PHP (Hypertext Preprocessor), web geliştirme için yaygın olarak kullanılan, sunucu taraflı çalışan bir betik dilidir. 1995 yılında Rasmus Lerdorf tarafından geliştirilmiş olup, dinamik web sayfaları oluşturmak ve veritabanı ile etkileşimli uygulamalar yapmak için yaygın olarak tercih edilmektedir. PHP, özellikle MySQL gibi veritabanları ile entegrasyonu kolaylaştıran yapısı sayesinde popülerlik kazanmıştır.

Tarihçe

PHP, 1995 yılında Rasmus Lerdorf tarafından kişisel bir projenin parçası olarak geliştirildi. Başlangıçta "Personal Home Page" (Kişisel Ana Sayfa) adıyla kullanılıyordu. Daha sonra gelişerek sunucu taraflı bir programlama diline dönüştü ve "PHP: Hypertext Preprocessor" adını aldı. PHP, açık kaynak kodlu olması ve geliştirici toplulukları tarafından sürekli desteklenmesi nedeniyle hızla yaygınlaştı.

Kullanım Alanları

PHP, ağa bağlı uygulamalar ve web siteleri oluşturmak için yaygın olarak kullanılır. Yaygın kullanım alanları şunlardır:

• Dinamik Web Sayfaları: PHP, HTML ile birlikte kullanılarak sayfaların dinamik hale getirilmesini sağlar.
• Veritabanı Uygulamaları: MySQL, PostgreSQL, SQLite gibi veritabanları ile entegre olarak çalışabilir.
• CMS (Içerik Yönetim Sistemleri): WordPress, Joomla ve Drupal gibi popüler içerik yönetim sistemleri PHP tabanlıdır.
• E-Ticaret Siteleri: WooCommerce ve Magento gibi platformlar PHP kullanarak geliştirilmiştir.
• API ve Web Servisleri: RESTful ve SOAP tabanlı web servislerinin oluşturulmasında kullanılabilir.

PHP'nin Temel Özellikleri

• Sunucu Taraflı Çalışma: PHP kodları sunucuda çalışır ve istemciye yalnızca HTML olarak gönderilir.
• Platform Bağımsız: Windows, Linux, macOS gibi farklı platformlarda çalışabilir.
• Açık Kaynak Kodlu: PHP, geliştiriciler tarafından özgürce kullanılabilir ve geliştirilebilir.
• Kolay Entegrasyon: HTML, JavaScript ve CSS ile kolayca entegre edilebilir.
• Geniş Kütüphane ve Çerçeve Desteği: Laravel, CodeIgniter ve Symfony gibi popüler çerçeveler ile geliştirme sürecini hızlandırır.

Avantajlar ve Dezavantajlar

Avantajlar

• Kolay öğrenilebilir ve kullanılabilir.
• Geniş bir geliştirici topluluğu ve bol doküman bulunur.
• Açık kaynaklı ve özgürce geliştirilebilir.
• Hemen hemen tüm sunucularda çalışabilir.

Dezavantajlar

• Düşük performanslı uygulamalarda tercih edilmeyebilir.
• Diğer programlama dillerine göre güvenlik zayıflıkları bulunabilir, doğru konfigüre edilmezse güvenlik açıkları ortaya çıkabilir.
• Çok büyük ve karmaşık projelerde düzeni sağlamak zor olabilir.

PHP Sürümleri ve Gelişimi

PHP, gelişimi boyunca çeşitli sürümlerden geçmiştir:

• PHP 3 (1998): Nesne yönelimli programlama desteği eklendi.
• PHP 4 (2000): Zend Engine 1.0 ile performans iyileştirildi.
• PHP 5 (2004): Nesne yönelimli programlama yetenekleri geliştirildi.
• PHP 7 (2015): Daha hızlı çalışan Zend Engine 3.0 kullanıldı.
• PHP 8 (2020): JIT (Just-In-Time) derleyici eklenerek performans artırıldı.