Sungur Bey Camii, İlhanlılar döneminde Niğde Valiliği yapmış olan Sungur Bey tarafından inşa ettirilmiştir. Caminin inşa kitabesi günümüze ulaşmamıştır. Ancak minare kaidesinde yer alan 735 H./1335 M. tarihli vergi kitabesi, yapının bu tarihte tamamlandığını göstermektedir. Diğer yandan caminin minberinde yer alan kitâbede Sungur Bey ile İlhanlı hükümdarı Ebû Said Bahadır Han’ın adlarının geçmesi, yapının 1316–1335 yılları arasında inşa edildiğini düşündürmektedir.
Sungurbey Camii (Türkiye Kültür Portalı)
Mimari Özellikler
Cami, doğu-batı doğrultusunda meyilli bir araziye oturtulmuş olup, dıştan 28,45 x 37,10 metre ölçülerindedir. Ana yapı, harim kısmı, doğu ve kuzeyde yer alan taç kapılar ve doğu cephenin güney tarafına bitişik türbeden oluşmaktadır. Yapının inşasında sarımtrak renkte, ince yonu trakit taşı kullanılmış, taş işçiliğinde yüksek kalite ve özen gösterilmiştir.
Kuzey cephenin doğu köşesinde, dıştan merdivenle ulaşılan fevkani bir giriş olan “Bey Kapısı” bulunmaktadır. Doğu cephesindeki taç kapı, eyvan biçimindedir ve iki yanına simetrik olarak yerleştirilmiş minarelerle sınırlanmıştır. Bu cepheye yerleştirilen taç kapının konumu, arazinin topografik yapısıyla ilgilidir. Çifte minareli taç kapı, Türk mimarisinde özel ve seçkin bir yere sahiptir.
Caminin mimarı bilinmemekle birlikte, minber ile büyük ihtimalle kuzey taç kapısının ahşap kapı kanatları Hoca Ebubekir, doğu taç kapısının ahşap kapı kanatları ise daha sonraki bir dönemde Hacı Muhammed isimli ustalar tarafından yapılmıştır.
Tarihi Süreç ve Onarımlar
Yapı tarih içinde çeşitli amaçlarla kullanılmış ve tahribatlara uğramıştır. 874 H./1469–70 M. tarihli vergi kitabesi, doğu taç kapısında yer almakta olup, bu dönemde bir onarım yapıldığını göstermektedir. 18.yüzyıl ortalarında cami, barut mahzeni olarak kullanıldığı sırada mahallede çıkan yangın sonucunda büyük hasar görmüş; örtü sistemi ve minareleri tamamen yıkılmıştır. Yangından sonra cami, ahşap direkli ve düz toprak damlı olarak yeniden inşa edilmiştir. 1948 yılı civarında yeniden bir onarım görmüş ve doğu taç kapısındaki minarelerden biri yeniden yapılmıştır.
Sungurbey Camii (Türkiye Kültür Portalı)
Günümüzdeki Durumu
Sungur Bey Camii, çeşitli dönemlerde onarımlar geçirmiş olsa da minareler ve örtü sistemi dışında büyük ölçüde özgünlüğünü ve işlevini koruyarak günümüze ulaşmıştır.
