Prenses Mononoke (Japonca özgün adıyla Mononoke-hime), Studio Ghibli tarafından üretilmiş, yönetmenliğini ve senaristliğini Hayao Miyazaki’nin üstlendiği 1997 yapımı Japon animasyon filmidir. Film, Japonya'nın Muromachi dönemine benzeyen tarihsel bir arka planda, doğa ile insan uygarlığı arasındaki çatışmayı konu alan kurgusal bir dünyada geçmektedir.
Hikâye, orman tanrıları ve hayvan ruhları ile demir üretimi yoluyla doğayı dönüştürmeye çalışan insanlar arasındaki mücadeleyi merkeze alır. Bu çatışmanın ortasında yer alan ve lanetli bir yara taşıyan genç savaşçı Ashitaka, iki taraf arasında denge kurmaya çalışır. Prenses Mononoke, epik anlatımı ve yetişkin izleyiciye hitap eden içeriğiyle animasyon sineması içinde önemli bir konuma sahiptir.
Konusu
Film, doğu Japonya'da yaşayan Emishi halkının son temsilcilerinden genç savaşçı Ashitaka’nın, köyüne saldıran bir domuz tanrısını öldürdükten sonra lanetlenmesiyle başlar. Tedavi edilemeyen bu lanet nedeniyle Ashitaka, ormanın batısına doğru bir yolculuğa çıkar. Bu yolculuk sırasında demir üretimiyle çevreyi tahrip eden Iron Town halkı ile ormanı savunan hayvan tanrıları arasındaki çatışmanın içine çekilir. Ashitaka, kurtlar tarafından yetiştirilen San (Prenses Mononoke) ile tanışır ve her iki tarafın da haklı yönlerini görerek aralarında barış sağlamaya çalışır.
Prenses Mononoke Fragman (YouTube)
Tema
Film, insan uygarlığının doğa üzerindeki etkisi, endüstrileşme ile doğal dengenin bozulması, şiddetin karşılıklı etkileri ve farklı toplulukların birlikte yaşama ihtimali gibi temaları işler. Taraflar net şekilde iyi ya da kötü olarak sunulmaz; doğayı savunan ruhlar ve sanayileşmeyi temsil eden insanlar, kendi değer ve ihtiyaçları çerçevesinde hareket eder. Bu çok yönlü yapı, insan-doğa ilişkisini tek taraflı bir bakış açısıyla değil, çatışmalı ve karmaşık bir süreç olarak ele alır.
Karakterler ve Seslendirme Kadrosu
Ashitaka
Filmdeki ana karakterdir. Doğunun Emishi halkından gelen genç bir savaşçıdır. Bir tanrı tarafından lanetlendikten sonra tedavi umuduyla batıya doğru yola çıkar.
- Japonca seslendiren: Yôji Matsuda
- İngilizce seslendiren: Billy Crudup
San (Prenses Mononoke)
Kurtlar tarafından yetiştirilmiş, ormanı koruyan bir kızdır. Iron Town’a karşı mücadele eder.
- Japonca seslendiren: Yuriko Ishida
- İngilizce seslendiren: Claire Danes
Prenses Mononoke Animasyonundan Bir Sahne (IMDb)
Lady Eboshi
Iron Town’un lideridir. Sanayileşmeyi ve üretimi savunur, ancak aynı zamanda kadınları ve dışlanmış bireyleri koruyucu bir figürdür.
- Japonca seslendiren: Yûko Tanaka
- İngilizce seslendiren: Minnie Driver
Jigo
Gezgin bir keşiştir. Farklı taraflarla çıkar ilişkisi kurar ve Forest Spirit'in başını ele geçirmeye çalışır.
- Japonca seslendiren: Kaoru Kobayashi
- İngilizce seslendiren: Billy Bob Thornton
Moro
San’ı yetiştiren kurt tanrıçadır. Ormanı savunur ve Lady Eboshi ile düşmandır.
- Japonca seslendiren: Akihiro Miwa
- İngilizce seslendiren: Gillian Anderson
Okkoto
Büyük beyaz bir domuz tanrısıdır. İnsanlara karşı savaş açar.
- Japonca seslendiren: Hisaya Morishige
- İngilizce seslendiren: Keith David
Toki
Iron Town’da çalışan kadınlardan biridir. Topluluğun günlük yaşamında aktif rol alır.
- Japonca seslendiren: Sumi Shimamoto
- İngilizce seslendiren: Jada Pinkett Smith
Prenses Mononoke Animasyonundan Bir Sahne (IMDb)
Üretim Aşaması
Prenses Mononoke’nin yapımı Studio Ghibli bünyesinde gerçekleştirilmiştir. Yönetmenliğini ve senaristliğini Hayao Miyazaki üstlenmiştir. Film, elle çizilmiş animasyon tekniğiyle hazırlanmıştır. Üretim sürecinde yaklaşık 144,000 çizim kullanıldığı ve Miyazaki’nin bu çizimlerin önemli bir kısmına doğrudan katkı sunduğu bilinmektedir. Filmde kullanılan müzikler Joe Hisaishi tarafından bestelenmiş; müziklerin icrasında Tokyo City Filarmoni Orkestrası görev almıştır. Filmin Japonca seslendirme kadrosunda Yôji Matsuda, Yuriko Ishida ve Yûko Tanaka yer almaktadır. İngilizce versiyonu ise Studio Ghibli’nin Amerika dağıtım ortağı olan Miramax tarafından hazırlanmıştır.
Gişe Performansı
Film, Japonya’da büyük bir ticari başarı elde etmiştir. Yaklaşık 2,4 milyar yen (yaklaşık 23 milyon dolar) bütçeyle üretilen yapım, dünya genelinde 177 milyon doların üzerinde hasılat elde etmiştir. ABD ve Kanada'daki toplam gişe geliri 11.696.687 dolar olarak kaydedilmiştir. Japonya’da vizyona girdiği dönemde en çok izlenen filmlerden biri olmuştur. Film, uluslararası piyasada da dikkat çekmiş ve çeşitli ülkelerde ticari gösterime girmiştir.
Ödüller ve Adaylıklar
Prenses Mononoke, toplamda 14 ödül kazanmış ve 6 ödüle aday gösterilmiştir. Film, Japonya’da düzenlenen 21. Japon Akademi Ödülleri’nde “En İyi Film” dâhil çeşitli dallarda ödüller kazanmıştır. Ayrıca, Blue Ribbon Ödülleri, Kinema Junpo ve Mainichi Film Ödülleri gibi Japon sinema çevrelerinde saygınlığı yüksek olan organizasyonlardan da ödüller almıştır. Uluslararası alanda ise çevre temaları ve anlatı yapısı nedeniyle eleştirmenlerin ilgisini çekmiş, bazı festivallerde gösterim şansı bulmuş; ancak Japonya dışındaki ödül sayısı sınırlı kalmıştır.
