Şiirin Eşiğinde, Mehmet Erdoğan tarafından kaleme alınmış ve Dergâh Yayınları'nın "Türk Edebiyatı" serisi kapsamında yayımlanmış, şiirin ve sanatın ontolojik ve epistemolojik boyutlarını irdeleyen kapsamlı bir inceleme ve deneme kitabıdır. Eser, sanatın amacını, ilahi irade ile insan arasındaki kelam köprüsünü ve eserin bir anlam arayışı olarak konumunu felsefi bir derinlikle ele alır. Nisan 2004'te yayımlanan kitap 202 sayfadan oluşmaktadır.
İçerik ve Tematik Yapı
Şiirin Eşiğinde adlı eser, sanatın ve özellikle şiirin temel işlevlerini ve felsefi arka planını araştırmaktadır. Kitap, T.S. Eliot'ın sanatın "alelâde gerçeği inanılabilir bir düzen içinde göstermek, okuyucuya bu düzen duygusunu tattırmak; onun sulh, sükûn içinde kendisiyle barışık yaşamasını sağlamak ve sonra ilâhî gerçeğe doğru yola çıkarken kendimizden başka hiç kimsenin yardım edemeyeceği bir çizgide terk etmek" şeklindeki tanımıyla başlar. Bu alıntı, eserin genel çerçevesini belirleyerek, sanatın sadece estetik bir olgu değil, aynı zamanda ruhsal bir arayış ve hakikatle ilişki kurma biçimi olduğunu vurgular.
Mehmet Erdoğan, eserinde, insan ile ilahi irade arasında bir "kelâm köprüsü" (vahiy/davet) ve bu ilahi iradeden insana bir "rahmet akışı" olduğunu ifade eder. Bununla birlikte, insandan mutlak gerçeğe, ilahi iradeye doğru bir yönelişin (dua/icabet) varlığını da belirtir.
Yazar, bu yöneliş yolunda ortaya çıkan sözü, ilahi iradenin "kelâm sıfatının bir tecellisi" olarak konumlandırır. Bu tecellinin içinde bir "benimseyiş; anlama, anlamlandırma, anlatma ve yakarış" bulunduğunu dile getirir. Kitap, insan-ı kâmil ve onu temsil eden eserin arayışına odaklanır; tepkiselliği asli özelliğinin önüne geçmeyen, arınan, arındıran, kuşatan bir insan tipini ideal olarak sunar. Her eseri bir kâinat kitabı olarak gören yazar, okuyucunun esere kainata yaklaştığı gibi yaklaşması gerektiğini, kendimizi eserde, eseri kendimizde bulabileceğimizi savunur. Bu bağlamda eser, şiir ve sanatın metafizik boyutlarını, yaratılışla olan ilişkisini ve insanın kendini anlama yolculuğundaki rolünü sorgular.
Dil ve Üslup
Eserin dil ve üslubu, ele aldığı felsefi ve teorik konulara uygun olarak akademik, tanımlayıcı ve nesnel bir nitelik taşır. Metin, kavramsal derinliği olan ifadelerle zenginleştirilmiş olmakla birlikte, karmaşık düşünceleri anlaşılır kılmaya yönelik bir çaba sergiler. Yazar, şiir ve sanatın soyut boyutlarını işlerken, okuyucuyu düşünmeye sevk eden, yer yer deneme tadında bir anlatım benimser. Eserde reklam veya övgü dili bulunmamakta, bunun yerine şiirin ve sanatın özüne dair analitik bir bakış açısı sunulmaktadır.
Yazarın Konumu ve Eserin Önemi
Mehmet Erdoğan, Türk edebiyatında özellikle şiir üzerine yaptığı çalışmalar ve denemelerle tanınan bir yazar ve düşünürdür. Eserleri, edebiyatın felsefi, dinî ve estetik boyutlarına odaklanmasıyla bilinir. Şiirin Eşiğinde, yazarın şiir ve sanat teorisine olan yaklaşımını ve bu alandaki düşünsel birikimini yansıtan önemli bir eserdir. Kitap, Türk edebiyatında şiir teorisi ve estetiği üzerine yapılan akademik çalışmalara katkı sağlaması bakımından büyük önem taşır. Şiirin anlamı, işlevi ve ilahi olanla ilişkisi üzerine düşünen araştırmacılar, edebiyat öğrencileri ve genel okuyucular için temel bir başvuru kaynağı niteliğindedir.
