da dahil olmak üzere tüm iyi niyetli insanlar için ortak değerleri savunduğunu belirtmiştir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Papa Franciscus'un vefatını üzüntüyle öğrendiğini belirterek, şunları kaydetmiştir: “Saygıdeğer bir devlet adamı olan Papa Fransuva, aynı zamanda farklı inanç grupları arasında diyaloğa önem veren, özellikle Filistin meselesi ve Gazze'deki soykırım başta olmak üzere insani trajediler karşısında inisiyatif alan bir ruhani liderdi. Müteveffanın ailesine, Vatikan Devleti'ne ve Katolik dünyasına şahsım ve milletim adına taziyelerimi iletiyor, başsağlığı diliyorum."

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, cenazeye katılacağını duyurmuş ve sosyal medya hesabından Papa Franciscus için taziye mesajı yayımlamıştır. Eski başkanlar Joe Biden ve Barack Obama da taziye açıklamaları yapmış; Biden, Papa’nın zamanının en etkili liderlerinden biri olduğunu belirtmiş, Obama ise onun insanların daha iyi bireyler olmasına vesile olduğunu ifade etmiştir.

Vatikan dışında, dünyanın birçok yerindeki kiliselerde anma etkinlikleri düzenlenmiştir. Melbourne’deki St. Patrick Katedrali, Paris’teki Notre-Dame Katedrali ve Buenos Aires’teki Metropolitan Katedrali’nde toplu dualar ve ayinler gerçekleştirilmiştir. Vatikan’da ise 21 Nisan günü öğle saatlerinde Roma’daki kilise çanları eş zamanlı olarak çalmıştır. Aziz Petrus Meydanı’na toplanan kalabalıklar gün boyunca dua etmiş, akşam saatlerinde Kardinal Mauro Gambetti önderliğinde toplu dua programı düzenlenmiştir

_{Papa Franciscus, ölümünden bir gün önce, 20 Nisan 2025 Pazar günü Aziz Petrus Meydanı’nda gerçekleştirilen Paskalya ayininde - AP News}

Son Mesajları ve Barış Çağrıları

Papa Franciscus, ölümünden bir gün önce, 20 Nisan 2025 Pazar günü Aziz Petrus Meydanı’nda gerçekleştirilen Paskalya ayininde, geleneksel Urbi et Orbi (Roma ve dünyaya) mesajını yayınlatmıştır. Ayinin son bölümünde tekerlekli sandalye ile Bazilika locasına gelen Papa, doğrudan konuşma yapmamış; mesajı bir yardımcı tarafından okunmuştur. Papa halkı selamlamış ve Paskalya Yortusu dolayısıyla inananların bayramlarını kutlamıştır. Bu mesaj, Papa Franciscus’un hayattayken yayımladığı son resmî kamu açıklaması olmuştur.

Mesajda, Gazze’de süregelen çatışmalara dikkat çekilmiş ve ateşkes çağrısı yapılmıştır. Papa, Gazze’deki durumun “ölüm ve yıkım üreten, dramatik ve aşağılayıcı bir insani tabloya” dönüştüğünü ifade etmiş; savaşan taraflara rehineleri serbest bırakmaları ve halkın temel insani ihtiyaçlarına erişimini sağlamaları yönünde çağrıda bulunmuştur. Papa’nın mesajında Ukrayna’daki savaş da yer almıştır. Ukrayna için “adil ve kalıcı bir barış” temenni edilmiş; tüm tarafların bu hedef doğrultusunda çaba göstermesi gerektiği belirtilmiştir. Benzer şekilde Suriye ve Lübnan’daki Hristiyan topluluklar için dua edilerek, bu bölgelerde istikrar ve aktif yurttaşlık çağrısı yapılmıştır.

