Susurluk tostu, Türkiye’nin Balıkesir iline bağlı Susurluk ilçesinde üretilen, yapım tekniği ve bileşenleriyle ayırt edici nitelik taşıyan geleneksel bir tost çeşididir. 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname kapsamında “mahreç işareti” türünde tescillenmiş olan ürün, Susurluk Ticaret Odası tarafından 27 Şubat 2013 tarihinde başvurusu yapılmış ve 20 Kasım 2017 tarihinde tescil edilmiştir.

Ayırt Edici Özellikleri

Susurluk Tostu, iki dilim özel üretim tava tost ekmeği arasına çok az tuzlu kelle peyniri ve/veya dana sucuğu konularak hazırlanır. Tost makinesinde gevretilip kızartıldıktan sonra dış yüzeyine margarin sürülerek son kez kızartılır. Ürünün karakteristik lezzeti; yalnızca Susurluk’ta üretilen tava tost ekmeği, salamura sürecinden geçmiş kelle peyniri, %100 dana eti içeren sucuk ve zincirli, döküm ısıtmalı tost makineleriyle elde edilen pişirme tekniğinden kaynaklanır.

Malzemeler

• Tost Ekmeği
• Susurluk’ta üretilmiş, bir gün bekletilmiş tava tost ekmeği
• Her biri 45–55 gram, 1,5–1,8 cm kalınlığında iki dilim
• Peynir (isteğe bağlı)
• 65–75 gram çok az tuzlu kelle peyniri
• En az iki ay olgunlaştırılmış, inek sütünden üretilmiş
• 3–6 gün salamurada bekletilmiş
• Sucuk (isteğe bağlı)
• 45–50 gram dilimlenmiş sucuk
• Yalnızca %100 dana eti içermeli
• Karışık Tost için
• 65–75 gram kelle peyniri + 30–35 gram dana sucuğu
• Salça (isteğe bağlı)
• Yalnızca domates salçası kullanılmalı
• 1 kg salçaya 1 tatlı kaşığı tuz, 1 tatlı kaşığı şeker ve 0,75 lt su ile hazırlanan salçalı sos
• Yağ
• Su oranı düşük margarin
• Tostun dış yüzeyine sürülmek üzere kullanılır
• Sıvı yağ ve tereyağı kullanılmaz (tereyağı yalnızca isteğe bağlı olarak son aşamada sürülebilir)

Üretim Unsurları

Tava Tost Ekmeği

Susurluk Tostu’nun temel bileşeni olan ekmek, yalnızca Susurluk ilçesinde üretilen “tava tost ekmeği”dir. Bu ekmek, buğday unu, yaş maya, ekşi maya, tuz ve su ile hazırlanır. Hamur, elle yoğrularak özel krom kaplarda, ateşle doğrudan teması olmayan fırınlarda pişirilir. Dışı sert, içi yumuşak olan ekmekler bir gün boyunca ahşap dolaplarda bekletilerek nemini korur. Tost yapımında kullanılmadan önce dilimlenerek hazırlanır.

Tost Makinesi

Gerçek Susurluk Tostu’nun üretimi için zincirli, ağırlık ayarı olan, döküm ısıtmalı tost makineleri kullanılır. Makine sıcaklığı 200–250 °C arasında olmalıdır.

Üretim Süreci

Tost makinesinde her iki yüzü 20–30 saniye kızartılan ekmek dilimlerinin arasına iç malzeme yerleştirilir. Ardından tost kapatılır, dış yüzeyine margarin sürülür ve son kez kızartılarak servise hazır hale getirilir. İsteğe bağlı olarak salça veya salçalı sos tostun içine ya da üst yüzeyine sürülebilir. Servise hazır hale gelen Susurluk Tostu’nun ideal kalınlığı 3–3,5 cm’dir.

Coğrafi Sınır ve Denetim

Susurluk Tostu’nun ayırt edici unsurlarının üretimi yalnızca Susurluk ilçesi sınırları içinde gerçekleşebilir. Üretim süreci, Susurluk Ticaret Odası koordinasyonunda Susurluk Belediyesi ve İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından oluşturulan komisyonlarca yılda en az bir kez denetlenir. Denetimlerde ekmek, peynir, sucuk, salça ve tost makinesinin özelliklerinin uygunluğu kontrol edilir.