Köken

Sorgu kelimesi, Türkiye Türkçesinde yer alan sor- fiilinden, isim türeten +gU ekiyle oluşturulmuş bir türevdir. Tarihsel olarak bu kelime, yalnızca “sorgu sual” ikilemesi içinde kalıplaşmış bir biçimde kullanılmış; bağımsız bir sözcük olarak yerleşmesi ise Dil Devrimi sürecinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde Osmanlıca kökenli istintak, tahkikat gibi terimlerin yerine Türkçe kökenli karşılıklar arayışı çerçevesinde sorgu kelimesi yeniden işlevlendirilmiş ve yazı diline resmen dahil edilmiştir. Anlamı itibarıyla bir durumu ya da kişiyi açıklığa kavuşturmak amacıyla yöneltilen sistemli ve ciddi soru sürecini ifade eder.

Kullanım Alanları

• Hukuk: Suç şüphesi altındaki kişilerin resmi makamlarca ifade vermeye çağrıldığı soruşturma aşamasını tanımlar.
• Ceza hukuku ve kolluk kuvvetleri: Gözaltı işlemlerinde ya da adli süreçlerde uygulanan soru yöneltme işlemi olarak kullanılır.
• Bilgisayar bilimleri: Veritabanlarında bilgi aramak veya veri çağırmak amacıyla yapılan işlem için teknik terim olarak geçer.
• Felsefe ve düşünce: Kişinin kendine ya da dünyaya dair anlam arayışında yönelttiği zihinsel sorgulama süreçlerini ifade eder.
• Eğitim ve medya: Eleştirel düşünme, araştırma ve merak duygusunu teşvik eden yapılar içinde; “sorgu temelli öğrenme”, “sorgulayıcı gazetecilik” gibi bağlamlarda yer alır.