Porsuk Çayı, Sakarya Nehri'nin en uzun kolu olup, Batı Anadolu'nun önemli akarsularından biridir. Murat Dağı'ndan doğan çay, Kütahya ve Eskişehir illerinden geçerek Sakarya Nehri'ne karışır. İki ana kolu bulunan Porsuk Çayı'nın birinci kolu Altıntaş havzasından geçerken, diğer kolu Kütahya'nın batısından şehrin kuzeyinden ilerleyerek çayı besler. Ayrıca, Porsuk Çayı, Eskişehir kent merkezinden geçerek şehre estetik bir görünüş katar.
Porsuk Çayı ve havzası; Akdeniz, Avrupa-Sibirya ve İran-Turan fitocoğrafya bölgelerinin geçiş noktasında yer aldığı için zengin bir bitki çeşitliliğine sahiptir. Karaçam (Pinus nigra), meşe (Quercus ssp.), ardıç (Juniperus ssp.) gibi bitki türleri yaygın olup, yaban hayatı çeşitliliği de oldukça fazladır. Havza, kartal (Aquila chrysaetos), akbaba (Aegypius ssp.), yeşil ağaçkakan (Picus viridis) gibi nesli tükenme tehdidi altında olan kuş türlerine ev sahipliği yapmaktadır. Porsuk Çayı Havzası, Batı Anadolu'nun önemli su kaynaklarından biri olup, 11.188 km² büyüklüğünde bir alanı kapsar. Havzanın hidrolojik yapısında su potansiyeli yıllık ortalama 481 hm3 olarak hesaplanmıştır. Çay; Eskişehir, Alpu, Beylikova ve Sarıköy boyunca akarak Sakarya Nehri'ne karışır.
Kirlilik ve Çevresel Sorunlar
Porsuk Çayı, özellikle Kütahya ve Eskişehir illerinden gelen evsel ve endüstriyel atıklarla ciddi şekilde kirlenmektedir. Devlet Su İşleri'nin (DSİ) 2001 yılında yaptığı çalışmalara göre, çayın Kütahya girişinde ikinci sınıf su kalitesine sahip olduğu, ancak kentin endüstriyel atıkları nedeniyle dördüncü sınıfa düştüğü belirtilmiştir. Eskişehir bölgesinde de kirlilik oranı artarak devam etmektedir.
Turizm ve Rekreasyonel Kullanım
Porsuk Çayı, özellikle Eskişehir kent merkezinde turistik ve rekreasyonel faaliyetlere olanak sağlamaktadır. Şehir merkezindeki "Adalar" bölgesi, Porsuk Çayı'nın en canlı noktalarından biri olup, gondol ve bot turlarıyla ziyaretçilere çeşitli deneyimler sunmaktadır. Çay kenarındaki kafeler ve restoranlar da yerel ve yabancı turistler için popüler bir alan oluşturmaktadır.
