Köken
Sabıka kelimesi, Arapça sābiḳa(t) (سابقة) sözcüğünden Türkçeye geçmiş olup temel anlamı “önceki olan, geçmişte kalan şey”dir. Bu sözcük, “önce gelmek, önde olmak” anlamındaki sābiḳ (سابق) kelimesinin fāˁila(t) vezninde türetilmiş dişil biçimidir. İslami terminolojide başlangıçta dini ilk kabul edenlerin (örneğin muhacirler ve ensarın ilkleri) üstünlüğünü ve önceliğini ifade etmek için kullanılmıştır. 19. yüzyıl sonlarına doğru Osmanlı bürokrasisinde sabıka, bireylerin geçmişteki cezaî kayıtlarını tanımlayan bir idari terim olarak “suç kaydı” anlamında kullanılmaya başlanmıştır.
Kullanım Alanları
- Hukuk ve Ceza Adaleti: Adli sicil ve geçmiş suç kayıtlarını belirtmek için (“sabıkalı şahıs”).
- Resmi Belgeler: “Sabıka kaydı” ifadesiyle, bireyin yasal geçmişine dair belge taleplerinde.
- Toplumsal Tanımlama: Geçmişte işlenmiş suç veya olumsuz davranışın kişiye atfedilmesinde.
- Tarih: Geçmişte yaşanan vakalardan bahsederken kullanılır.