Tangerines (orijinal adıyla Mandariinid, Türkçede Mandalinalar veya Mandalina Bahçesi olarak da bilinir), 2013 yılında Zaza Urushadze’nin yazıp yönettiği Estonya-Gürcistan ortak yapımı bir savaş-dram filmidir. Film, 1992–1993 Abhazya Savaşı’nın ortasında kalan iki Estonyalı köylünün hikâyesi üzerinden savaşın anlamsızlığını, insanlık, barış ve vicdan kavramlarını ele almaktadır.

^{Tangerines Fragman (moviemaniacsDE)}

Yapım Bilgileri

Film, Estonya merkezli Allfilm ve Gürcistan merkezli Georgian Film şirketleri tarafından ortaklaşa üretilmiştir. Çekimleri Gürcistan’ın Guria bölgesinde gerçekleştirilmiş, gösterime ilk olarak 17 Ekim 2013 tarihinde Gürcistan’da girmiştir. Filmin bütçesi yaklaşık 650.000 avro olarak açıklanmış, dünya çapında 1 milyon doları aşan bir gişe geliri elde etmiştir. 87 dakikalık yapım renkli formatta, Estonca, Gürcüce ve Rusça dillerinde çekilmiştir.

Konu Özeti

1992 yılında, Gürcistan’ın Abhazya bölgesinde savaş tüm şiddetiyle sürmektedir. Bu çatışmalar sırasında birçok Estonyalı köylü vatanlarını terk ederek Estonya’ya geri dönmüş, ancak marangoz Ivo ile dostu Margus, mandalina hasadını toplamak için köylerinde kalmayı seçmişlerdir. Margus, mandalina bahçesinin son ürünlerini toplayıp satmayı; Ivo ise ona yardımcı olmayı planlar. Ancak savaşın cephe hattı köylerine kadar ulaşınca planları bozulur.

Bir gün yakınlardaki çatışma sonucunda biri Çeçen, diğeri Gürcü iki asker ağır yaralı hâlde Ivo’nun evine getirilir. İvo, onları iyileştirene kadar evinde misafir eder. Çeçen Ahmed ve Gürcü Nika, savaşta düşman olmalarına rağmen, Ivo’nun barışçıl ve insancıl yaklaşımıyla birlikte yaşamak zorunda kalırlar. Aralarındaki nefret, zamanla yerini birbirini anlamaya ve vicdan muhasebesine bırakır. Film, bu süreçte savaşın anlamsızlığını ve bireylerin insan kalma mücadelesini anlatır.

^{Filmden Bir Kesit (IMDb)}

Karakterler

• Ivo (Lembit Ulfsak): Ailesini Estonya’ya göndermesine rağmen topraklarını terk etmeyen yaşlı bir marangozdur.
• Margus (Elmo Nüganen): Ivo’nun dostu ve mandalina üreticisi köylüdür. Hasadını tamamlayıp topraklarını satma hayali içindedir.
• Ahmed (Giorgi Nakashidze): Çeçen bir askerdir.
• Nika (Misha Meskhi): Gürcü bir askerdir.

Temalar ve Anlam Dünyası

Film, savaşın insan doğası üzerindeki yıkıcı etkilerini, düşmanlık ve önyargının anlamsızlığını merkezine alır. Zaza Urushadze, bu iki düşman askeri ve arabulucu konumundaki Ivo karakteri üzerinden savaşın hem fiziksel hem de ahlaki yıkımını simgesel bir şekilde işler. Mandalina bahçesi, barışın, emeğin ve üretkenliğin sembolüdür. Yeşil ve turuncu mandalinalar, savaşın iki tarafını temsil ederken, Ivo’nun bahçesi tarafsız bir insanlık alanı hâline gelir.

Film boyunca, savaşın taraflarının neden savaştıkları sorusu birkaç kez gündeme getirilir; ancak hiçbir karakter bu soruya tatmin edici bir yanıt veremez. Bu durum, insanın yıkım eğilimini ve savaşın akılsız doğasını vurgular. İvo’nun torununun fotoğrafına yapılan göndermeler, filmde sevgi, kayıp ve hatırlama temalarının altını çizer.

^{Filmden Bir Kesit (IMDb)}

Sinematografi ve Üslup

Urushadze, minimalist anlatım tarzı ve pastoral manzaralar kullanarak olayların gelişimini sade bir üslupla aktarır. Savaşın sesleri ile doğanın sessizliği arasında bir karşıtlık bulunur. Filmde müzik, Gürcü sanatçı Irakli Charkviani’nin “Me gadmovtsurav zgvas” adlı eseriyle desteklenmiştir.

Ödüller ve Adaylıklar

Tangerines, 87. Akademi Ödülleri’nde (2015) “Yabancı Dilde En İyi Film” kategorisinde Estonya adına Oscar’a aday gösterilmiş, aynı zamanda 72. Altın Küre Ödülleri’nde de aynı kategoride yarışmıştır. Film toplamda 12 ödül kazanmış, 10 farklı dalda da adaylık elde etmiştir.