Papa mesajında ayrıca din, düşünce ve ifade özgürlüğünün olmadığı, farklı fikirlere saygı gösterilmediği yerlerde barışın mümkün olmayacağını belirtmiş; silahsızlanmanın barış için temel koşul olduğunu vurgulamıştır. Tüm halkların güvenlik ihtiyacının, küresel bir silahlanma yarışına dönüşmemesi gerektiği kaydedilmiştir. Göçmenlik konusuna da yer verilen mesajda, farklı yaşam tarzı ve inanca sahip bireyler arasında güvenin tesis edilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Papa'nın barış çağrıları, Aziz Petrus Meydanı’ndaki kalabalık tarafından alkışlarla karşılanmıştır. Mesajın ardından Papa, papamobile aracıyla meydanda kısa bir tur atarak halkı selamlamıştır. Bu fiziksel selamlama, hastalığı nedeniyle yaklaşık iki ay boyunca yapılamamıştır. Bu görüntü, Papa Franciscus’un kamuya açık son görüntüsü olarak kayıtlara geçmiştir.

Aziz Petrus Bazilikası’nda Taziye Ziyaretleri ve Cenaze Hazırlıkları

Papa Franciscus’un naaşı, 23 Nisan 2025 sabahı konutu olarak kullandığı Santa Marta Misafirhanesi’nden alınarak Aziz Petrus Bazilikası’na taşınmıştır. Tören, İsviçreli muhafızlar ile Katolik Kilisesi mensuplarından oluşan bir ruhban heyeti—rahipler, başpiskoposlar ve kardinaller—eşliğinde gerçekleştirilmiştir.

_{Aziz Petrus Bazilikası'na getirilen Papa Franciscus'un naaşı, 23 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Naaş, açık tabutla bazilika içerisinde taziye ziyaretlerine açılmıştır. Vatikan yetkilileri tarafından belirlenen ziyaret düzeni kapsamında ziyaretçiler sırayla Papa'nın naaşı önünden geçmiştir. Papa Franciscus için düzenlenecek cenaze töreninin 26 Nisan 2025 Cumartesi günü yapılması planlanmıştır. Roma'da tören nedeniyle güvenlik önlemleri artırılmış; 2 bin güvenlik görevlisi görevlendirilmiş ve Roma hava sahasının cenaze günü uçuşlara kapatılacağı bildirilmiştir​.

Papa Franciscus’un Cenaze Töreni

_{Papa Franciscus'un cenaze töreninden görüntüler, 26 Nisan 2025 - Sky News}

Törenin Organizasyonu ve Katılım

Papa Franciscus’un cenazesi için Vatikan tarafından bir tören organizasyonu yapılmıştır. Tören, 26 Nisan 2025 Cumartesi günü sabah saatlerinde Aziz Petrus Meydanı’nda başlamıştır. Törene, Kardinal Giovanni Battista Re başkanlık etmiştir.

Cenaze törenine yaklaşık 250.000 kişi katılmıştır. Katılımcılar arasında 55 devlet başkanı, 12 hüküm süren monark ve 130 ülke ile uluslararası kuruluşlardan resmi heyetler bulunmuştur. Aziz Petrus Meydanı’nda halk, ruhban sınıfı ve diplomatlar için ayrı bölümler oluşturulmuştur. Devlet liderleri, Fransız alfabesi sıralamasına göre yerleştirilmiştir. 

Tören öncesinde, ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Aziz Petrus Bazilikası içinde yaklaşık 15 dakika süren bir görüşme gerçekleştirmiştir. Katılan diğer liderler arasında İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, İngiltere Veliaht Prensi William ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen yer almıştır. Roma genelinde törenden dolayı geniş güvenlik önlemleri uygulanmıştır. Şehir merkezinde trafik kısıtlamaları getirilmiş, Roma üzerinde uçuş yasağı ilan edilmiş ve hava sahası savaş uçakları tarafından devriye edilmiştir.

Törenin Seyri ve Dini Ritüeller

Tören, Aziz Petrus Meydanı’nda başlamış; Papa Franciscus’un tabutu merkezi sunağın önüne yerleştirilmiştir. Kutsal Komünyon ayini icra edilmiş, İncil’den bölümler okunmuş ve Gregoriyan ilahileri seslendirilmiştir.

