Periodontoloji diş hekimliğinin, dişleri çevreleyen ve destekleyen yumuşak ve sert dokuların hastalıklarının önlenmesi, teşhisi ve tedavisiyle ilgilenen bir dalıdır. Periodontoloji, dişlerin bağlandığı çene kemiği ve dişleri destekleyen periodontal ligament (bağ dokusu) gibi yapıları koruyarak, bu bölgelerde oluşan hastalıkların tedavisiyle genel ağız sağlığını iyileştirmeyi hedefler. Periodontal hastalıklar, dünya çapında diş kaybının başlıca nedenlerinden biridir ve erken teşhis ile tedavi edilmediklerinde önemli sağlık sorunlarına yol açabilir.

Periodontolojinin Kapsamı ve Rolü

Periodontoloji, ağızda bulunan yumuşak dokularla ilgili hastalıkların tedavi edilmesi, diş etlerinin eski sağlığına kavuşturulması, gingival estetik operasyonları, kemik erimesi gibi durumların tedavisi ve dişlerin gevşemesi gibi şikayetlere yönelik tedavi yöntemlerini içerir. Ayrıca, periodontoloji sadece hastalıkların tedavisi ile sınırlı kalmaz; tedavi süreçlerinin ardından dişlerin ve diş etlerinin sağlığının korunmasına yönelik önlemler de alınır. Periodontal tedavi, diş eti hastalıklarının ilerlemesini durdurmayı ve geriye dönüşümünü sağlamayı amaçlar.

Periodontal Hastalıklar ve Belirtileri

Periodontal hastalıklar, diş etlerinde ve dişleri destekleyen dokularda iltihaplanmalara yol açar. Bu hastalıklar, diş kaybına neden olabilecek önemli sağlık sorunları oluşturabilir. Dünya genelinde, yetişkinlerde diş kaybının yaklaşık %70’i periodontal hastalıklar nedeniyle meydana gelmektedir.

Periodontal hastalıklar genel olarak iki ana başlık altında incelenebilir:

1. Gingivitis: Bu, yalnızca diş etlerinin etkilendiği, çene kemiği ile ilgili herhangi bir hasarın bulunmadığı bir hastalıktır. Gingivitis, diş etlerinde kanama, şişlik ve kızarıklığa neden olur. Erken tedavi edilmediğinde, gingivitis kemik erimesine ve diş eti çekilmesine yol açabilir.
2. Periodontitis: Gingivitis tedavi edilmediğinde, diş etlerinden kemiğe doğru ilerleyerek periodontitis’e dönüşebilir. Periodontitis, çene kemiği kaybına yol açar ve dişi destekleyen yapıların zarar görmesine neden olur. Eğer bu durum tedavi edilmezse, dişlerin tutunma gücü azalır, dişler sallanır ve sonunda kaybedilebilir.

Bu hastalıkların tedavi edilmemesi, sadece ağız sağlığını tehdit etmekle kalmaz, aynı zamanda genel vücut sağlığı üzerinde de olumsuz etkiler oluşturabilir. Periodontal hastalıkların, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet ve solunum yolu hastalıkları gibi pek çok sistemik hastalıkla ilişkili olduğu yapılan araştırmalarla ortaya konmuştur.

Periodontal Hastalıkların Tanısı ve Teşhisi

Periodontal hastalıkların teşhisinde, ağız içi muayene ve çene röntgenleri gibi yöntemler kullanılır. Periodontistler, diş etlerinde kanama, diş eti büyümesi, diş eti çekilmesi ve kemik kaybı gibi belirtileri değerlendirir. Ayrıca, hastanın tıbbi geçmişi de dikkate alınarak, uygun bir tedavi planı oluşturulur.

Diş hekiminin yaptığı incelemelerle, hastanın diş etlerindeki iltihaplanma seviyesi, diş taşlarının varlığı, kemik kaybı ve diş etlerinin durumuna göre bir tedavi süreci planlanır.

Periodontal Hastalıkların Tedavi Yöntemleri

Periodontal hastalıklar erken dönemde tespit edilirse, tedavi genellikle basit ve etkili yöntemlerle yapılabilir. Tedavi süreci, hastalığın evresine ve şiddetine bağlı olarak farklılık gösterir.

1. Gingivitis Tedavisi: Gingivitis tedavisinin temel adımı, dişlerin temizlenmesi (detertraj) ve hastanın ağız hijyenini iyileştirmesi için bireysel bir ağız bakım planı oluşturulmasıdır. Bu süreçte, diş etlerinin sağlığı yeniden kazandırılır ve düzenli kontrollerle iyileşme sağlanır.
2. Periodontitis Tedavisi: Periodontitis durumunda yalnızca diş temizliği yeterli olmayacaktır. Çünkü bu hastalıkta kemik kaybı ve diş eti altı torbalar (pocket) oluşur. Bu torbalar, yiyecek ve bakterilerle dolar ve diş etlerinin sağlığı bozulur. Tedavi için bu torbaların temizlenmesi gerekir. Bu işlem, hastanın ağrısız şekilde bir tedavi olan kürretaj ile yapılır. Kürretaj, genellikle birkaç seansta tamamlanır.
3. Gelişmiş Durumlar İçin Tedavi: Eğer diş kaybı çok fazla ise, kemik kaybını önlemek ve dişleri yeniden desteklemek için kemik tozu ve kemik yapıcı ilaçlar kullanılabilir. Bu tedavi, hastanın dişlerini korumak ve geri kazanmak için uygulanan bir dizi cerrahi müdahale gerektirebilir.

Periodontal Hastalıkların Önlenmesi

Periodontal hastalıkların önlenmesi, ağız hijyenine dikkat edilmesi ile mümkündür. Dişleri düzenli olarak fırçalamak, diş ipi kullanmak, düzenli diş hekimi ziyaretleri yapmak ve sağlıklı beslenmek periodontal hastalıkları önlemek için önemli adımlardır. Ayrıca sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi, periodontal hastalıkların riskini artıran faktörlerdendir.