Sancaktepe, İstanbul'un Anadolu Yakası’nda yer alan, 62,41 km² yüzölçümüne sahip bir ilçedir. 2024 yılı itibarıyla nüfusu 502.077 kişidir. İlçenin güneyinde Kartal ve Maltepe, kuzeyinde Çekmeköy, doğusunda Sultanbeyli ve Pendik, batısında ise Ümraniye ve Ataşehir ilçeleri yer almaktadır.

İlçenin tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. Bölgede bilinen en eski yapı, Samandıra’da bulunan ve tarihi 6. yüzyıla uzanan Damatris Yazlık Sarayı’dır. Bu saray, Bizans İmparatorları I. Tiberius Konstantinos (578-582) ve Mavrikios (582-602) döneminde inşa edilmiştir. Bölge, Osmanlı döneminde İstanbul'un fethinden çok önce 1328 yılında Orhan Gazi tarafından fethedilerek egemenlik altına alınmıştır.

Sancaktepe, 22 Mart 2008 tarih ve 26824 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5747 sayılı Kanun ile ilçe statüsüne kavuşmuştur. Bu düzenlemeyle Kartal ilçesine bağlı Samandıra Beldesi ile Ümraniye ilçesine bağlı Sarıgazi ve Yenidoğan Beldeleri birleştirilerek “Sancaktepe” adıyla yeni bir ilçe oluşturulmuştur.

İlçenin ilk belediye başkanı, 2009 yılında göreve gelen İsmail Erdem’dir. Erdem, 2014 yılında yeniden seçilerek görevine devam etmiştir. 2019 yerel seçimlerinde ise Şeyma Döğücü belediye başkanı seçilmiştir. 2024 seçimlerinin ardından Alper Yeğin, Sancaktepe Belediye Başkanı olarak göreve başlamış ve hâlen bu görevini sürdürmektedir. Sancaktepe İlçe Kaymakamlığını ise 11 Kasım 2024'den itibaren Naif YAVUZ yürütmektedir.

Sancaktepe’nin Önemli Tarihî Yerleri:

Samandıra Yazlık Sarayı (Damatris Sarayı)

^{Samandıra Yazlık (Damatris) Sarayı (Sancaktepe Belediyesi)}

Damatris Sarayı, Bizans İmparatorları II. Maurikios ve Tiberius döneminde (578-602) inşa edilmiştir. Samandıra’nın tarihî ismi olan "Demeter"den ilham alan bu yapı, yalnızca mimarisiyle değil, aynı zamanda taşıdığı kültürel mirasla da dikkat çeker. Demeter, Yunan mitolojisinde tarım ve bereketin tanrıçasıdır; bu bağlamda sarayın ismi de bölgenin verimliliği ve doğal zenginliğine işaret eder.

Damatris Sarayı, döneminde İstanbul dışında inşa edilen en büyük ve önemli yapılardan biri olmuş, Bizans imparatorlarının av ve dinlenme köşkü olarak hizmet vermiştir. Aynı zamanda Anadolu’ya açılan bir kapı olması nedeniyle stratejik öneme sahipti. Bizans orduları seferlerden önce burada toplanır, imparatorlar dönüşte son gecelerini bu sarayda geçirirdi.

Günümüzde hâlen ayakta olan sarnıç, sütun ve tonoz kalıntıları; bu yapının zamanında ne denli büyük ve gösterişli olduğunu gözler önüne sermektedir. Almaşık duvar tekniği ile taş ve tuğlanın dönüşümlü kullanıldığı saray, mimari açıdan Bizans’tan günümüze ulaşan en değerli yapılardan biri olarak kabul edilmektedir.

Sarayın bulunduğu alan, Sancaktepe’nin imar planı çerçevesinde arkeolojik sit alanı ilan edilmiştir. Anıtlar Kurulu'nun desteğiyle yapılaşma sınırlandırılmış, bölgenin korunması ve açık hava müzesine dönüştürülmesi için Sancaktepe Belediyesi tarafından kazı ve restorasyon çalışmaları başlamıştır.

Abdurrahman Gazi Türbesi

^{Abdurrahman Gazi Türbesi (Türbeler)}

Osmanlı’nın kuruluş sürecinin önemli isimlerinden biri olan Abdurrahman Gazi, Aydos Kalesi’nin fethinde oynadığı rolle tarih sayfalarındaki yerini almıştır. Ertuğrul Gazi döneminde Osmanlı hizmetine giren ve Osman Gazi ile Orhan Gazi dönemlerinde görevine devam eden bu kahraman, özellikle İstanbul çevresindeki Bizans kalelerine düzenlediği akınlarla tanınır.

