Subay, kara, deniz, hava ve jandarma kuvvetleri başta olmak üzere silahlı kuvvetler içinde görev yapan, askeri eğitim almış, komuta yetkisine sahip rütbeli askerî personeldir. Subaylık, modern ordularda profesyonel askerlik kariyerinin en yüksek düzeylerinden biri olup, emir-komuta zinciri içinde astların sevk ve idaresinden sorumludur.

Tanım ve Görevler

Subaylar, askeri hiyerarşide er, erbaş ve astsubaylardan daha üstte yer alır. Görevleri arasında:

• Taktik ve stratejik planlamaya katkı sağlamak,
• Kıtaların yönetimi,
• Askeri operasyonların sevk ve idaresi,
• Eğitim, disiplin ve denetim faaliyetlerinin yürütülmesi,
• Kriz, harp ve barış koşullarında karar alma süreçlerine katılım

bulunmaktadır. Subaylar aynı zamanda idari görevler, diplomatik temsil, harekât planlaması ve personel yönetimi gibi alanlarda da görev yapabilir.

Rütbeler

Subaylar, çeşitli rütbe kademelerine ayrılır. Türkiye Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri'nde subay rütbeleri, aşağıdan yukarıya doğru şu şekilde sıralanır:

• Asteğmen
• Teğmen
• Üsteğmen
• Yüzbaşı
• Binbaşı
• Yarbay
• Albay
• Tuğgeneral/Tuğamiral
• Tümgeneral/Tümamiral
• Korgeneral/Koramiral
• Orgeneral/Oramiral

En yüksek rütbe Türk Silahlı Kuvvetleri'nde Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları bünyesinde Genelkurmay Başkanı olan Orgeneral/Oramiral seviyesidir.

^{Hava Kuvvetleri Subay Rütbeleri (Hava Kuvvetleri Komutanlığı)}

Türkiye'de Subaylığa Giriş ve Eğitim

Subay olmak isteyen kişiler, askeri liseler (geçmişte), askeri okullar ve bugün itibarıyla Milli Savunma Üniversitesi bünyesindeki fakülteler aracılığıyla eğitim alırlar. Eğitim süreci akademik, bedensel ve askeri disiplin alanlarını kapsar. Subay adayı, temel askerlik eğitiminin ardından branşına göre özel eğitimlerden geçer ve rütbe ile göreve başlar.

Deniz Harp Okulu

Deniz Harp Okulu, Türk Deniz Kuvvetleri için subay yetiştiren askerî yükseköğretim kurumudur. Kurumun amacı, çağın gerekliliklerine uygun bilgi ve becerilerle donatılmış, Atatürkçü düşünce sistemini benimsemiş, fiziksel yeterliliğe sahip, liderlik nitelikleri gelişmiş deniz subayları yetiştirmektir. Deniz Harp Okulu, mezunlarını aynı zamanda mühendislik lisans diploması ve subay diploması ile donatır.

^{Deniz Harp Okulu (Milli Savunma Üniversitesi)}

Tarihçe

Deniz Harp Okulu’nun kökeni, 1773 yılında Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından İstanbul Kasımpaşa Tersanesi’nde kurulan “Tersane Hendesehanesi”ne dayanmaktadır. Bu kurum, 1784 yılında “Mühendishane-i Bahri-i Hümayun” adını almıştır. 1851 yılında Heybeliada’ya taşınan okul, 1985 yılında İstanbul Tuzla’da 777 dönümlük arazi üzerine inşa edilen modern tesislerine kavuşmuştur. Kuruluşundan bugüne kadar Deniz Kuvvetlerine subay yetiştiren okul, Türkiye’nin deniz subayı ihtiyacını karşılamaya devam etmektedir.

