Stephen William Hawking, teorik fiziğe yaptığı katkılarla 20. yüzyılın en etkili bilim insanlarından biri olarak görülmektedir. Genel görelilik ve kuantum mekaniğini birleştirme çabaları ile tanınan Hawking, özellikle kara deliklerin fiziksel özelliklerine yönelik araştırmalarıyla bilim dünyasına önemli katkılar sağlamıştır. Aynı zamanda motor nöron hastalığı (ALS) ile mücadelesi ve popüler bilimi yayma çalışmalarıyla da tanınmaktadır.

^{Yapay zeka ile oluşturulmuş temsili görsel: Stephen Hawking.}

Erken Yaşam ve Eğitimi 

Hawking, 8 Ocak 1942 tarihinde Oxford, Birleşik Krallık'ta doğdu. Babası Frank Hawking biyolog, annesi Isobel Hawking ise politik aktivistti. Ailesi akademik başarıya önem veriyordu. Oxford Üniversitesi’nde fen bilimleri eğitimi aldıktan sonra, yüksek lisans ve doktora çalışmalarını Cambridge Üniversitesi’nde kozmoloji üzerine yoğunlaştırdı. Genç yaşlarında ALS (Amyotrofik Lateral Skleroz) teşhisi konulan Hawking’e, hastalığın hızlı ilerleyeceği ve hayatının kısa olacağı söylenmişti. Fiziksel rahatsızlıklarına rağmen bilimsel çalışmalarına ara vermeden devam etti ve kariyerinde önemli başarılara imza attı.

Hawking’in öğrenme yöntemi alışılagelmiş öğrencilere göre farklıydı. Derslere fazla katılmaz, ancak konuları çok hızlı kavrar ve bağımsız araştırmalar yapardı. Cambridge'de doktora danışmanı olan Dennis Sciama'nın rehberliğinde kara delikler ve genel görelilik üzerine derinlemesine çalışmalar yaptı.

Bilimsel Katkıları ve Başarıları

Hawking’in en ünlü bilimsel başarılarından biri, kara deliklerin yaydığı radyasyonun varlığını öne sürmesi oldu. Bu radyasyon daha sonra Hawking Radyasyonu olarak adlandırıldı. Evrenin yapısını anlamak için Einstein’ın genel görelilik ile kuantum mekaniğini birleştirmeyi amaçlayan Hawking, bu çerçevede kara deliklerin ve kozmik başlangıcın doğasına dair teoriler geliştirdi.

Başka bir önemli çalışması, Roger Penrose ile birlikte geliştirdiği tekillik teoremleridir. Bu çalışmalarda, hem kara deliklerin hem de evrenin başlangıç noktasının, fizik yasalarının geçerliliğini yitirdiği bir tekillik barındırabileceği sonucuna varılmıştır.

Hawking, kuantum mekaniği ile genel görelilik arasındaki uyumsuzlukları gidermeye çalışan bilim insanlarından biriydi. Hawking Radyasyonu hipotezi, kara deliklerin sonsuza dek var olmayabileceğini ve zamanla buharlaşarak yok olabileceklerini öne sürerek astrofizikte devrim yaratmıştır.

^{Yapay zeka ile oluşturulmuş temsili görsel: Stephen Hawking.}

Popüler Bilime Katkıları 

Hawking, bilimsel çalışmalarını sade bir dille halka anlatmayı amaçlayan birçok kitap yazmıştır. A Brief History of Time (Zamanın Kısa Tarihi, 1988) kitabı, en çok satan popüler bilim kitaplarından biri olmuş ve milyonlarca kopya satmıştır. Bu kitapta, evrenin doğasi, kara delikler ve zaman kavramı üzerine temel bilgileri halka sunmuştur.

Ayrıca The Universe in a Nutshell ve The Grand Design gibi başka kitaplarla da karmaşık fiziksel teorileri geniş kitlelere ulaştırmaya devam etti. Bilimin yanı sıra, yapay zeka ve insanlığın geleceği konularında da önemli görüşler bildirdi.

Stephen Hawking’in Bilimsel Yayınları ve Katkıları

Stephen Hawking, teorik fizik alanında önemli bilimsel çalışmalar yapmıştır. Özellikle kara delikler, genel görelilik, kuantum mekaniği ve kozmoloji üzerine yaptığı araştırmalar modern bilime önemli katkılar sağlamıştır.

