Scardovari midyesi (Özgün adıyla: Cozza di Scardovari), İtalya'nın Veneto bölgesindeki Rovigo iline bağlı Porto Tolle Belediyesi sınırları içerisindeki Scardovari Lagünü'nde yetiştirilen, Mytilus galloprovincialis türüne ait bir midyedir.
Ürün Özellikleri
Scardovari midyesi, siyah-mor renkte, üçgene yakın, uzun bir kabuğa sahip iki kapaklı bir yumuşakçadır. Kapakların iç kısmı menekşe-sedef rengindedir. Midye, desteklere (reste adı verilen ağlara) tutunmasını sağlayan güçlü, kahverengi ipliksi bir yapı olan "bisso"ya sahiptir. Kimyasal ve duyusal özellikleri arasında dikkat çekenler, midyenin yenilebilir kısmının toplam organizmaya oranını ölçen koşul indeksinin %25'ten yüksek olması, sodyum içeriğinin düşük olmasından kaynaklanan kendine has bir tatlılığa sahip olması ve etinin yumuşak ve ağızda eriyen yapıda olmasıdır. Bu özellikler, midyeyi açık deniz veya başka bölgelerde yetiştirilen benzer ürünlerden ayırmaktadır.
Scardovari Midye Hakkında (Scardovari Consorzio Coop. Pescatori del Polesine)
Üretim Alanı
Scardovari midye yetiştirme alanı, Po deltasının güney kesiminde, Po di Tolle ve Po di Gnocca nehir kolları arasında yer alan, Rovigo iline bağlı Porto Tolle Belediyesindeki Scardovari Lagünü'dür. Lagün, denizle kısmi bir tıkanıklık sonucu oluşan ve denizle bir "lagün ağzı" aracılığıyla iletişimde kalan bir deniz girintisidir. Ürünün saflaştırılması, işlenmesi ve paketlenmesi de, üretim ortamından kaynaklanan özelliklerin korunması, tazeliğin ve kalitenin sürdürülmesi için Porto Tolle Belediyesinin Scardovari, Ca' Mello ve Santa Giulia adlı üç fraksiyonunun (mahallesi) arazisinde bulunan tesislerde yapılmak zorundadır.
Elde Edilme Yöntemi
Üretim süreci, tohumun toplanmasıyla başlar; bu ya Scardovari Lagünü'ndeki doğal banklardan, su altındaki yüzeylerin kazınmasıyla ya da Po deltasına bakan deniz çiftliklerinde iplere veya özel toplayıcılara sabitlenen tohumların yakalanmasıyla yapılır. Tohum, 1 ila 3 cm boyutlarında seçilir. Tohumun ekimi ve büyümesi yalnızca Scardovari Lagünü içerisindeki fidanlıklarda gerçekleştirilebilir. Üreticiler, tohumu içeren ağları (reste) hazırlayarak, metrekare başına 5 ila 15 adet yoğunlukta, yaklaşık 1,5 metre derinliğe suya batırırlar. Büyüme döneminde, midyelerin seyreltilmesi, epibiontlardan temizlenmesi ve boyutlarına göre seçilerek yeni "reste" oluşturulması amacıyla ağların yenilenmesi işlemi 2-4 kez ve elle yapılır. Scardovari midyesinin hasadı, midye minimum ticarileşme boyutu olan 5 cm'ye ulaştığında, elle yapılır. Hasat sonrası ürün, kalitesinin kontrol edilebilmesi için belirlenen çıkarma noktalarına teslim edilmeli ve ardından ısı yalıtımlı, buzdolabına sahip araçlarla saflaştırma tesislerine taşınmalıdır.
Çevresel ve İnsan Faktörleri
Ürünün nitelikleri, Scardovari Lagünü'nün özel çevresel koşulları ve yerel halkın geleneksel yöntemleriyle doğrudan ilişkilidir. Lagün, İtalya'nın en büyük sulak alanı olan Po deltasında yer alır. Po Nehri'nin tatlı su akıntılarının yüksek gelgit döngülerine maruz kalan denizle buluşması, sürekli oksijen ve su değişimi sağlar. Nehir alüvyonlarından oluşan sığ taban, deniz alanlarına göre ortalama yüksek bir sıcaklık ve su sütunu boyunca ışık dağılımı ve oksijenlenme sağlar. Tatlı su girişleri, tuzluluk konsantrasyonunu, deniz suyunun ortalama %35'ine karşılık lagünde %10 ila %30 arasında, ortalama %20 civarında tutar. Bu düşük tuzluluk ve yüksek fitoplankton verimliliği, midyelerin hızlı büyümesini, dolgun et gelişimini ve deniz midyelerine göre düşük sodyum içeren, hassas, tatlı bir tada sahip olmasını sağlar.
İnsan faktörü, üretim sürecinin belirli manuel aşamalarında belirleyici olan, genellikle aile işletmeleri veya ortaklıklar şeklinde yürütülen, babadan oğula aktarılan geleneksel yetiştirme tekniğine dayanır. Bu teknikler, midyelerin ayrılması, seyreltilmesi ve boyutlarına göre seçilerek yeni "reste"lerin oluşturulması gibi operasyonları içerir, bu da midyelerin büyük ve tek tip gelişmesine olanak tanır.