Eğitim Yapısı

Askeri Eğitim ve Denizcilik Eğitimi

Deniz Harp Okulu’nda askeri eğitim, öğrencilerin yönetim ve karar verme yeteneklerini geliştirmeye, denizcilik kültürünü benimsetmeye ve subaylık mesleğine hazırlamaya yönelik olarak düzenlenmektedir. Öğrenciler, denizcilik pratiğini artırmak amacıyla yıl içerisinde okul gemileri, yatlar, eğitim botları ve harp gemilerinde eğitim görmektedir. Ayrıca yaz döneminde yurt içi ve yurt dışı liman ziyaretleri gerçekleştirilir.

Akademik Öğretim

Akademik eğitim, birinci sınıfta fen ve sosyal bilimler ağırlıklı ortak derslerle başlar. İkinci sınıftan itibaren öğrenciler beş farklı mühendislik bölümünden birini seçerek lisans düzeyinde öğrenim görürler. Eğitim, Yükseköğretim Kurulu ve Avrupa Birliği standartlarına uygun olarak yürütülmektedir. Eğitim kadrosu, üniversite öğretim üyeleri ve subay öğretim elemanlarından oluşur. Eğitim modern dershaneler ve laboratuvarlarda gerçekleştirilir. Öğrencilere ileri düzey İngilizce öğretilmekte, ayrıca ikinci yabancı dil öğrenme imkânı da sunulmaktadır.

Mühendislik Bölümleri

• Endüstri Mühendisliği: Problem çözme ve proje yönetimi odaklıdır.
• Makine Mühendisliği: Enerji sistemleri, malzeme teknolojileri ve üretim yöntemlerini kapsar.
• Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği: Deniz platformlarının tasarımı ve entegrasyonu üzerine yoğunlaşır.
• Bilgisayar Mühendisliği: Yazılım ve donanım sistemleri üzerine eğitim verir.
• Elektrik-Elektronik Mühendisliği: Modern savaş sistemlerinin kullanım ve geliştirilmesine yönelik program sunar.

Beden Eğitimi ve Spor

Deniz Harp Okulu’nda öğrencilerin fiziksel yeteneklerini artırmaya yönelik olarak çeşitli spor dallarında faaliyetler yürütülmektedir. Tenis, basketbol, atıcılık, yüzme gibi sporların yanı sıra yelken, kürek ve yatçılık eğitimleri de verilmektedir. Ayrıca uluslararası yarışmalara katılım sağlanmaktadır. Eğitimleri başarıyla tamamlayanlara “Tek Yıldız Dalgıç Brövesi”, “Kurbağa Adam Dalgıcı Sertifikası” ve “Üst Düzey Yelkencilik Sertifikası” gibi belgeler verilmektedir.

Sosyal Etkinlikler

Deniz Harp Okulu’nda sosyal gelişimi desteklemek amacıyla çeşitli öğrenci kulüpleri faaliyet göstermektedir. Bu kulüpler arasında maket gemi, satranç, sinema, tiyatro, müzik, fotoğrafçılık, su altı sporları, elektronik, bilgisayar, meteoroloji ve gemicilik gibi alanlar yer alır. Ayrıca okulda vizyon filmleri gösterilmekte ve kültürel etkinlikler düzenlenmektedir.

Öğrencilere Sağlanan İmkânlar

Deniz Harp Okulu’nda eğitim parasız yatılıdır. Öğrenciler, dört kişilik internet bağlantılı modern odalarda barınmakta ve tüm eğitim-öğretim, yemek, giyim, sağlık masrafları devlet tarafından karşılanmaktadır. Öğrencilere ayrıca sınıflarına göre belirlenen oranlarda maaşlarına endeksli harçlık verilmektedir. 18 yaşından itibaren Sosyal Güvenlik Kurumu’na kaydedilen öğrencilerin hizmetleri emekliliğe sayılmaktadır.

Mezuniyet ve Sonrası

Sosyal İmkânlar

Deniz Harp Okulu’ndan mezun olan teğmenler, göreve başladıkları günden itibaren maaş almaya başlar. Mezun subaylar ve aile bireyleri, TSK'nın sunduğu sosyal, sağlık, OYAK üyeliği ve lojman gibi imkânlardan faydalanabilir.

