St. Pavlus (Mor Petrus-Yuhanna) Kilisesi, Adıyaman il merkezinde yer alan, erken Hristiyanlık dönemine ait olduğu düşünülen ve günümüzde de ibadete açık olan bir Süryani Ortodoks kilisesidir. Mimari özellikleriyle bazilikal plana sahip olan yapı, tarihî onarımlar geçirmiş ve çeşitli dönemlerde Süryani topluluğunun ibadet ve kültürel yaşantısında önemli bir yere sahip olmuştur.

^{St. Pavlus (Mor Petrus-Yuhanna) Kilisesi (Türkiye Kültür Portalı)}

Konum

Kilise, Adıyaman ili merkez ilçesinin Mara Mahallesi sınırları içerisinde, şehir merkezine yakın bir noktada yer almaktadır. Coğrafi koordinatları yaklaşık 37.751172° enlem ve 38.237915° boylamdır.

Tarihçe

Yapının kesin inşa tarihi bilinmemekle birlikte, mimari dokusu ve yerel tarihsel verilere dayanılarak 4. ya da 5. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Kilise, yüzyıllar boyunca varlığını korumuş ve farklı dönemlerde çeşitli onarımlardan geçmiştir:

• 1888 ve 1905 yıllarında gerçekleştirilen büyük onarımlar, yapıdaki Süryanice kitabelerle belgelenmiştir.
• 1890 yılında apsis içinde yer alan ahşap sunak, Urfa’dan gelen Süryani ustalar tarafından yapılmıştır.
• 2010 yılında, Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından kilise ve müştemilatı aslına uygun biçimde restore edilmiştir.
• 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerinde hasar gören yapı üzerinde günümüzde kapsamlı bir restorasyon süreci yürütülmektedir.

Mimari Özellikler

St. Pavlus Kilisesi, doğu-batı doğrultusunda uzanan ve üç nefli bazilikal plana sahip bir yapıdır. Batı cephesinde yer alan narteks bölümünün üst katı iç mekâna açılmaktadır.

Apsis kısmında yer alan ahşap sunak, özgünlüğünü koruyan önemli mimari ögelerdendir. Yapının cephe ve taşıyıcı sistemlerinde düzgün kesme taş kullanılmış, iç mekânda taş ve ahşabın birlikte yer aldığı geleneksel bir teknik uygulanmıştır.

Kullanım Durumu ve Statü

Kilise, günümüzde Süryani Ortodoks cemaati tarafından ibadet amacıyla kullanılmaktadır. Tescilli kültür varlığı niteliğindedir ve kültürel miras statüsü taşımaktadır.

Ziyaret Bilgileri

Kilise, hafta içi her gün 09.00 – 17.00 saatleri arasında ziyarete açıktır. Ancak, 2023 depremi sonrası sürdürülen restorasyon süreci nedeniyle ziyaret koşullarında değişiklik olabileceği için güncel durumun yerinden teyit edilmesi önerilmektedir.