1328 yılında Aydos Kalesi’nin fethi kendisine ve Konur Alp’e verilmiş, kalenin güçlü surları bu süreci zorlaştırmıştır. Ancak kale tekfurunun kızının gördüğü bir rüya neticesinde fetih gerçekleşmiş ve bu kız, İslam’ı kabul ettikten sonra Abdurrahman Gazi ile evlenmiştir. Bu efsanevi hikâye, fethin yalnızca bir askerî zafer değil, aynı zamanda gönüllerin de fethi olduğunu gösterir. Abdurrahman Gazi'nin türbesi, bugün Samandıra'da tarihî kimliğin önemli simgelerinden biri olarak ziyaretçilerini ağırlamaktadır.

Arap Hekim Camii

^{Arap Hekim Camii (Türkiye'nin Tarihi Eserleri)}

Samandıra’da yer alan Arap Hekim Camii, tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte, Kanuni Sultan Süleyman dönemine ait belgelerde adı geçen bir yapıdır. 1520–1567 yılları arasındaki Üsküdar şer’iye sicillerinde cami ve vakfı ile ilgili 48 farklı belgeye rastlanması, caminin Osmanlı’nın klasik döneminde önemli bir ibadet ve sosyal merkez olduğunu göstermektedir. Bu cami, yalnızca ibadet mekânı değil, aynı zamanda geçmişin izlerini taşıyan bir hafıza olarak da değerlidir. İsmini taşıdığı “Arap Hekim”in kim olduğu tam olarak bilinmese de, bu cami halk arasında ilgi görmektedir. Bugün aynı zamanda Samandıra Merkez Cami olarak da hizmet vermektedir.

Sarı Kadı (Sarıgazı) Mehmet Efendi Türbesi

^{Sarıgazi Mehmet Efendi Türbesi (Türkiye'nin Tarihi Eserleri)}

Bugünkü Sarıgazi Mahallesi’ne adını veren Sarı Kadı Mehmet Efendi, İstanbul’un fethine katılan öncü isimlerden biri olarak bilinmektedir. Fetihten sonra bu bölge, kendisine mülk olarak verilmiş ve burada yaşamaya başlamıştır. Türbe, bir yerleşimin kimliğini şekillendiren bir unsur olmuş; Sarıgazi ismi de bu tarihî şahsiyetten miras kalmıştır.

Necmeddin Erbakan Külliyesi

^{Prof. Dr. Necmeddin Erbakan Külliyesi (Başkan Profil)}

Samandıra merkezde Abdurrahmangazi Mahallesi’nde 9 bin metrekarelik bir alanda inşa edilen Prof. Dr. Necmettin Erbakan Külliyesi, 25 Kasım 2016 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından açılarak hizmete girdi. 70.000 kitap kapasiteli kütüphanesi, kadın-çocuk ve gençlik kıraathaneleri, Enderun mektebi, çocuk kulübü, etüt ve üniversite hazırlık sınıfları, sanat atölyeleri, seminer salonları, cami ve müftülük binasıyla bölgeye değer katan önemli bir merkezdir. Avrupa Gayrimenkul Ödülleri Yarışması’nda ödül alan bu külliye, Selçuklu mimarisinin modern bir yorumu olarak tasarlanmıştır. İçinde bir camide olan külliye halka açık şekilde hizmet vermektedir.

Sancaktepe Meydan Park

^{Sancaktepe Meydan Park (Sancaktepe Kaymakamlığı)}

Abdurrahmangazi Mahallesi’nde 23 Ağustos 2013 tarihinde hizmete açılan Sancaktepe Meydan Parkı, toplam 40 dönümlük bir alana kurulmuştur. Parkın yaklaşık 30 dönümü yeşil alandan meydana gelmektedir. Meydan Parkı'nda, çevre düzenlemesi kapsamında 527 adet ağaç dikilmiş; bu ağaçlar mevsimlik çiçekler ve çeşitli çalı türleriyle zenginleştirilmiştir. Parkta ayrıca engelli bireylerin erişimini kolaylaştırmak amacıyla özel yürüyüş yolları (engelli taşı döşemesi) yapılmıştır. Peyzajın önemli unsurlarından biri olan granit kaplama süs havuzu, alana estetik bir görünüm kazandırmaktadır. Vatandaşların aktif zaman geçirebileceği fitness alanları ve çocuklara özel oyun alanları da parkta yer almaktadır.

Ramazan Ayı’nda iftar çadırı ve çeşitli kültürel etkinlikler yapılmakta olan Meydan Park M5 Metro Hattı’nın Sancaktepe Durağı’nda yer almaktadır. 

Recep Tayyip Erdoğan Kongre Merkezi

^{Recep Tayyip Erdoğan Kongre Merkezi (Tiyatrolar)}

İstanbul’un artan organizasyon ihtiyacına cevap vermek amacıyla inşa edilen Recep Tayyip Erdoğan Kongre Merkezi, ulusal ve uluslararası toplantıların, kongrelerin ve törenlerin düzenlenebildiği bir merkez olarak hizmet vermektedir.