Lisansüstü Eğitim

Baraj not ortalamasının üzerinde mezun olan subaylar, Deniz Harp Okulu Tuzla yerleşkesinde bulunan Barbaros Deniz Bilimleri ve Mühendisliği Enstitüsü'nde lisansüstü eğitim alma hakkı kazanabilirler.

Pilotaj

Deniz Kuvvetleri ihtiyacına göre her yıl belirli sayıda deniz subayı uçak ve helikopter pilotu olmak üzere seçilmektedir. Bu pilotlar, Hava Kuvvetleri personeli ile eşdeğer haklara sahiptir. Mezun subaylar, hizmete giren TCG ANADOLU (LHD) platformundan F-35 savaş uçağıyla görev yapabilecek şekilde yetiştirilmektedir.

Yurt Dışı Görevler

Öğrencilik döneminde açık deniz eğitimleri kapsamında Fransa, İtalya, İspanya ve Portekiz gibi ülkelerde liman ziyaretleri gerçekleştiren öğrenciler, subay olarak da çeşitli yurt dışı görev ve kurslarda (geçici veya daimi) bulunma imkânına sahiptir.

^{Görev Gemisi (Milli Savunma Üniversitesi)}

Kara Harp Okulu

Kara Harp Okulu (KHO), Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı için subay yetiştiren askerî yükseköğretim kurumudur. Millî Savunma Üniversitesi’ne bağlı olarak faaliyet göstermektedir. Kara Harp Okulu’nun temel amacı, akademik ve askerî eğitimle donatılmış, liderlik ve yöneticilik nitelikleri gelişmiş, bilimsel ve teknolojik yeterliliğe sahip muvazzaf kara subayları yetiştirmektir.

Tarihçe

Kara Harp Okulu’nun kökeni, Sultan II. Mahmud’un 1834 tarihli fermanıyla İstanbul’da kurulan “Mekteb-i Ulûm-ı Harbiyye”ye dayanmaktadır. Kuruluşundan itibaren Rami, Maçka, Taşkışla, Selimiye, Kuleli, Halıcıoğlu ve Pangaltı gibi çeşitli kışla ve binalarda faaliyet göstermiştir. I. Dünya Savaşı sonuna kadar İstanbul’da kalan okul, İstiklal Harbi sırasında 1920–1923 yılları arasında Ankara Abidinpaşa Köşkü’nde eğitim vermiş, 1923–1936 yılları arasında yeniden İstanbul’da görev yapmış, 1936 yılında kalıcı olarak Ankara’ya taşınmıştır.

Türk askerî eğitim sisteminin yeniden yapılandırılması çerçevesinde, 9 Kasım 2016 tarihli 6756 sayılı kanunla Millî Savunma Üniversitesi (MSÜ) kurulmuş; Kara Harp Okulu, 2017 yılında bu üniversiteye bağlanmıştır. MSÜ KHO, Ankara Kızılay’a 10 dakikalık yürüme mesafesindeki geniş kampüsünde faaliyetini sürdürmektedir.

^{Kara Harp Okulu (Milli Savunma Üniversitesi)}

Fiziki Tesisler

Kara Harp Okulu yerleşkesinde, öğrenci yatakhaneleri, derslikler, tarihî karargâh binası, Dekanlık binaları, konferans salonları, askerî eğitim alanları, poligonlar, spor tesisleri, kültür sitesi, sinema salonu, kütüphane, cami, kolaylık tesisleri ve atlı spor merkezi yer almaktadır.

Eğitim Yapısı

Askerî Eğitim

Askerî eğitim, Harbiyelileri piyade takım komutanı seviyesinde yetiştirmek amacıyla yürütülmektedir. Eğitim süresi 5 yıl olup bu sürenin %62’si askerî, %38’i akademik eğitime ayrılmıştır.

