RASAT, Türkiye'nin tamamen yerli imkânlarla tasarlanıp üretilen ilk yer gözlem uydusudur. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’na (TÜBİTAK) bağlı TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilmiştir. Savunma Sanayii Başkanlığı’nın desteklediği proje kapsamında üretilen RASAT, Türkiye'nin uzay alanındaki bağımsızlığını artırmayı ve uydu teknolojilerinde yerli kabiliyetleri güçlendirmeyi amaçlamıştır.
Fırlatma ve Yörünge Özellikleri
RASAT, 17 Ağustos 2011 tarihinde Rusya’nın Yasni fırlatma üssünden Dnepr taşıyıcı roketiyle uzaya gönderilmiştir. Yörüngesi 685 kilometre irtifada, güneş eşzamanlıdır. Bu özellik, uydunun Dünya üzerindeki herhangi bir noktayı her geçişte aynı yerel saatte gözlemlemesini sağlar. Yörünge periyodu yaklaşık 98 dakikadır ve bir günde Dünya çevresinde 14 tur atabilmektedir.
RASAT Araştırma Uydu Görseli (Tübitak Uzay)
Tasarım ve Teknik Özellikler
RASAT, %100 yerli mühendislik ürünüdür. Uydu platformu ve yer istasyonu yazılımı dahil olmak üzere tüm alt sistemleri TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilmiştir. Uydu, 7.1 metre siyah-beyaz (pankromatik) ve 15 metre çok bantlı (multispektral) çözünürlükte görüntü alabilmektedir. Görev yükü olarak kullanılan optik kamera sistemi, yer gözlemleri için tasarlanmıştır. Ayrıca, uyduda veri sıkıştırma, şifreleme ve yüksek hızlı veri indirme gibi ileri düzey işlevleri destekleyen sistemler de bulunmaktadır.
Görev ve Kullanım Alanları
RASAT, özellikle şehircilik, tarım, ormancılık, çevre ve afet yönetimi gibi sivil uygulamalarda kullanılmak üzere yer gözlemi amacıyla geliştirilmiştir. Uydu tarafından elde edilen görüntüler, TAMSAT ve GEZGİN gibi yerli yazılımlarla işlenerek harita üretimi, planlama ve analiz faaliyetlerinde kullanılmıştır. RASAT, görev süresi boyunca yaklaşık 30 binin üzerinde görüntü elde etmiş ve bu görüntüler TÜBİTAK UZAY Arşivi’nde depolanmıştır.
RASAT: İlk Milli Yer Gözlem Uydusu (TUA)
Görev Süresi ve Başarıları
RASAT’ın başlangıçta planlanan görev süresi 3 yıl olarak belirlenmiş olsa da uydu, teknik ömrünü aşarak 11 yıl boyunca kesintisiz veri iletimi sağlamıştır. Görevini 2022 yılında başarıyla tamamlamış ve bu süre zarfında Türkiye'nin uzay teknolojilerinde edindiği bilgi birikimi ve mühendislik kabiliyetlerinin gelişmesine önemli katkılar sağlamıştır. Bu yönüyle RASAT, Türkiye'nin ilk yerli uydusu olmasının yanı sıra, uzun ömürlü ve başarılı görev süresiyle de önemli bir kilometre taşı olmuştur.
RASAT’ın Türk Uzay Programındaki Yeri
RASAT, Türkiye'nin kendi mühendislik gücüyle uzaya uydu gönderme yetkinliğini kazanmasında dönüm noktası teşkil etmiştir. Uydunun geliştirilmesi, ülkenin sonraki uydu projeleri olan GÖKTÜRK, İMECE ve TÜRKSAT 6A gibi daha ileri düzey platformların önünü açmıştır. RASAT, hem teknik personelin yetişmesi hem de altyapı geliştirilmesi açısından Türkiye'nin uzay vizyonunda temel bir yapı taşıdır.
