Roma, Alfonso Cuarón’un senaryosunu yazıp yönettiği, 1970’ler Meksikası’nda geçen, siyah-beyaz çekilmiş bir dönem filmidir. Film, Meksiko'nun orta sınıf bir mahallesinde yaşayan bir ailenin hizmetçisi olan Cleo’nun gündelik yaşamı üzerinden, sınıf, cinsiyet, etnisite ve politik değişim temalarını işler. Otobiyografik ögeler taşıyan yapım, Cuarón’un çocukluk anılarından ilham alarak sinematik bir bellek çalışmasına dönüşür.

Konu

Roma, 1970-1971 yılları arasında Meksika’nın Colonia Roma mahallesinde, orta sınıf bir ailenin evinde hizmetçilik yapan yerli kökenli Cleo karakteri üzerinden ilerler. Cleo, evin çocuklarına anneleri Sofía ile birlikte bakmakta, ev işlerini yürütmektedir. Film, Cleo’nun gündelik yaşamındaki sessiz fedakârlıklarını, karşılaştığı toplumsal ayrımcılığı, işveren-çalışan ilişkilerini ve kişisel travmalarını merkeze alır. Aynı zamanda Sofía’nın eşinin evi terk etmesiyle değişen aile dinamikleri ve bu süreçte Cleo’nun yaşadığı duygusal ve fiziksel dönüşüm işlenir.

Cleo’nun hamile kalması, terk edilmesi, ardından yaşadığı travmatik doğum sahnesi, onun sınıfsal ve cinsiyet temelli ezilmişliğinin bir temsili olarak filme yansır. Film boyunca politik olaylar, özellikle 1971’deki Corpus Christi Katliamı, karakterlerin yaşamlarına dolaylı yoldan temas eder ve dönemin tarihsel atmosferini belirginleştirir.

Tematik Yapı

Film, toplumsal sınıf ayrımı, kadınlık halleri, sömürge sonrası Meksika toplumu ve tarihsel travmalar gibi çok katmanlı temalar üzerine kurulu bir anlatı sunar. Cleo’nun sessiz varlığı, yapısal eşitsizliklerin görünmezliğine gönderme yapar. Film boyunca Cleo, aile için bir “gölge figür”dür; evin içindedir ama dışına aittir.

Cuarón’un kamerası, nesnel bir bakışla olayları gözlemci bir biçimde sunar; plan-sekanslar, karakterlerin duygusal iniş çıkışlarını dramatize etmekten kaçınır. Bu tercihler, izleyicinin gözlemci konumda kalmasını sağlayarak temsili gerçeklik duygusunu pekiştirir.

Yapım aynı zamanda, politik karışıklıkların gündelik yaşamdaki etkilerini dolaylı yoldan aktarır. Cleo’nun doğumunun gerçekleştiği hastaneye gelen protestocuların vurulmasıyla ilgili sahne, bireysel hikâyelerin siyasi şiddetle nasıl iç içe geçtiğini gösterir. Sınıfın, etnisitenin ve kadın bedeninin kontrolü filmde iç içe geçen baskı alanları olarak temsil edilir.

_{Roma Filmi Fragmanı (YouTube)}

Yapım ve Yayın Bilgileri

Yönetmenliğini Alfonso Cuarón’un üstlendiği film, Netflix tarafından finanse edilmiş ve dağıtılmıştır. 2018 yılında Venedik Film Festivali’nde prömiyerini yapmıştır. Filmin senaryosu da Cuarón’a aittir. Görüntü yönetmenliğini de Cuarón üstlenmiş; filmde dijital olarak siyah-beyaz çekim teknikleri tercih edilmiştir. Filmde kullanılan doğal sesler ve çevresel gürültüler, kurgu sürecinde dikkatle işlenmiştir. Film İspanyolca ve Mixtec dilinde çekilmiştir.

Oyuncular

• Yalitza Aparicio – Cleo
• Marina de Tavira – Sofía
• Fernando Grediaga – Antonio
• Jorge Antonio Guerrero – Fermín
• Marco Graf – Toño
• Daniela Demesa – Sofi
• Diego Cortina Autrey – Paco
• Carlos Peralta – Pepe

Yayın ve Kültürel Etki

Roma, sinema dünyasında dijital platformların dağıtım gücünü tartışmaya açan yapımlardan biri oldu. Dijital bir platformdan çıkan ilk "prestij sanat filmi" örneği olarak öne çıktı.

Film, Latin Amerika’daki yerli hizmetçilerin görünmez emeğini ve bu emeğin tarihsel bağlamını görünür kılması açısından kültürel bir tartışma yarattı. Meksika’da ve uluslararası kamuoyunda sınıf, etnisite ve kadın hakları üzerine yeni tartışmalara kapı araladı. Yalitza Aparicio’nun yerli kökenli bir kadın olarak Oscar’a aday gösterilmesi, sinemada temsil sorunlarının yeniden gündeme gelmesini sağladı.

Ödüller ve Adaylıklar

Kazandığı Ödüller:

• En İyi Yabancı Film – Akademi Ödülleri (2019)
• En İyi Yönetmen – Akademi Ödülleri (2019)
• En İyi Görüntü Yönetimi – Akademi Ödülleri (2019)
• En İyi Film – BAFTA (2019)
• En İyi Yönetmen – BAFTA (2019)
• En İyi Sinematografi – BAFTA (2019)
• En İyi Film – Venedik Film Festivali Altın Aslan (2018)

Adaylıklar:

• En İyi Film – Akademi Ödülleri (2019)
• En İyi Kadın Oyuncu – Yalitza Aparicio
• En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu – Marina de Tavira
• En İyi Kurgu, En İyi Orijinal Senaryo, En İyi Ses Miksajı – Akademi Ödülleri