• Yıl içi eğitim Ankara’da icra edilmektedir.
• Yıl sonu eğitimi Menteş/İzmir’de uygulanmakta olup 4–5 haftalık intibak eğitimi ile başlayan süreç, 8 haftalık saha uygulamaları, atış ve tatbikatları içermektedir.

1. sınıf Harbiyeliler Eğirdir/Isparta’da 9 haftalık Komando Temel Eğitimi alırlar.

• Komando eğitimini tamamlayanlardan seçilenler Kayseri’de 3 haftalık paraşüt eğitimi alarak bröve hakkı kazanırlar.
• Seçilen Harbiyelilere keskin nişancı ve dalgıçlık eğitimi de verilir.
• Kış aylarında kayak eğitimi uygulanmaktadır.
• Tüm Harbiyelilere haftada toplam 6 saat temel/savaş beden eğitimi verilmektedir. Ayrıca 17 farklı branşta olimpik spor eğitimi yapılır.

^{Askeri Eğitim (Milli Savunma Üniversitesi)}

^{Paraşüt Eğitimi (Milli Savunma Üniversitesi)}

Eğitsel Kollar

Toplam 12 branşta (örneğin ebru, müzik, halk dansları, satranç) eğitsel kol faaliyetleri yürütülmektedir.

Akademik Öğretim

KHO’da eğitim süresi yabancı dil hazırlık sınıfı ile birlikte 5 yıldır. Eğitim, Millî Savunma Üniversitesi akademik programına uygun olarak gerçekleştirilir. Birinci sınıfta ortak temel eğitim verilmekte; ikinci sınıftan itibaren öğrenciler, başarı ve tercih sıralarına göre aşağıdaki lisans programlarına yerleştirilmektedir:

• Bilgisayar Mühendisliği
• Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği
• İnşaat Mühendisliği
• Makine Mühendisliği
• Savunma Yönetimi
• Uluslararası İlişkiler
• Tarih

Eğitim, kurum içi ve dışı asker/sivil öğretim elemanları tarafından modern laboratuvar ve dersliklerde yürütülmektedir. Harbiyelilere İngilizcenin yanı sıra Arapça, Farsça, Fransızca, Rusça, Yunanca gibi ikinci dilleri öğrenme imkânı sunulmaktadır.

Kültürel ve Akademik Kulüpler

Dekanlığa bağlı öğrenci kulüpleri arasında şunlar yer almaktadır: Siber Güvenlik, Uluslararası İlişkiler, Harp Tarihi, Robotik Tasarım, Dil ve Edebiyat, Fransızca/Arapça/Rusça Konuşma Kulüpleri, Radyo-Televizyon-Sinema, Modelleme, Tiyatro, Türk Dünyası ve daha fazlası. Bu kulüplerin faaliyetleri öğretim elemanları danışmanlığında yürütülmektedir.

Yaşam Alanları

Öğrencilere yönelik 387 kişilik kütüphane, 197 kişilik sinema salonu, kafeterya, kahve evi, pastane ve market gibi sosyal alanlar bulunmaktadır. Kütüphane haftanın 7 günü açıktır. Kitaplar DEWEY onlu sistemine göre açık raf düzeninde hizmete sunulmakta; süreli yayınlar abonelik yoluyla sağlanmaktadır.

Bölümler

Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği

Askerî elektronik ve iletişim sistemlerine odaklı bir eğitim sunar. Teorik altyapı, analitik düşünme becerisi, araştırmacılık ve liderlik niteliklerini geliştirmeye yöneliktir.

Makine Mühendisliği

Mekanik, enerji, imalat ve konstrüksiyon alanlarında mühendislik bilgisi kazandırmayı hedefler. Öğrenciler mühendislik projeleri yürütür.

İnşaat Mühendisliği

Yapı, geoteknik, hidrolik ve ulaştırma alanlarında lisans düzeyinde eğitim verilir. Pratik çözüm üretme ve uygulama becerisi kazandırılır.

Bilgisayar Mühendisliği

Donanım, yazılım ve bilgisayar sistemleri üzerine kurulu bir programdır. Öğrenciler farklı programlama dillerinde projeler geliştirir.