_{Papa Franciscus için düzenlenen cenaze töreni, 26 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Kardinal Giovanni Battista Re tarafından verilen vaazda Papa Franciscus’un dünya genelindeki barış girişimleri ve yoksullar için yaptığı çalışmalar anılmıştır. Gazze, Ukrayna, Sudan ve Güney Sudan’daki çatışmalar sırasında dile getirdiği barış çağrılarına vurgu yapılmıştır

Törenin tamamlanmasının ardından, Papa Franciscus’un naaşı beyaz renkli bir popemobile ile Aziz Petrus Meydanı'ndan çıkarılarak Roma sokaklarında bir saat süren bir kortej eşliğinde Santa Maria Maggiore Bazilikası'na taşınmıştır. Kortej güzergahında Kolezyum gibi tarihi yapıtların önünden geçilmiştir.

Defin İşlemi ve Santa Maria Maggiore Bazilikası’ndaki Son Tören

Papa Franciscus’un cenaze töreninin Aziz Petrus Meydanı’ndaki bölümü tamamlandıktan sonra, defin işlemi için ikinci aşamaya geçilmiştir. Papa’nın tabutu, Aziz Petrus Meydanı’ndan çıkarılarak Roma sokaklarında yapılan bir saatlik kortej ile Santa Maria Maggiore Bazilikası’na taşınmıştır

Santa Maria Maggiore Bazilikası'nda gerçekleştirilen defin töreni, 26 Nisan 2025 tarihinde saat 13.00’te başlamış ve 13.30’da tamamlanmıştır. Tören Kardinal Kevin Farrell tarafından yönetilmiştir.Defin işlemi sırasında Papa Franciscus’un tabutu doğrudan toprağa yerleştirilmiştir. Mezartaşına sadece Latince “Franciscus” yazılması kararlaştırılmıştır. Böylece Papa Franciscus, 1903 yılında ölen Papa XIII. Leo’dan sonra Vatikan dışında defnedilen ilk papa olmuştur

Santa Maria Maggiore Bazilikası’ndaki törene sınırlı sayıda davetli katılmıştır. Törene yalnızca bazı Vatikan yetkilileri ve ruhban sınıfı üyeleri alınmıştır. Kamuya açık bir defin ayini düzenlenmemiştir. Defin töreni, Papa Franciscus’un daha önce verdiği vasiyet doğrultusunda sade ve süssüz bir şekilde icra edilmiştir. Defin töreniyle birlikte, Papa Franciscus’un naaşı Santa Maria Maggiore Bazilikası’nda belirlenen mezar alanına yerleştirilmiştir.

Dünya Genelinde Yapılan Anma Törenleri

Papa Franciscus’un ölümünün ardından dünya genelinde çeşitli anma etkinlikleri düzenlenmiştir. Filipinler’de Manila’daki Sacred Heart Parish-Shrine’de halkın katılımıyla çiçek bırakma töreni ve dua etkinlikleri gerçekleştirilmiştir. Hindistan’da Kalküta’da, The Most Holy Rosary Katedrali’nde özel ayin düzenlenmiştir. Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde Goma kentinde St. Pius X Katolik Kilisesi’nde Papa Franciscus için anma ayini yapılmıştır.

Arjantin’de, Papa Franciscus’un doğum yeri olan Buenos Aires’te, Plaza de Mayo meydanında dev ekranlardan cenaze töreni yayımlanmış; binlerce kişi toplu dua etkinliklerine katılmıştır.

Birleşik Krallık’ta Londra’daki Westminster Katedrali’nde birden fazla ayin düzenlenmiş, ABD’de New York’taki St. Patrick Katedrali’nde Papa için anma ayini gerçekleştirilmiştir. Sri Lanka’nın başkenti Kolombo’da, Katolik aileler cenaze törenini televizyon ekranlarından izlemiş ve evlerinde mum yakarak Papa için dua etmiştir. Anma etkinliklerinde genel olarak Katolik topluluklar, Papa Franciscus’un dini hizmetlerini ve küresel barış çağrılarını hatırlamıştır.