Sivas Kalesi, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan Sivas il merkezinde konumlanan, tarihi ve kültürel açıdan önemli bir savunma yapısıdır. Kentin gelişiminde merkezi rol oynamış olan kale, tarih öncesi dönemlerden itibaren iskâna sahne olmuş ve zamanla askeri, sivil ve turistik kimlikler kazanmıştır. Arkeolojik bulgulara göre kale ve çevresi MÖ II. bin başlarından itibaren yerleşim görmüştür.

Tarihçe

Sivas Kalesi’nin bulunduğu Topraktepe’de 1946 yılında Arkeolog Prof. Dr. Tahsin Özgüç tarafından gerçekleştirilen kazılar, bölgenin MÖ II. bin başlarından itibaren iskân edildiğini ortaya koymuştur. Anadolu’da birçok kent gibi Sivas da tarih boyunca çeşitli medeniyetlerin etkisinde kalmış ve kale, bu süreçte askeri ve stratejik bir üs olarak önem kazanmıştır.

Selçuklu döneminde, Sultan I. Alaattin Keykubat zamanında, yaklaşan Moğol tehdidine karşı Sivas surları onarılmıştır. Bu onarım, 1243 yılında Selçuklu ve Moğol orduları arasında gerçekleşen Kösedağ Savaşı öncesine denk gelmektedir. Bu döneme ait kale kitabesi günümüzde Sivas Müzesi'nde korunmaktadır.

^{Sivas Kalesi (Kültür Portalı)}

Kale Yapısı ve Kapıları

Tarihi kaynaklara göre Sivas Kalesi, kenti tamamen kuşatan dış surlarla çevriliydi. Bu surların beş ile yedi arasında değişen sayıda kapısı bulunmaktaydı. Kapı sayısındaki farklılıklar, surların onarımı sırasında bazı kapıların eklenmesi veya kapatılmasıyla ilişkilidir. Bilinen kapılar arasında Kayseri Kapısı, Dolap Kapı, Tokmak Kapı, Cancun Kapısı, Şalpur Kapısı, Bağdat Kapısı ve Tokat Kapısı yer almaktadır. Bu kapılar, kalenin çevresindeki ulaşım ve ticaret yolları açısından stratejik öneme sahipti.

^{Sivas Kalesi (Kültür Portalı)}

Saat Kulesi ve Tarihi Yeniden İnşa Çalışmaları

Kale içinde 1803 yılında Alaaddin Paşa tarafından yaptırılan saat kulesi, 1940’lı yıllara kadar işlevini sürdürmüş ve şehrin zamanı takip etmesini sağlamıştır. Söz konusu kule, Sivas Belediyesi’nin girişimleriyle aslına uygun şekilde yeniden inşa edilmektedir. Belediye Başkanı Dr. Adem Uzun’un açıklamalarına göre bu yapı, şehrin tarihî ve kültürel mirasına sahip çıkma anlayışının bir parçası olarak değerlendirilmekte ve hemşehrilerin ziyaretine açılması hedeflenmektedir. Saat kulesi, geçmiş ile geleceği birleştiren sembolik bir yapı olarak yeniden işlev kazanacaktır.

Kale Projesi ve Turizm Amaçlı Dönüşüm

Sivas Belediyesi tarafından yürütülen Kale Projesi, Sivas Kalesi’ni bir turizm ve kültür merkezi hâline getirmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda 41 bin metrekarelik alanda kamulaştırma yapılmış ve yıkım çalışmaları başlatılmıştır. Projenin ilk etabı Kalkınma Bakanlığı’ndan sağlanan 10 milyon liralık hibe desteğiyle uygulanmaktadır.

Projede, tarihî ve doğal dokuya uygun biçimde konaklar, butik oteller ve el sanatları çarşılarının inşası öngörülmektedir. Niteliksiz yapıların ve Selçuk Ortaokulu’nun kaldırılmasıyla birlikte alanda sadece tarihi mimariye uygun sivil yapılar korunmakta ve restore edilmektedir. Bu yönüyle proje, tarihî dokuyu canlandırmanın yanı sıra kültürel turizme de katkı sunmayı hedeflemektedir.

Açık Hava Platosu ve Kültürel Etkileşim

Kale Projesi, sadece mimari ve turizm açısından değil, aynı zamanda kültürel üretim açısından da önem taşımaktadır. Proje kapsamında oluşturulacak mekânlar, sinema sektörü için açık hava platosu olarak kullanılabilecek potansiyele sahiptir. Bu durum, Sivas Kalesi’nin kültürel yaşamda aktif bir rol üstlenmesini ve eski bir Sivas mahallesi kimliğiyle yeniden tanıtılmasını mümkün kılacaktır.