Savunma Yönetimi

Askerî yönetsel zekâyı ve muharebe performansını geliştirme amacı taşır. Liderlik, karar alma, analiz ve yönetişim becerileri kazandırılır.

Uluslararası İlişkiler

Güncel siyasi gelişmeleri analiz edebilecek, devletler ve örgütler arası ilişkileri değerlendirecek teorik ve uygulamalı bilgi sunar.

Tarih

Askerî tarih ve strateji bilgisini temel alan, analitik düşünme ve tarihsel çözümleme becerisi geliştirmeye yönelik bir programdır.

Mezuniyet ve Sonrası

KHO mezunları, muvazzaf teğmen rütbesiyle Kara Kuvvetleri Komutanlığı kadrolarına atanır. Mezunlar, maaşlı devlet memuru statüsündedir. Subaylar yurtiçi birliklerde görev alabildiği gibi NATO, BM, dış temsilcilik ve ataşeliklerde de görev yapabilirler. Aileleriyle birlikte sadece TSK mensuplarına yönelik sosyal tesis, eğitim merkezi ve orduevlerinden yararlanabilirler. Subaylar OYAK’a da doğal üyedir.

Hava Harp Okulu

Hava Harp Okulu, Türk Hava Kuvvetleri için subay yetiştiren askerî yükseköğretim kurumudur. Yüksek karakterli, fiziksel yeterliliğe sahip, havacılığı yaşam tarzı olarak benimseyen, Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlı hava subaylarının yetiştirilmesini amaçlamaktadır. Millî Savunma Üniversitesi'ne bağlı olarak faaliyet göstermektedir.

^{Hava Harp Okulu (Milli Savunma Üniversitesi)}

Tarihçe

Osmanlı Devleti’nde havacılık çalışmaları 1909 yılında başlamış, 3 Temmuz 1912 tarihinde İstanbul-Yeşilyurt’ta “Hava Okulu” adıyla ilk havacılık eğitim kurumu açılmıştır. 1 Ekim 1951 tarihinde Eskişehir’de yeniden faaliyete geçen okul, 1954’te İzmir-Güzelyalı’ya taşınmış, 31 Ağustos 1967’de günümüzdeki yeri olan İstanbul Yeşilyurt’taki modern tesislerine yerleşmiştir.

1969 yılında üç yıllık akademik öğretim ve iki yıllık uçuş eğitimi sistemi benimsenmiştir. 1974 yılında öğretim süresi dört yıla çıkarılmıştır. 2001’de akademik faaliyetler Türk eğitim sistemine, 2005’te Avrupa eğitim sistemine entegre edilmiştir. Hava Harp Okulu, havacılık eğitiminde hem askerî hem de akademik altyapısıyla Türk Hava Kuvvetleri’nin subay ihtiyacını karşılamaktadır.

Eğitim Yapısı

Askerî Eğitim

Askerî eğitimde temel hedef, iyi bir asker olarak disiplini içselleştirmiş ve aynı zamanda profesyonel liderlik vasıflarını kazanmış subaylar yetiştirmektir. Eğitim süreci, temel askerlik eğitimiyle başlamakta; liderlik, askerî kültür, kişisel gelişim ve değerler eğitimi ile devam etmektedir. Uçuş eğitimi kapsamında T-41 uçakları ile temel eğitim, kamp dönemlerinde ise planör ve paraşüt eğitimi verilmektedir.

Akademik Öğretim

Hava Harp Okulu'nda verilen lisans düzeyindeki akademik eğitim, fen, teknik ve sosyal bilim alanlarını kapsar. Eğitim süresi, hazırlık sınıfı dahil beş yıldır. Öğretim askerî ve sivil akademisyenler tarafından yürütülmektedir. Öğrencilere İngilizce ve Rusça yabancı dil eğitimi verilir.

