Pratt & Whitney, 1925 yılında Ohio’lu havacılık mühendisi Frederick B. Rentschler tarafından, Connecticut eyaletinin Hartford kentinde kurulmuştur. Kuruluş felsefesi, havacılık endüstrisinin en iyi motor etrafında şekillendiği vizyonuna dayanır. Şirket, havacılık tahrik sistemleri alanında geliştirdiği teknolojiler ve sunduğu yüksek güvenilirlikte motorlarla sektörde öncü bir konuma ulaşmıştır. Pratt & Whitney'in ürünleri ve hizmetleri, askeri ve ticari havacılığın yanı sıra helikopterler, iş jetleri ve genel havacılık segmentlerinde geniş bir yelpazede yer almaktadır.
Frederick Rentschler, Kurucu, (Kaynak: Pratt & Whitney)
Tarihsel Gelişim Süreci
1920’ler: Pratt & Whitney, 1925 yılında R-1340 Wasp hava soğutmalı radyal motorunu geliştirmiştir. Bu motor, üstün güç-ağırlık oranı ile hem askeri hem ticari havacılığı dönüştürmüş ve halen bazı uygulamalarda kullanılmaya devam etmektedir. 1928 yılında, Kanada operasyonları için Pratt & Whitney Canada kurulmuştur. Bu bölüm, ilk etapta servis merkezi olarak yapılandırılmış; daha sonra Wasp motorlarının üretimi buraya kaydırılmıştır.
1940’lar: II. Dünya Savaşı sırasında şirket, müttefiklerin hava kuvvetlerini desteklemek üzere gaz türbini ve jet tahrik sistemleri alanında çalışmalarını hızlandırmıştır. Savaş dönemi boyunca 300.000’den fazla motor üretilmiştir. Bu dönemde inşa edilen rüzgar tüneli, laboratuvar ve mühendislik merkezi, şirketin teknolojik altyapısını güçlendirmiştir.
1960’lar: 1963 yılında, turboprop motoru olan PT6’nın lansmanı gerçekleştirilmiştir. Bu motor, küçük uçak segmentinde pistonlu motorlara güçlü bir alternatif sunmuş ve tarım, genel havacılık ile iş jetleri gibi birçok alanda yaygın kullanıma kavuşmuştur. 1966’da ise JT15D turbofan motoru geliştirilmiş ve iş havacılığı segmentine giriş yapılmıştır.
PT6A Turboprop Motor (Kaynak: PRD)
1980’ler: Tarım uçaklarında PT6A-34AG motorunun kullanılmasıyla üretkenlik %60 oranında artırılmıştır. 1984’te PW100 motor ailesi, bölgesel turboprop uçak segmentine güç sağlamaya başlamış ve kısa sürede tercih edilen bir motor olmuştur. 1989’da ise PW300 motor ailesi geliştirilmiş ve orta boy iş jetlerine güç veren bu motorlar düşük yakıt tüketimi ve çevre dostu tasarımlarıyla öne çıkmıştır.
1990’lar ve 2000’ler: 1996’da PW500 motor ailesi piyasaya sürülmüş ve hafif ile orta büyüklükte iş jetlerine hizmet vermiştir. 2000 yılında ise PW600 motor ailesi tanıtılmış; kompakt, yakıt verimliliği yüksek ve çevre dostu bu motorlar, yeni nesil hafif jetlerin tercihi olmuştur. Bu dönemde ayrıca Almanya’daki P&WC Müşteri Hizmetleri Merkezi (1992), dijital müşteri portalı (2000) ve Altair’in satın alınması (2001) gibi adımlarla müşteri hizmetleri ve dijitalleşme alanında da ilerlemeler sağlanmıştır.
2010 ve Sonrası: 2011 yılında Boeing 787 Dreamliner için geliştirilen APS5000, büyük ticari uçaklar için ilk tamamen elektrikli yardımcı güç ünitesi (APU) olarak hizmete girmiştir. 2017’de PT6C-67A motoru, Kanada Ulaştırma Bakanlığı’ndan tip sertifikası alarak ticari tiltrotor uçaklarda kullanılmaya başlanmıştır. Aynı yıl, PW800 motoru iş jetlerinde hizmete girmiştir. 2019’da ise PT6 E-Serisi motor tanıtılmıştır.
2020’ler: Şirket, sürdürülebilir havacılık alanında yenilikçi çözümler geliştirmeye odaklanmıştır. 2021 yılında Collins Aerospace ile ortaklaşa hibrit elektrikli uçuş göstericisi geliştirilmiş ve yakıt verimliliğinde %30 iyileşme hedeflenmiştir.
Teknolojik Yenilikler ve Katkılar
Pratt & Whitney, eksenel akışlı turbojetlerden, turbofanlara, turboprop motorlardan hibrit-elektrikli uçuş çözümlerine kadar geniş bir yelpazede motor teknolojileri geliştirmiştir. J58 turbojet motoru, SR-71 Blackbird uçağında Mach 3 hızlarına ulaşarak havacılık tarihinde bir dönüm noktası olmuştur. Şirketin geliştirdiği GTF (Geared Turbofan) motorları, yakıt verimliliği ve emisyon azaltımı alanlarında yenilikler sunmaktadır.
Sürdürülebilirlik ve Gelecek Vizyonu
Pratt & Whitney, havacılık sektörünün 2050 yılına kadar net sıfır karbon emisyonuna ulaşma hedefine katkıda bulunmak amacıyla, daha akıllı teknolojiler, temiz yakıtlar ve yeşil iş uygulamaları geliştirmeye odaklanmıştır.
Pratt & Whitney, havacılık endüstrisinde bir asrı aşkın süredir sürdürdüğü yenilikçilik ve güvenilirlik mirasıyla, sektörün geleceğini şekillendirmeye devam etmektedir. Frederick Rentschler’in vizyonuyla başlayan bu yolculuk, günümüzde hem ticari hem askeri havacılıkta teknolojik gelişimin ve sürdürülebilirliğin öncüsü olarak sürmektedir.
