Su pompası, motorlu taşıtlarda soğutma sıvısının motor ve radyatör arasında dolaşımını sağlayan mekanik bir alettir. Araçlarda genellikle "devirdaim pompası" olarak adlandırılır. Motorun ideal çalışma sıcaklığında kalması ve aşırı ısınmasının önlenmesi için soğutma sisteminin temel bileşenlerinden biridir.
Yapısı ve Görevleri
Su pompası, döner çark (pervane), mil, sızdırmazlık elemanı (salmastra), yatak ve gövdeden oluşur. Motorun krank miline kayış veya zincir ile bağlı olarak çalışır. Pompa miline bağlı çark, döndükçe soğutma sıvısını motor bloğu içerisinden çekerek radyatöre gönderir. Böylece sıvı, sürekli olarak motorla radyatör arasında sirküle edilir.
Pompanın temel görevleri şunlardır:
- Soğutma sıvısını sistem içinde döndürmek
- Motor sıcaklığını dengede tutmak
- Radyatörde soğuyan sıvıyı tekrar motora iletmek
Uygulama Alanları
Su pompaları otomobil motorları başta olmak üzere pek çok içten yanmalı motorlu sistemde yer alır.
- Otomobillerde: Soğutma sisteminin temel parçası olarak görev yapar.
- Tarım makinelerinde: Traktör ve biçerdöver gibi araçlarda motorun hararetini düzenler.
- Jeneratör sistemlerinde: Uzun süreli çalışmalarda motorun verimliliğini korur.
- Sanayi tipi motorlarda: Ağır iş makinelerinde yüksek hacimli sıvı sirkülasyonu sağlar.
Arıza Belirtileri ve Bakım
Su pompasında meydana gelebilecek arızalar, motorun çalışmasını doğrudan etkiler.
Yaygın arıza belirtileri şunlardır:
- Motor sıcaklığında ani artış (hararet)
- Soğutma sıvısı sızıntısı
- Pompa gövdesinden ses gelmesi
- Kayışın gevşemesi veya kopması
Düzenli bakım için aşağıdakilere dikkat edilmelidir:
- Soğutma sıvısı seviyesi kontrol edilmelidir.
- Pompa bağlantı yerleri ve salmastra sızdırmazlığı gözlemlenmelidir.
- V-kayış gerginliği ve durumu kontrol edilmelidir.
- Belirli kilometre aralıklarında pompa değişimi önerilir.
