İzmir ile Manisa arasında ulaşımı hızlandırmak ve güvenli hale getirmek amacıyla inşa edilen Sabuncubeli Tüneli, Türkiye'nin önemli kabul edilen karayolu projelerinden biridir. Manisa - İzmir Otoyolu'nun bir parçası olan tünel, Ege Bölgesi’ndeki Sipylus Dağı üzerinde konumlanmıştır. İki tüpten oluşan tünelin, her bir tüpü 4.065 metre uzunluğundadır ve toplam uzunluğu 8.130 metreye ulaşmaktadır. Tünel ile birlikte 2.530 metre uzunluğunda bağlantı yolları da inşa edilmiştir. Proje, özellikle kış aylarında yaşanan ulaşım sorunlarını ortadan kaldırarak güvenli, konforlu ve hızlı bir geçiş sağlamayı hedeflemiştir.
PROJENİN TEKNİK ÖZELLİKLERİ
- Tünel Uzunluğu: 4.065 m (her tüp)
- Toplam Tünel Uzunluğu: 8.130 m
- Bağlantı Yolu Uzunluğu: 2.530 m
- Eğim: Eski yolun %9,5 olan eğimi tünelle %1,5’e düşürüldü.
- Trafik Kapasitesi: Günlük ortalama 40.000 araç kullanım kapasitesine sahiptir.
- Geçiş Süresi: İzmir-Manisa arası yolculuk 15 dakikaya indirildi.
- İnşaat Yöntemi: Yeni Avusturya Tünel Açma Yöntemi (NATM) kullanılmıştır.
- Proje Modeli: Yap-işlet-devret modeliyle başlatılmış, ancak 2015'ten itibaren kamu kaynaklarıyla tamamlanmıştır.
PROJENİN AMACI VE FAYDALARI
- Ulaşım Süresini Kısaltma: Daha önce yaklaşık 45 dakika süren İzmir-Manisa arası yolculuk, 15 dakikaya indirilerek zaman tasarrufu sağlandı.
- Güvenli Ulaşım: Sabuncubeli Geçidi’nde 14 keskin viraj tünel sayesinde ortadan kaldırılarak kaza riski düşürüldü.
- Yakıt ve Zaman Tasarrufu: Daha az yakıt tüketimi sağlayarak ekonomik fayda oluşturuldu.
- Çevre Kirliliğini Azaltma: Egzoz emisyonlarının azaltılmasıyla doğaya verilen zarar en aza indirildi.
- Kış Şartlarında Güvenlik: Kış aylarında sık sık buzlanma ve görüş mesafesinin düşmesi nedeniyle yaşanan trafik kazalarının önüne geçildi.
İNŞAAT SÜRECİ VE MALİYETLER
Başlangıç ve Tamamlanma Süreci
- Temel Atma: 9 Eylül 2011’de atıldı.
- İlk Yapım Modeli: Yap-işlet-devret modeliyle başlatıldı.
- Kamu Desteği: 2015’ten itibaren kamu olanaklarıyla devam etti.
- Tamamlanma: 11 Haziran 2018’de açıldı.
Maliyetler
- İlk Öngörülen Maliyet: 150 milyon TL olarak belirlenmişti.
- Gerçekleşen Maliyet: 500 milyon TL'ye ulaştı, öngörülen bütçenin üç katı harcandı.
- Sebep Olan Faktörler: Yetersiz mühendislik etütleri
- Zemin sorunları ve göçükler
- Güzergâh değişiklikleri
- Yeraltı su problemleri.
ELEŞTİRİLER VE TARTIŞMALAR
Sabuncubeli Tüneli, ulaşım alanında fayda sağlasa da yapım süreci ve maliyetleri konusunda eleştirilmiştir. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası tarafından yapılan açıklamalarda, tünel güzergâhının yeterli jeolojik ve jeoteknik etütler yapılmadan seçildiği, bu nedenle inşaat sürecinin uzadığı ve maliyetin beklenenden fazla olduğu belirtilmiştir. Ayrıca:
- Yanlış güzergâh seçimi nedeniyle zemin kaymaları ve göçükler yaşandığı,
- Kazı sırasında yeraltı suyu taşıyan kum-çakıl merceklerine rastlanarak ek maliyetlerin ortaya çıktığı ifade edilmiştir.
Bu eleştirilere rağmen, proje tamamlanarak hizmete sunulmuş ve İzmir ile Manisa arasındaki ulaşımın en önemli bileşenlerinden biri haline gelmiştir.
Sabuncubeli Tüneli,resmi raporlara göre İzmir ve Manisa arasındaki ulaşımı hızlandıran, güvenliği artıran ve yakıt tasarrufu sağlayanbir altyapı projesi olarak genel kabul görmektedir. Tünel, özellikle kış aylarında yaşanan ulaşım sorunlarını ortadan kaldırarak, bölgedeki ekonomik ve ticari faaliyetleri desteklemiştir. Ancak maliyetlerin beklenenden yüksek olması ve inşaat sürecindeki teknik sorunlar, projenin yönetimi hakkında bazı tartışmalara yol açmıştır. Buna rağmen, günlük 40.000 aracın geçtiği bu güzergâh, Türkiye’nin büyük ulaşım arterlerinden biri olmaya devam etmektedir.
