Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi, Gazze Şeridi’nde kalıcı barış sürecini başlatmak amacıyla Mısır’ın Şarm el-Şeyh kentinde düzenlenmesi planlanan uluslararası bir toplantıdır. Zirvenin 13 Ekim 2025 tarihinde öğleden sonra yapılacağı açıklanmıştır.
Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamalarda, toplantının hedefinin Gazze’deki çatışmaları bitirmek, Orta Doğu’da barış ve istikrar çabalarını güçlendirmek ve bölgesel güvenlik açısından yeni bir sayfa açmak olduğu belirtilmiştir. Zirvenin, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın eş başkanlığında düzenleneceği açıklanmıştır.
Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi afişi - (Mısır Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Resmi Web Sitesi)
Katılımcı Ülkeler ve Liderler
Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi’ne 20’den fazla ülkeden devlet ve hükümet başkanlarının katılması öngörülmüştür. Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, toplantıya Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve ABD Başkanı Donald Trump’ın eş başkanlık edeceği, çok sayıda ülke liderinin Şarm el-Şeyh’te bir araya geleceği bildirilmiştir.
Mısır resmi haber ajansı MENA tarafından yayımlanan listeye göre zirveye cumhurbaşkanı, kral ve emir düzeyinde şu isimlerin katılması beklenmektedir: Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ürdün Kralı II. Abdullah, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, Bahreyn Kralı Hamed bin İsa Al Halife, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Christodoulides.
Almanya, Irak, İngiltere, İtalya, İspanya, Yunanistan, Ermenistan, Macaristan, Pakistan, Kanada, Norveç, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt’in zirveye başbakan düzeyinde temsil edilmesi beklenmektedir. Ayrıca Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar ve Japonya’nın Kahire Büyükelçisi Fumio Iwai’nin de katılımı açıklanmıştır.Mısır kaynakları, zirvede ayrıca Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler temsilcilerinin de hazır bulunacağını belirtmiştir.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve ABD Başkanı Donald Trump’ın davetlerine icabetle zirveye katılmak üzere Ankara’dan hareket etmiştir. Erdoğan’a Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran ve Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç eşlik etmektedir.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın zirveye katılacağı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından açıklanmıştır. Abbas’ın, ateşkesin ve esir değişiminin diplomatik boyutlarını ele almak üzere toplantıda yer alması beklenmektedir.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun zirveye katılıp katılmayacağı konusunda ise belirsizlik sürmektedir. Al Jazeera’nin Ürdün’den aktardığı haberde, Trump’ın ısrarı üzerine Netanyahu’nun Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile bir telefon görüşmesi yaptığı ve zirveye katılabileceği yönünde iddialar yer almıştır. Ancak İsrail makamlarından resmi bir teyit yapılmamıştır. Aynı haberde, İsrail iç kamuoyunda Netanyahu’nun toplantıya davet edilmemesi nedeniyle eleştirildiği, olası katılımının ise siyasi açıdan riskli bir durum yarattığı aktarılmıştır.
Zirve Gündemi ve Ele Alınacak Konular
Zirvede ele alınacak konular arasında öncelikle Gazze’de yürürlüğe giren ateşkesin birinci aşamasının değerlendirilmesi, tarafların yükümlülüklerinin uygulanması ve sürecin sonraki aşamaları yer alacaktır. Mısır Cumhurbaşkanlığı açıklamasında, toplantının “Trump barış planının ikinci aşamasını” desteklemek amacıyla yapılacağı ve bu aşamada Hamas’ın silahsızlandırılması ile Gazze’de yeni bir yönetim yapısının oluşturulmasının hedeflendiği ifade edilmiştir.
Zirvenin gündeminde, Gazze’nin yeniden inşası, insani yardımların dağıtımı, sınır geçişlerinin açık tutulması ve sivil altyapının onarımı gibi başlıkların da bulunacağı bildirilmiştir. Bu konular, ateşkesin sürdürülebilirliğini sağlamak ve bölgede yaşanan insani krizi hafifletmek için uluslararası destek mekanizmalarının oluşturulmasını kapsamaktadır.
Toplantıda ayrıca, Orta Doğu’da genel barış sürecinin yeniden canlandırılması ve bölgesel güvenliğin güçlendirilmesi konularının gündeme alınacağı belirtilmiştir. Zirvenin, “bölgesel güvenlik ve istikrar için yeni bir dönemin kapısını açmayı” hedeflediği vurgulanmıştır.
Ayrıca zirvede, ateşkesin sonraki aşamalarına ilişkin görüşmelerin nasıl yürütüleceği, uluslararası gözlem mekanizmalarının oluşturulması ve Gazze’nin idari statüsüne dair olası modellerin değerlendirilmesi beklenmektedir. Bu başlıklar, “Trump barış planı”nın ikinci safhasında yer alan yapısal düzenlemelerle doğrudan ilişkilidir.
Mısır ve ABD kaynaklarına göre zirve, aynı zamanda uluslararası toplumun Gazze’ye yönelik yeniden yapılanma desteğini artırmak ve ateşkesin uygulanmasını denetleyecek ortak bir diplomatik irade oluşturmak amacıyla toplanacaktır.
Güvenlik ve Lojistik Hazırlıklar
Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi’nin Mısır’ın Şarm el-Şeyh kentindeki konferans merkezinde yapılması planlanmıştır. Mısır devlet televizyonuna bağlı Al-Qahera News kanalı, zirveye hazırlık kapsamında kentte güvenlik ve lojistik düzenlemelerin sürdüğünü bildirmiştir. Mısır Cumhurbaşkanlığı, toplantının eş başkanlık düzeyinde yürütülmesi nedeniyle yüksek güvenlik önlemleri alındığını açıklamıştır. Şehir genelinde diplomatik trafiğe uygun güzergâhların belirlendiği ve uluslararası delegasyonlar için özel ulaşım protokollerinin hazırlandığı belirtilmiştir.
Mısır kaynakları, zirveye katılacak liderlerin ve heyetlerin güvenli ulaşımı için Şarm el-Şeyh Uluslararası Havalimanı’nda özel karşılama prosedürleri oluşturulduğunu açıklamıştır. Heyetlerin konaklaması için belirlenen otellerin çevresinde güvenlik çemberi oluşturulmuş, yerel kolluk kuvvetleri ve Cumhurbaşkanlığı Muhafız Birliği bölgeye sevk edilmiştir. Ayrıca Mısır İçişleri Bakanlığı ile Savunma Bakanlığı’nın ortak koordinasyonunda zirve alanı, hava sahası ve karayolu bağlantıları üzerinden güvenlik denetimleri yapılmıştır.
