Ratatouille, 2007 yılında gösterime giren, Walt Disney Pictures ve Pixar Animation Studios ortak yapımı, yönetmenliğini Brad Bird’ün üstlendiği uzun metrajlı bir animasyon filmidir. Film, yemek yapmaya olan tutkusu ve doğuştan gelen olağanüstü koku alma yeteneğiyle diğer farelerden ayrılan Remy adlı bir farenin, Paris’te ünlü bir restoranda aşçı olma hayalini konu edinir. Orijinal dili İngilizce olan yapım, Türkiye’de Ratatuy adıyla 24 Ağustos 2007 tarihinde vizyona girmiştir.

^{Ratatouille Fragman (Rotten Tomatoes Classic Trailers)}

Konu ve Hikâye

Remy, Paris’in dışında yaşayan bir fare ailesinin üyesidir. Ailesiyle birlikte çöplerden beslenirken, Remy olağanüstü bir koku ve tat duyusuna sahip olduğunu fark eder. Zehirli yiyecekleri ayırt etme görevini üstlenirken, insan yemeklerine karşı derin bir ilgi duymaya başlar. En büyük idolü, “Herkes yemek yapabilir” mottosuyla tanınan ünlü şef Auguste Gusteau’dur.

Bir gün beklenmedik bir şekilde Paris’in kanalizasyonlarına düşen Remy, tesadüfen Gusteau’nun ünlü restoranının altında bulur kendini. Burada, restoranın çaylak mutfak çalışanı Alfredo Linguini ile yolları kesişir. Remy, Linguini’nin şef olmasına yardım ederken, onu uzaktan kontrol eder ve birlikte şaşırtıcı bir başarı elde ederler. Bu sıradışı ortaklık, hem mutfakta hem de insanlarla fareler arasındaki önyargılarda yeni bir dönemi başlatır.

^{Filmden Bir Kesit (IMDb)}

Yapım ve Prodüksiyon

Filmin yönetmenliğini Brad Bird üstlenmiş, Jan Pinkava ve Jim Capobianco senaryo ekibinde yer almıştır. Pixar stüdyolarında geliştirilen film, karakter animasyonlarında yüksek gerçekçilik düzeyiyle dikkat çeker. Animatörler, Remy’nin ve diğer farelerin hareketlerini daha iyi gözlemleyebilmek için stüdyoda bir yıldan fazla süreyle gerçek fareler beslemişlerdir. Bu sayede, farelerin kürk, burun, kuyruk ve pati hareketleri doğal biçimde modellenmiştir.

Filmin müzikleri Michael Giacchino tarafından bestelenmiştir. Giacchino’nun Fransız esintili müzikleri arasında en çok öne çıkan parça, Camille tarafından seslendirilen “Le Festin” adlı şarkıdır. Görüntü oranı 2.39:1 olup Dolby Atmos ve SDDS ses sistemleri kullanılmıştır.

Karakterler

• Remy: Filmin ana karakteridir. Koku alma ve tat duyusu olağanüstü gelişmiş bir faredir. Hayali büyük bir şef olmaktır.
• Alfredo Linguini: Gusteau’nun restoranında çöpçü olarak işe başlayan genç bir adamdır. Remy ile kurduğu ortaklık sayesinde yetenekli bir aşçıya dönüşür.
• Auguste Gusteau: Ünlü şef ve Remy’nin idolüdür. Ölümünden sonra Remy’nin hayalinde ona rehberlik eder.
• Colette Tatou: Restorandaki tek kadın şeftir. Sert görünümünün altında tutkulu bir aşçıdır.
• Anton Ego: Paris’in en tanınmış yemek eleştirmenidir. Remy’nin yaptığı “ratatouille” yemeğiyle yemek sanatına bakışı tamamen değişir.
• Skinner: Gusteau’nun restoranının yöneticisidir; Linguini’nin başarısını kıskanır.

Filmin orijinal seslendirme kadrosunda Patton Oswalt (Remy), Lou Romano (Linguini), Ian Holm (Skinner), Peter O’Toole (Anton Ego), Janeane Garofalo (Colette), Brad Garrett (Gusteau) ve Brian Dennehy (Django) yer alır. Türkiye’de Remy karakterini Toprak Sergen seslendirmiştir.

^{Filmden Bir Kesit (IMDb)}

Temalar ve Anlam Dünyası

Ratatouille, yalnızca bir yemek hikâyesi değil, aynı zamanda yetenek, hayal gücü, sınıf ayrımı ve önyargılara karşı bir anlatıdır. Fare ile insanın işbirliği, “herkesin büyük işler başarabileceği” fikrini vurgular. Film, sanatsal yaratıcılığın kökeninin sınıfsal ya da biyolojik sınırlarla belirlenemeyeceğini savunur. Anton Ego’nun “herkes yemek yapabilir” düşüncesini sonunda kabullenmesi, anlatının merkezinde yer alan sanatsal adalet fikrini güçlendirir.

Gösterim ve Gişe Başarısı

Film, Amerika Birleşik Devletleri’nde 29 Haziran 2007’de, Türkiye’de ise 24 Ağustos 2007’de vizyona girmiştir. Türkiye’de ilk hafta sonunda 61.684 seyirci tarafından izlenmiş ve toplam 334.154 seyirciye ulaşmıştır. Toplam hasılatı 2.650.508 TL olarak kaydedilmiştir.

Küresel ölçekte film, 150 milyon dolarlık bütçeyle üretilmiş ve dünya genelinde 623.738.973 dolar gişe geliri elde etmiştir.

^{Filmden Bir Kesit (IMDb)}

Ödüller

IMDb’de 8.1 puanla yer alan Ratatouille, 1 Oscar ödülü dahil toplam 68 ödül kazanmış ve 42 farklı dalda adaylık elde etmiştir. Akademi Ödülleri’nde En İyi Animasyon Filmi dalında Oscar kazanmış, En İyi Orijinal Senaryo, En İyi Müzik ve En İyi Ses Kurgusu dallarında da aday gösterilmiştir.

Sanatsal ve Teknik Özellikler

Ratatouille, Pixar’ın o güne kadarki en ileri düzey ışıklandırma, yüzey dokusu ve hareket algoritmalarını kullanmıştır. Paris’in atmosferi ayrıntılı biçimde modellenmiş, mutfaktaki buhar, su ve metal yansımaları fotogerçekçi düzeyde tasarlanmıştır. Film, animasyon tarihinde yemek kültürünü gerçekçi biçimde temsil eden ilk büyük yapımlardan biri olarak kabul edilir.

^{Filmden Bir Kesit (IMDb)}

Kültürel Etkisi

Gösterime girdiği tarihten itibaren Ratatouille, gastronomiyle ilgili popüler kültür ürünlerine esin kaynağı olmuştur. Film, yemek sanatına dair ilgi uyandırmış, Paris ve Fransız mutfağına yönelik turistik ilgiyi artırmıştır. Ayrıca Pixar’ın sanatsal ciddiyetle mizahı birleştirme başarısını temsil eden yapımlardan biri olarak sinema tarihindeki yerini sağlamlaştırmıştır.