Modern dersliklerde ve laboratuvarlarda eğitim verilmektedir. Derslikler projeksiyon cihazları ve akıllı tahtalarla donatılmıştır. Laboratuvarlar arasında Elektronik, Bilgisayar, Aerodinamik, Fizik, Kimya, Malzeme ve Yabancı Dil Öğrenme Merkezi bulunmaktadır. Öğrencilere bilimsel araştırmalar için öğretim üyeleri danışmanlık yapmaktadır. Mezunlar, subay diploması ile birlikte lisans diploması da alırlar.

Lisans Programları

• Havacılık ve Uzay Mühendisliği: Havacılık ve uzay teknolojileri alanında bilgi ve beceri kazandırır.
• Elektronik Mühendisliği: Hava Kuvvetleri'ne uygun mühendislik temelleri ve uygulama alanları sunar.
• Bilgisayar Mühendisliği: Bilişim sistemleri, yazılım ve donanım bilgisi kazandırarak mühendislik odaklı subaylar yetiştirir.
• Endüstri Mühendisliği: Sistem yaklaşımı ve operasyonel verimlilik hedefiyle hem askeri hem sivil sistemler için mühendislik eğitimi verir.

Bu lisans programları, Askerî Bilimler, Beşerî ve Sosyal Bilimler, Temel Bilimler, Eğitim Bilimleri ve Yabancı Diller Bölüm Başkanlıkları tarafından desteklenmektedir.

Beden Eğitimi ve Spor

Beden eğitimi uygulamaları, Harbiyelilerin uçuş ve muharebe şartlarına uygun fiziksel yeterliliğe ulaşmalarını amaçlar. Spor, Harbiyelilere yaşam felsefesi olarak benimsetilmektedir. Takım oyunları ve tim ruhuna dayalı etkinliklerle fiziksel ve psikolojik dayanıklılık artırılmaktadır.

Okulda şu branşlarda faaliyet gösterilmektedir: Atış, Atletizm, Badminton, Basketbol, Futbol, Hava Pentatlon, Kickboks, Hentbol, Masa Tenisi, Oryantiring, Tenis, Voleybol, Yüzme, Fitness ve CrossFit.

^{Hava Harp Okulu Spor Salonu (Milli Savunma Üniversitesi)}

Sosyal Etkinlikler

İstanbul’daki kültürel etkinliklerden (tiyatro, konser, opera vb.) faydalanmak amacıyla hafta içi ve hafta sonu faaliyetler düzenlenmektedir. Öğrenciler spor tesisleri, gazinolar ve kafeteryalardan yararlanabilmektedir. Her yıl Mayıs ayında Genç Kartallar Şöleni düzenlenir. Bu etkinlikte hava gösterileri, Harbiyelilerce sergilenen kültürel performanslar ve konserler yer alır.

Öğrencilere Sunulan İmkânlar

Öğrencilerin tüm temel ihtiyaçları (yemek, giyim, kitap, kırtasiye, konaklama) ücretsiz olarak karşılanır. Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıt edilen öğrenciler sağlık hizmetlerinden ömür boyu ücretsiz yararlanma hakkı kazanır.

Mezuniyet Sonrası Olanaklar

Son sınıfta sağlık muayenelerini geçen ve pilotaj eğitimini tamamlayan mezunlar, Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde jet, nakliye ve helikopter pilotu olarak görevlendirilir. Yabancı dil yeterliliğine ve mesleki başarıya sahip subaylar, askeri ataşelik, NATO gibi görevlerle yurt dışında Türkiye’yi temsil etme imkânı elde edebilir. Hava Kuvvetleri ihtiyaçları doğrultusunda subaylar, Milli Savunma Üniversitesi enstitüleri başta olmak üzere yurt içi ve yurt dışı üniversitelerde lisansüstü eğitim alabilirler. Ayrıca, mezuniyetin ardından subaylar maaş almaya başlar, lojmanlar, orduevleri, dinlenme tesisleri ve özel eğitim merkezlerinden yararlanabilirler. Subaylar, Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK) doğal üyesidir.