Önemli Bilimsel Makaleleri

1. "Black Hole Explosions?" (Nature, 1974): Kara deliklerin Hawking Radyasyonu olarak adlandırılan bir süreçle radyasyon yayabileceği öne sürülmüştür. Bu teori, kara deliklerin zamanla kütle kaybederek tamamen buharlaşabileceğini göstermektedir.
2. "The Singularities of Gravitational Collapse and Cosmology" (Proceedings of the Royal Society, 1970): Einstein’ın genel görelilik teorisine dayanarak, kara deliklerin merkezinde tekilliklerin var olduğu ve bu noktada fizik yasalarının geçerliliğini yitirebileceği matematiksel olarak ortaya konulmuştur.
3. "Particle Creation by Black Holes" (Communications in Mathematical Physics, 1975): Kara deliklerin kuantum etkileri nedeniyle parçacık yayarak kütle kaybedebileceği detaylandırılmıştır.
4. "Breakdown of Predictability in Gravitational Collapse" (Physical Review D, 1976): Kara deliklerin içine düşen bilginin yok olup olmadığı konusu ele alınmıştır. Çalışma, kara delik bilgi paradoksu olarak adlandırılan problemi ortaya koymuştur.
5. "The Large Scale Structure of Space-Time" (Cambridge University Press, 1973): Genel görelilik ve evrenin yapısı hakkında ayrıntılı matematiksel açıklamalar içeren bir akademik çalışmadır.
6. "Inflation: An Open and Shut Case" (Physical Review D, 1982): Evrenin genişlemesini açıklayan enflasyon teorisi değerlendirilmiş ve desteklenmiştir.
7. "Quantum Cosmology" (Physical Review D, 1983): Hartle-Hawking Durumu olarak bilinen model geliştirilmiştir. Bu modele göre, evrenin başlangıcı klasik anlamda bir tekillik içermemekte olup, kuantum mekaniği çerçevesinde açıklanabilmektedir.

Bilimsel Katkılarının Önemi

1. Kara Delik Fiziği: Hawking'in çalışmaları, kara deliklerin kuantum mekaniği perspektifinden incelenmesine olanak sağlamış ve bu nesnelerin zamanla tamamen yok olabileceğini öne sürmüştür.​
2. Evrenin Başlangıcı: Evrenin oluşumuna dair yeni yaklaşımlar sunmuş, kuantum mekaniği ile kozmolojiyi birleştiren modeller geliştirmiştir.​
3. Genel Görelilik ve Kuantum Mekaniği: Bu iki temel fizik kuramını bir araya getirmeye yönelik çalışmalar yapmıştır.​
4. Bilgi Paradoksu: Kara deliklerin içine düşen bilginin yok olup olmadığı konusundaki tartışmaları başlatmış ve bu alanda yeni teorilerin gelişimine katkı sağlamıştır.

Bilimsel ve Popüler Bilim Kitapları:

• A Brief History of Time (Zamanın Kısa Tarihi): Evrenin doğası, kara delikler, büyük patlama ve zaman kavramlarını sade bir dille açıklar.
• Black Holes and Baby Universes and Other Essays (Kara Delikler ve Bebek Evrenler): Bilimsel makaleler, otobiyografik anılar ve fizik üzerine düşünceler içerir.
• The Universe in a Nutshell (Ceviz Kabuğundaki Evren): Einstein'ın görelilik teorisi ve modern fizik hakkında görsellerle desteklenmiş bir açıklama sunar.
• A Briefer History of Time (Daha Kısa Zamanın Kısa Tarihi): Zamanın Kısa Tarihi kitabının daha basitleştirilmiş ve güncellenmiş versiyonudur.
• The Grand Design (Büyük Tasarım): Evrenin oluşumunu açıklamak için Tanrı'ya ihtiyaç olup olmadığını tartışır.
• Black Holes: The BBC Reith Lectures (Kara Delikler: BBC Reith Dersleri): Kara delikler hakkında yaptığı önemli bilimsel derslerden oluşur.

Çocuk Kitapları:

1. George’s Secret Key to the Universe (George’un Evrene Açılan Gizli Anahtarı)
2. George’s Cosmic Treasure Hunt (George’un Kozmik Hazine Avı)
3. George and the Big Bang (George ve Büyük Patlama)
4. George and the Unbreakable Code (George ve Kırılamaz Şifre)
5. George and the Blue Moon (George ve Mavi Ay)

Ödüller ve Onurlar

Stephen Hawking, teorik fizik ve kozmoloji alanındaki çığır açan çalışmaları nedeniyle birçok prestijli ödüle layık görülmüştür.

