Şehzadebaşı Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Beyazıt ile Edirnekapı arasında yer alan önemli bir Osmanlı camisidir. Mimar Sinan'ın inşa ettiği ilk büyük camilerden biri olan Şehzadebaşı Camii, Osmanlı klasik mimarisinin en seçkin örneklerinden biridir. Kanuni Sultan Süleyman’ın 1543 yılında Manisa'da vefat eden oğlu Şehzade Mehmed anısına yaptırdığı cami, aynı zamanda Mimar Sinan’ın erken dönem eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

^{Şehzadebaşı Camii (Fatih Kaymakamlığı)}

Mimari Özellikleri

Şehzadebaşı Camii, merkezî planlı bir yapıya sahiptir. Camii, büyük bir kubbe ile örtülüdür ve bu kubbe, dört yarım kubbe ile desteklenmiştir. Bu yapısal düzen, caminin iç mekânında simetrik bir denge oluşturur. Kubbenin geçişi, pandantifler kullanılarak sağlanmıştır. Sinan, caminin iç mekânında çok sayıda pencere kullanarak ışık girişini artırmış ve iç mekânı ferah tutmuştur. Ayrıca caminin dış cephesinde zarif taş işçiliği ve süslemeler yer alır.

Avlu, 16 kubbeli bir şadırvanla çevrilidir ve bu şadırvan 12 sütun üzerinde yükselmektedir. Avlu ile cami arasındaki geçiş, simetrik bir düzenle sağlanmıştır. Şehzadebaşı Camii'nin minaresi, dönemin tipik minare yapılarından farklı olarak kabartma bezemelerle süslenmiştir ve bu minare Evliya Çelebi tarafından övülmüştür.

^{Şehzadebaşı Camii (Esenler Belediyesi)}

Külliye Yapıları

Şehzadebaşı Camii, bir külliye olarak inşa edilmiştir ve külliye, caminin yanı sıra medrese, imaret, sıbyan mektebi, tabhâne, türbeler ve sebiller gibi yapıları içermektedir. Külliye, cami ve hazire bölümleriyle Vezneciler Caddesi üzerinde konumlanırken diğer yapılar Dedeefendi Caddesi'ne yerleştirilmiştir. Külliyedeki su ihtiyacını karşılamak amacıyla Emine Hanım Çeşmesi gibi yapılar da bulunmaktadır.

Caminin avlusunda yer alan şadırvan, Osmanlı mimarisinin zarif örneklerinden biri olup fonksiyonel bir öge olarak konumlanmıştır. Ayrıca külliyenin içinde yer alan medrese, eğitim amaçlı kullanılmış ve bölgedeki dinî eğitim ihtiyacına hizmet etmiştir.

^{Şehzadebaşı Camii (Fatih Kaymakamlığı)}

Restorasyon ve Koruma

Şehzadebaşı Camii ve Külliyesi, tarihsel süreçte birkaç kez restorasyon geçirmiştir. 1613 ve 1633 yıllarında meydana gelen yangınlar sonucu zarar gören yapılar, IV. Murad döneminde onarılmıştır. 1718 ve 1782 yıllarında yaşanan yangınlarda minarenin ahşap aksamı tamamen yanmış, ancak onarımlar yapılarak yapının bütünlüğü korunmuştur.

20. yüzyılın başlarında, özellikle 1916 ve 1953 yıllarında gerçekleştirilen kısmi onarımlar, yapının zarar gören bölgelerini iyileştirmiştir. 1994-1999 yılları arasında yapılan kapsamlı restorasyonlar, caminin tarihî dokusunun korunmasına katkı sağlamıştır.