Açılışının bizzat Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 25 Haziran 2019'da yapılan bu çok amaçlı tesis; 900 kişilik kongre salonu, 1000 kişilik yemekli etkinlik salonu ve 2 ayrı nikâh salonundan oluşmaktadır. Abdurrahmangazi Mahallesi'nde yer alan kongre merkezi, ilçede yaşayan vatandaşlara hizmet sunarken, aynı zamanda İstanbul genelindeki büyük organizasyonlara da ev sahipliği yapmaktadır. Nikâh salonları ise evlenecek çiftlerin en özel günlerini burada kutlamalarına olanak sağlamaktadır.

Aydos Millet Bahçesi

^{Aydos Millet Bahçesi (Gezilmesigerekenyerler)}

17 Mart 2024’te İBB Başkan Adayı Murat KURUM ve Sancaktepe Belediye Başkanı Şeyma DÖĞÜCÜ'nün açılışını gerçekleştirdiği Aydos Millet Bahçesi, İstanbul’un doğa ile buluştuğu en büyük yeşil alanlarından biri olarak Sancaktepe’de yer almaktadır. Yaklaşık 1 milyon metrekarelik bir alanda kurulan bahçe, her yaştan vatandaşın doğayla iç içe vakit geçirebileceği donatılara sahiptir.

Aydos Millet Bahçesi içerisinde; sosyal tesisler, macera parkı, çocuk oyun alanları, yürüyüş ve bisiklet yolları, özel piknik ve pişirme alanları ile doğal bir gölet yer almaktadır. Ayrıca manzarasıyla dikkat çeken, 100 kişilik kapasiteye sahip kitap kafe ve kütüphanesi, hem dinlenme hem de kültürel faaliyetler için bir ortam sunmaktadır.

Mahalleler

^{Sancaktepe Mahalle Haritası (Hiclipart)}

Sancaktepe’de toplam 19 mahalle bulunmaktadır. Alfabetik sıralamasıyla bunlar; Abdurrahmangazi, Akpınar, Atatürk, Emek, Eyüp Sultan, Fatih, Hilal, İnönü, Kemal Türkler, Meclis, Merve, Mevlana, Osmangazi, Paşaköy, Safa, Sarıgazi, Veysel Karani, Yenidoğan, Yunus Emre'dir.

Hastaneler

Sancaktepe'de iki önemli devlet hastanesine ev sahipliği yapmaktadır.

1- Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi

^{Şehit Prof. Dr. İlhan VARANK Eğitim ve Araştırma Hastanesi Giriş (Sancaktepeah)}

Bunlardan biri Emek Mahallesi'nde bulunan Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi'dir. Bu hastane 1 Şubat Şubat 2018 tarihinde açılarak hizmete girmiştir. Hastane 53 bin m2 kapalı alanda 380 yatak kapasitesi ile eğitim ve araştırma hastanesi olarak sadece ilçenin değil, çevre bölgelerin de ihtiyaçlarına cevap verebilecek ileri teknolojiye sahip uluslararası standartlarda bir hastanedir.

Hastaneye 15 Temmuz darbe girişimi sırasında Fatih Saraçhane'de şehit olan bilim insanı Prof. Dr. İlhan VARANK'ın ismi verilmiştir.

2- Prof. Dr. Feriha Öz Acil Durum Hastanesi

^{Prof. Dr. Feriha Öz Acil Durum Hastanesi (Anadolu Ajansı)}

Ülkemizin Covid-19 pandemisi ile mücadele ettiği bir ortamda ivedilikle 45 gün gibi kısa bir sürede tamamlanarak 29 Mayıs 2020'de hizmete girdi. Hastane 75 bin m2 kapalı alanda, 576'sı normal servis, 432'si yoğun bakım olmak üzere 1.008 yatak kapasitesi bulunmaktadır. Ayrıca aktif 4 ameliyathane odası, 1 anjiyo, 2 MR, 3 tomografi ile ileri düzeyde radyolojik tetkiklere girişimsel işlemlerin yapıldığı bir sağlık merkezidir.

Hastaneye Covid-19 salgınında yaşamını yitiren Türk Patolog Prof. Dr. Feriha Öz'ün adı verilmiştir.

Ayrıca İstanbul Sancaktepe Şehir Hastanesi'nin yapım süreci de devam etmektedir. Hastane 990.500 metrekare kapalı alanı ve 4.050 yatak kapasitesi ile dev bir sağlık tesisi olacaktır.

Ulaşım

Kuzey Marmara Otoyolu, TEM Otoyolu ve Şile Yolu’nun ilçeden geçmesi nedeniyle Sancaktepe ulaşım açısından kritik bir konumdadır.

İlçedeki en önemli ulaşım ağı, M5 metro hattıdır. M5 hattının Sancaktepe’den geçen durakları şunlardır: Meclis, Sarıgazi, Şehir Hastanesi (henüz açılmadı), Sancaktepe, Samandıra Merkez.

Sancaktepe’den geçen bazı İETT hatları ise şunlardır: UM60, 131YS, UM61, 14S, 522ST, 19SK, 122V, 11ÜS, 131, 131Y, 11, 19EK, 19E, UM74, UM73, ÇM43, 14, 622, 19S, 19A.