Köken

“Şarap” kelimesi, Arapça kökenli bir sözcüktür ve aslı şarāb (شراب) şeklindedir. Bu sözcük, “içmek” anlamına gelen şariba (شَرِبَ) fiilinden türetilmiştir. Türetildiği yapı, Arapçada belirli anlam kalıpları taşıyan faˁāl veznidir ve burada genel olarak “içilen şey” ya da “içecek” anlamı verir. Dolayısıyla şarāb, başlangıçta her tür içecek için kullanılmakla birlikte zamanla özellikle “içki” anlamını kazanmıştır.

Kullanım Alanları

• Edebi Kullanım: Divan şiirinde şarap, hem mecazi hem gerçek anlamda sıkça işlenir.
• Örnek: Fuzuli’nin “Şarāb içdim gamın elden gider ümidi dilberin” dizesinde hem içki hem de aşk acısı vurgulanır.

• Günlük Dil / Gıda Kültürü: Günümüz Türkçesinde şarap, yalnızca alkollü bir içeceği ifade eder.
• Örnek: “Kırmızı şarap, et yemekleriyle kombinlenir.”

• Tarihî-Kültürel Metinlerde: Osmanlıca metinlerde şarāb, bazen tüm sıvı içecekler için genel bir ad olarak geçer.
• Örnek: “Serin şarāb ile susuzluğunu giderdi” (burada su ya da serin içecek kastedilir).