Pristimantis kelephus, Craugastoridae familyasına ait küçük yapılı, nemli dağ ormanlarında (bulut ormanları) yaşayan bir kurbağa türüdür. Morfolojik olarak Pristimantis calcaratus ve Pristimantis jubatus türleriyle benzerlik gösterdiğinden, geçmişte bu türlerle sık sık karıştırılmıştır. Sonraki genetik ve morfometrik analizler, bu taksonun bağımsız bir tür olduğunu netleştirmiştir.
Tür, doğrudan gelişim özelliği gösterir; yani metamorfoz geçirmeden yumurtadan ergin forma doğrudan geçiş yapar. Larval evre yoktur, bu durum türün habitatına olan bağımlılığını artırmaktadır.
Yayılım ve Coğrafi Dağılım
Bu tür yalnızca Kolombiya’ya endemiktir ve yalnızca batı And Dağları’nın belirli bölümlerinde görülmüştür. Şu anda yalnızca Valle del Cauca ve Chocó departmanları arasındaki sınıra yakın, El Cairo ve San José del Palmar ilçelerinde, 1900–2250 m rakımlar arasında yaşadığı bilinmektedir.
Dağılım alanı yalnızca yaklaşık 28 km²’lik çok sınırlı bir bölgeyle tanımlanmıştır. EOO (Extent of Occurrence – Yayılım Alanı) bu sebeple çok düşüktür ve tür yalnızca tek bir tehdit tanımlı lokalitede varlığını sürdürmektedir.
Pristimantis Kelephus Görüntüsü (animalia)
Habitat ve Ekolojik Özellikler
Pristimantis Kelephus, subtropikal ve tropikal nemli dağ ormanlarında (bulut ormanları) yaşar. Hem birincil (bozulmamış) hem de ikincil (yeniden büyüyen) ormanlarda gözlemlenmiştir; ancak orman dışı alanlarda bulunmaz. Bu durum, onun habitatına yüksek derecede bağımlı olduğunu ve habitat bozulmalarına karşı çok hassas olduğunu göstermektedir. Yaşam tarzı tamamen karasaldır. Göçmen değildir ve sınırlı alanda yaşamını sürdürür. Ekosistem dönüşümüne (ormanların tarım arazisine dönüştürülmesi) ve bozulmasına karşı duyarlıdır.
Nüfus Durumu ve Eğilimleri
Bu tür nadir olarak kabul edilmektedir. Gözlemlenen birey sayısı oldukça düşüktür ve mevcut veriler, türün nüfusunun azalma eğiliminde olduğunu göstermektedir. Bu azalma, öncelikle yaşam alanlarındaki kesintisiz bozulmalardan kaynaklanmaktadır.
Tehditler
Pristimantis Kelephus, çeşitli insan kaynaklı tehditlerle karşı karşıyadır:
- Sığır otlatma – Özellikle küçük ölçekli hayvancılık, orman alanlarının tahrip edilmesine neden olmaktadır.
- Yasadışı bitki ekimi – Bölgede uyuşturucu bitkilerinin yasa dışı yetiştiriciliği orman habitatlarının yok olmasına yol açmaktadır.
- Madencilik – Özellikle küçük ölçekli madencilik faaliyetleri, hem fiziksel habitat yıkımına hem de kimyasal kirliliğe neden olmaktadır.
- Hastalık riski – Bölgede ölümcül bir fungal hastalık olan chytridiomycosis’e (etken: Batrachochytrium dendrobatidis) rastlanmıştır. Ancak bu patojenin P. kelephus üzerindeki etkisi henüz belirlenmemiştir
Koruma Durumu
IUCN tarafından Kritik Tehlikede (Critically Endangered - CR) olarak listelenmiştir. Bu değerlendirme, türün çok dar bir alanda yaşaması, yalnızca bir lokaliteye sıkışmış olması ve habitat kalitesindeki sürekli düşüşe dayanarak yapılmıştır.
Koruma Faaliyetleri ve Öneriler
- Türün bulunduğu alanlardan biri olan Reserva Natural Cerro del Inglés, özel mülkiyetli bir koruma alanıdır. Ancak bu alanın uzun vadeli koruma altında kalacağı garanti değildir.
- Yeni korunan alanların oluşturulması, özellikle türün kuzey dağılımında kritik öneme sahiptir.
- Popülasyon yoğunluğu, ekolojik tercihleri ve coğrafi dağılımı hakkında daha fazla araştırma gerekmektedir.
- Türün yaşam alanlarının haritalanması, koruma planlaması açısından öncelikli bir adımdır.
Doğal Ortamında Bir Pristimantis Kelephus Görseli (Yapay Zeka ile Oluşturulmuştur)
Bilimsel ve Sistematik Notlar
Bu tür ilk olarak Eleutherodactylus kelephus olarak tanımlanmış, sonrasında Pristimantis cinsine dahil edilmiştir. Geçmişte hem morfolojik hem yazımsal olarak Pristimantis kelephas ve Pristimantis calcaratus ile karıştırılmıştır. 2014 yılında yapılan morfometrik ve moleküler analizler, bu karışıklıkları ortadan kaldırmıştır.
