Köken
Sedir kelimesi, Türkçede iki farklı kökenden gelen anlamı bir araya getiren çok kökenli bir sözcüktür. Birinci anlamı olan “baş köşe, oturulan yer, divan” kullanımı Arapça ṣadr (صدر) sözcüğünden türetilmiştir; bu sözcük “göğüs”, “ön taraf” ya da “başta gelen yer” anlamındadır ve Arapça ṣdr köküne dayanır. İkinci anlamı olan “sedir ağacı” ise Fransızca cèdre sözcüğünden alınmıştır; bu sözcük de Eski Yunanca kédros (κέδρος) yani “sedir ağacı” anlamındaki kelimeden türemiştir. Bu nedenle sedir kelimesi Türkçede hem oturulan yüksekçe yer ya da divanı hem de hoş kokulu iğne yapraklı bir ağaç türünü ifade edebilir.
Kullanım Alanları
- Mobilya ve Mimarlık (Arapça kökenli anlamıyla): Odanın baş köşesine yerleştirilen uzun oturma minderi ya da kanepe anlamında (“sedire uzanmak”).
- Botanik ve Ağaç Türleri (Yunanca kökenli anlamıyla): Cedrus cinsine ait iğne yapraklı ağaçları tanımlamakta (“Toros sediri”).
- Mekansal Anlatım: Odanın ön, itibarlı ya da baş kısmını belirtmek için.
- Edebiyat: Şiirsel veya nostaljik anlatımlarda hem oturma yeri hem de ağaç anlamlarında kullanılır.