Bilimsel Ödüller ve Madalyalar

1. Eddington Madalyası (1975): Royal Astronomical Society (Kraliyet Astronomi Derneği) tarafından verilen bu madalya, astrofizikteki olağanüstü başarıları nedeniyle Hawking’e verilmiştir.
2. Hughes Madalyası (1976): Royal Society tarafından, teorik fizik alanındaki önemli katkılarından dolayı verilmiştir.
3. Albert Einstein Ödülü (1978): Einstein’ın mirasına uygun olarak teorik fiziğe büyük katkı sağlayan bilim insanlarına verilen prestijli ödül.
4. Maxwell Madalyası ve Ödülü (1979): The Institute of Physics tarafından, teorik fiziğe katkılarından dolayı verilmiştir.
5. Dirac Madalyası (1987): Teorik fizik alanındaki olağanüstü çalışmaları nedeniyle Uluslararası Teorik Fizik Merkezi (ICTP) tarafından verilmiştir.
6. Wolf Ödülü (1988): Roger Penrose ile birlikte kara delikler ve kozmolojiye katkıları nedeniyle ödüllendirilmiştir.
7. Copley Madalyası (2006): Royal Society tarafından verilen en yüksek bilimsel ödüllerden biridir. Newton, Darwin gibi isimlere verilmiş bu madalya, Hawking’e bilim dünyasına yaptığı olağanüstü katkılar nedeniyle takdim edilmiştir.
8. Fonseca Ödülü (2008): Bilimsel ve entelektüel başarıları nedeniyle Santiago de Compostela Üniversitesi tarafından verilmiştir.
9. Presidential Medal of Freedom (2009): ABD Başkanı Barack Obama tarafından verilen bu ödül, bilim ve insanlığa yaptığı katkılardan dolayı Hawking’e sunulmuştur.
10. Fundamental Physics Prize (2013): Kara delikler ve evrenin doğası üzerine yaptığı teorik çalışmalardan dolayı verilmiştir.

Onursal Üyelikler ve Akademik Unvanlar

1. Royal Society Üyeliği (FRS) (1974): İngiltere’nin en prestijli bilim akademisine seçilmiştir.
2. Papalık Bilim Akademisi Üyesi (1986): Vatikan tarafından verilen en yüksek akademik onurlardan biri.
3. Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi Üyesi (1992): ABD’nin en prestijli bilimsel kurumlarından birine üye olarak seçilmiştir.
4. Cambridge Üniversitesi Lucasian Matematik Profesörü (1979-2009): Isaac Newton’un da daha önce sahip olduğu bu önemli akademik unvana 30 yıl boyunca sahip olmuştur.

Hastalığı ve Kişisel Hayatı 

ALS hastalığı nedeniyle zamanla hareket kabiliyetini kaybetmesine rağmen, Hawking özel olarak geliştirilmiş bir bilgisayar sistemiyle iletişim kurmaya devam etti. 1965'te Jane Wilde ile evlendi ve bu evlilikten üç çocuğu oldu. 1995'te Wilde’dan boşanarak Elaine Mason ile evlendi, ancak 2006’da bu evlilik de sona erdi.

Motor nöron hastalığı, Hawking’in hayatını zorlaştırsa da onun bilimsel çalışmalarına olan tutkusunu azaltmadı. 1985 yılında geçirdiği trakeotomi ameliyatı nedeniyle sesini tamamen kaybetti ve sonrasında bilgisayar destekli bir iletişim cihazı kullanarak düşüncelerini aktarmaya devam etti.

Ölümü, Mirası ve Etkisi 

Hawking, ömrünün sonuna kadar bilimsel araştırmalarına ve halka bilim anlatmaya devam etti. 14 Mart 2018’de 76 yaşında hayatını kaybetti. Bıraktığı bilimsel miras, kara delikler ve evrenin yapısı hakkındaki anlayışımızı büyük ölçüde geliştirdi. Aynı zamanda, engellere rağmen başarıya ulaşmanın mümkün olduğunu gösteren ilham verici bir figür oldu.