Scratch, Massachusetts Institute of Technology (MIT) Media Lab tarafından geliştirilen, 8-16 yaş arası kullanıcılar için tasarlanmış bir blok tabanlı programlama dili ve çevrimiçi platformdur. Temel amacı, programlama mantığını öğretmek ve algoritmik düşünme becerilerini geliştirmektir. Kullanıcılar, Scratch ile interaktif hikayeler, oyunlar ve animasyonlar oluşturabilir.

Tarihçe

Scratch, 2003 yılında MIT Media Lab’in Lifelong Kindergarten grubu tarafından geliştirilmiştir. 2019 yılında tanıtılan Scratch 3.0 sürümü, HTML5 tabanlı bir altyapıya geçiş yaparak modern web tarayıcılarıyla uyumluluğu artırmıştır. Açık kaynaklı bir platform olan Scratch, eğitimciler ve öğrenciler tarafından dünya genelinde kullanılmaktadır.

Özellikler

Scratch, kodlama sürecini basitleştiren bir arayüze sahiptir ve temel özellikleri şunlardır:

• Blok Tabanlı Programlama: Kod blokları sürüklenip bırakılarak birleştirilir, bu da sözdizimi hatalarını azaltır.
• Çevrimiçi Platform: Kullanıcılar projelerini paylaşabilir ve diğer kullanıcıların projelerini inceleyebilir.
• Çok Dilli Destek: 70’ten fazla dilde kullanılabilir.
• Eğitim Araçları: Eğitim ortamlarında programlama öğretimini desteklemek için çeşitli araçlar içerir.

Kullanım Alanları

Scratch, eğitim ve bireysel projelerde farklı amaçlarla kullanılır:

• Eğitim: Algoritmik düşünme ve problem çözme becerilerini öğretmek için okullarda kullanılır. Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda Bilişim Teknolojileri derslerinde Scratch projeleri uygulanmaktadır.
• Oyun Geliştirme: Platform oyunları gibi projeler oluşturulabilir.
• Makine Öğrenimi Entegrasyonu: Machine Learning for Kids gibi platformlar aracılığıyla Scratch, makine öğrenimi projelerine entegre edilebilir.
• Animasyon ve Hikaye Anlatımı: Karakter hareketleri ve ses efektleri ile animasyonlar üretilebilir.

Scratch’in Kullanımı

Scratch, çevrimiçi ve çevrimdışı ortamlarda kullanılabilir:

• Çevrimiçi Kullanım: Scratch’in resmi web sitesi (scratch.mit.edu) üzerinden projeler oluşturulur ve paylaşılır.
• Çevrimdışı Kullanım: İnternet bağlantısı olmadan kullanılabilen bir sürüm indirilebilir.
• Kullanıcılar, hareket, ses, kontrol ve değişken bloklarını birleştirerek programlar oluşturur.

Eğitimde Kullanımı

Türkiye’de birçok okul, Scratch’i Bilişim Teknolojileri ve Yazılım derslerinde kullanmaktadır. Scratch, kodlama eğitiminde algoritmik düşünme becerilerini geliştirmek için bir araç olarak değerlendirilmektedir.

Scratch JR

Scratch JR, 5-7 yaş arası çocuklar için geliştirilmiş, basitleştirilmiş bir versiyondur ve programlama mantığını öğretmek için basit bir arayüz sunmaktadır.