ROKETSAN – Mikro Uydu Fırlatma Sistemi (MUFS), Türkiye’nin uzaya bağımsız erişim kabiliyetini kazanmaya yönelik olarak Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) koordinasyonunda yürütülen milli bir uzay fırlatma sistemi geliştirme projesidir. Proje, ROKETSAN tarafından yürütülmekte olup, Mikro Uydu Fırlatma Aracı (MUFA), yurtiçinde kurulacak Fırlatma Merkezi ve Ölçüm Takip Sistemlerinden oluşmaktadır. MUFS, Türkiye’nin alçak dünya yörüngesine küçük ölçekli uyduları milli imkânlarla fırlatabilmesini hedeflemektedir.

Tarihsel Arka Plan

2012 yılında Türkiye'nin uzaya bağımsız erişimi için ilk adımlar atılmıştır. 2015 yılında ROKETSAN bünyesinde Uzay Sistemleri ve İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi kurulmuş; sadece iki yıl içinde geliştirilen bilimsel sonda roketi ile 2017 yılında Türkiye, ilk defa bağımsız olarak uzaya erişim sağlamıştır. 2018 yılında yapılan uçuş testlerinde elde edilen başarılar sayesinde, kademe ayırma, atmosfer dışında yönelim kontrolü ve itki teknolojileri gibi birçok kritik uzay yetkinliği kazanılmıştır.

29 Ekim 2018’de Cumhuriyetin 95. yılı vesilesiyle, ROKETSAN’a Mikro Uydu Fırlatma Sistemi Geliştirme Projesi resmen tahsis edilmiştir. Bu gelişmeyle birlikte, sistematik ve bütünleşik bir uzay fırlatma altyapısının kurulması süreci başlatılmıştır.

Sistem Bileşenleri

1- Mikro Uydu Fırlatma Aracı (MUFA)

MUFA, düşük yörüngeye en az 100 kilogramlık faydalı yük taşıma kapasitesine sahip olarak tasarlanmıştır. 2026 yılı itibarıyla 400 kilometrelik dairesel yörüngeye fırlatma gerçekleştirme hedefi mevcuttur. MUFA’nın ilk kademe motorları katı yakıtlı olup, itki vektör kontrolü (IVK) teknolojisi ile yönlendirilmektedir. Ayrıca sıvı yakıtlı motor konfigürasyonu ve yan motor destekli versiyonları da geliştirme planları arasındadır.

2- Fırlatma Merkezi

Proje kapsamında, MUFA’nın yurtiçinden fırlatılabilmesini sağlayacak entegre bir fırlatma üssü kurulacaktır. Bu merkez, ön hazırlık alanları, fırlatma rampası, yer kontrol istasyonları ve komuta operasyon birimlerini içerecek şekilde planlanmaktadır.

3- Ölçüm ve Takip Sistemleri

Uçuş süresince roketin konumunu, yönelimini ve itki profillerini izlemek üzere yerli ölçüm ve takip altyapıları geliştirilmektedir. Bu sistemler, aynı zamanda uçuş güvenliği ve görev doğrulaması açısından kritik öneme sahiptir.

Teknik Özellikler

^{Mikro Uydu Fırlatma Aracı (MUFA):}

• Boyutlar: Yaklaşık 19 metre uzunluğunda ve 1,35 metre çapında.
• Kalkış Ağırlığı: Yaklaşık 32 ton.
• Fırlatma Kapasitesi: En az 100 kilogramlık mikro uyduyu 400 kilometrelik dairesel yörüngeye yerleştirme yeteneği.
• Kademe Yapısı:
• 1. Kademe: Katı yakıtlı roket motoru.
• 2. Kademe: Katı yakıtlı roket motoru.
• 3. Kademe: Sıvı yakıtlı roket motoru.
• Azami Hız: 7,7 km/saniye.
• Fırlatma Altyapısı: Fırlatma rampası, yakıt dolum tesisi, hareketli entegrasyon kulesi, fırlatma kontrol merkezi, görev kontrol merkezi, uçuş sonlandırma yer istasyonu, veri toplama ve analiz merkezi, takip radarı ve sabit telemetre anteni gibi bileşenleri içermektedir.

^{Teknolojik Bileşenler}

• İtki Vektör Kontrolü (IVK): Katı ve sıvı yakıtlı roket motorlarında yönlendirme kabiliyeti sağlar.
• Elektromekanik Tahrikli Aerodinamik Hibrit Kontrol: Uçuş sırasında yönlendirme ve stabiliteyi artırır.
• Çoklu Ateşleme Yeteneği: Sıvı yakıtlı motorlarda uzayda birden fazla ateşleme imkanı sunar.
• Hassas Yönelim Kontrolü: Uzay ortamında aracın doğru konumlandırılmasını sağlar.
• Milli Sensörler ve Navigasyon Sistemleri: Ataletsel hassas navigasyon için milli sensörler ve küresel konumlama sistemi alıcısı kullanılır.
• Kapsül Ayırma Teknolojisi: Faydalı yükün uzayda doğru zamanda ayrılmasını sağlar.
• Yapısal ve Kimyasal Malzemeler: İleri proses teknikleriyle üretilmiş çeşitli malzemeler kullanılır.

Gelişim Süreci

29 Ekim 2020’de, proje kapsamında geliştirilen dört adet sonda roketinin denemeleri başarıyla tamamlanmıştır. Aynı gün gerçekleştirilen SR 0.1 uçuş testi ile MUFA teknolojilerinin kritik alt sistemleri test edilmiştir. 2023 yılı için planlanan büyük ölçekli sonda roketi, 300 km irtifaya en az 100 kg’lık faydalı yük taşıyabilecek bir teknoloji gösterim platformu olarak tasarlanmıştır.

2026 sonrası dönemde, MUFA’nın daha yüksek irtifalara ve daha ağır yük kapasitesine ulaşabilecek varyantlarının geliştirilmesi hedeflenmektedir.

^{Sonda Roketi 0.1 Uçuş Testleri, (Roketsan)}