İngilizce technology ve park kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Teknoparklar için farklı ülkelerde farklı terimler/isimler kullanılmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde research park (araştırma parkı), İngiltere'de science park (bilim parkı), Fransa'da technopole (teknoloji kenti), Japonya'da technopolis (teknoloji kenti), Almanya'da grunderzentrum (kurucu merkez) terimleri kullanılmıştır.
Uluslararası Bilim Parkları Birliği (IASP) teknoparkları toplumun refah seviyesini arttırmayı hedefleyen ve uzman profesyoneller tarafından yönetilen organizasyonel bir yapı olarak tanımlamıştır. Teknoparklar kamu, üniversite-sanayi iş birliğini, teknoloji transferini, bilgi tabanlı firmaları, girişimcilik ve yenilikçilik kültürünü geliştirdiklerinden ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınma sürecinde önemli bir politika aracı olarak değerlendirilebilir.
Sanayi toplumundan bilgi toplumuna dönüşüm sürecinde bilgi teknolojileri ve hizmet sektörlerinin ön plana çıkması, girişimci üniversitelerin ortaya çıkmaya başlaması, esnek üretim süreçlerinin yaygınlaşmaya başlaması Silikon Vadisi ve Boston Route 128 gibi teknoparkların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. 1950'li yıllarda kurulan ve sonrasında dünyanın en çok tanınan teknoloji ve yenilik merkezi olarak bilinen Silikon Vadisi zamanla dünyadaki teknoparklar için örnek alınan bir model konumuna gelmiştir.
Bu çerçevede teknoparklar 1970'li yıllarda Avrupa'ya yayılmaya başlamış, Fransa'da ilk teknopark 1969 yılında, İngiltere'de ise 1972'de kurulmuştur. Almanya'da 1980'li yılların başında kurulan Berlin Innovationszentrum 1985 yılında teknoparka dönüştürülmüştür. Asya'da kurulan ilk teknopark 1970'li yılların başında Japonya'da Tsukuba Teknoparkı'dır. 1980'ler sonrasında ise Çin ve Hindistan'da teknoparklar kurulmaya başlanmıştır. Bu gelişmeler sonucu, günümüzde dünya üzerinde faaliyet gösteren teknopark sayısı 4000'i geçmiştir (IASP, 2023).
Teknoparklar sosyal olarak üniversite-sanayi iş birliğine, yenilikçi (creative) sınıfın çalışacağı bir ortam oluşturarak yüksek nitelikli istihdamın artmasına; ekonomik olarak teknoloji tabanlı girişimciliğe, yeni teknolojilerin geliştirilmesine, geliştirilen yeni ürünlerin ticarîleştirilmesine; yerel, bölgesel ve ulusal ekonominin gelişmesine katkı sağlamaktadır. Kültürel anlamda ise sürekli yeni şeylerin üretildiği, geliştirildiği, bunların daha iyi nasıl yapılabileceğinin sorgulandığı bir ekosistem oluşturularak yenilik, Ar-Ge ve girişimcilik kültürünün oluşmasına katkıda bulunmaktadır. Teknopark ortamı firmalarla üniversite arasındaki iş birliğinin yanı sıra teknopark içindeki firmalar arası iş birliklerini arttırmakta ve bilginin yayılımı için önemli bir platform oluşturmaktadır. Uluslararası pazarlara erişimi arttırma teknoparklarda beklenilen önemli faydalardan bir diğeridir.
Teknoparklar, değişen sanayi şartlarını, endüstriyel faaliyetlerin yeni ihtiyaçlarını, gelişen teknolojileri ve hükümetlerin oluşturdukları politikalar doğrultusunda ortaya çıkan talepleri karşılamak için işlevsel girişimler haline gelmiştir. Ulusal ve bölgesel yenilik sistemi içerisinde teknoloji ve inovasyon kültürünün edinilmesinde kritik rol oynayan teknoparklar ulusal, bölgesel ve yerel politikalar ile entegrasyon içerisinde yeni sanayiler geliştirmek, teknoloji tabanlı girişimciliği geliştirmek ile sanayinin rekabet gücünü arttırmak gibi temel prensipleri hayata geçirmeyi amaçlamaktadır. Bunun yanı sıra teknoparkların amaçları arasında küresel çapta yenilikçi şirketlerden ve araştırma kurumlarından oluşan bir ekosistem içerisinde çalışmalarını sürdürmek ve yerel şirketlerin küreselleşmesini sağlamak sayılabilir.
Bu misyonla hareket eden ara kuruluşların en önemlilerinden biri de üniversite-sanayi iş birliğinin ara yüzünü oluşturan ve üniversiteler bünyesinde kurulan teknoparklardır. Bilimsel bilginin üretildiği, bilim insanlarının ve araştırmacıların yetiştirilmesi ve eğitilmesi gibi misyonlar üstlenen üniversiteler, eğitim faaliyetleri dışında özellikle teknoparklar aracılığı ile ulusal ve bölgesel yenilik sistemleri içerisinde girişimciliği geliştirme, Ar-Ge elemanı yetiştirme, Ar-Ge yapma ve üniversite-sanayi iş birliği çerçevesinde firmalara teknoloji üretme ve yenilik yapma gibi hususlarda önemli çalışmalar yapmaktadır.
Türkiye'de yenilikçi girişimciliğin başlangıcını 1980'li yıllara götürmek mümkündür. Esas hareketlilik 1990'lı yıllarda internetin Türkiye'de kullanılmaya başlanmasıyla birlikte başlamıştır. Mobil teknoloji, e-ticaret ve telekomünikasyon alanındaki gelişmeler bu alanlarda girişimciliğin mesafe katetmesini sağlamıştır. Devlet Planlama Teşkilatı'nın Türkiye'nin "Altıncı Beş Yıllık (1990-1994) Kalkınma Planı" içerisinde Ar-Ge yatırımları ekonomik büyüme için bir öncelik olarak kabul edilmiştir. Bu minvalde teknopark fikrinin ilk olarak Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yürütülen ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü (UNIDO) tarafından desteklenen "Üniversite-Sanayi İlişkilerini Geliştirme Projesi" raporunda ele alındığı görülmektedir. 1990 yılında KOSGEB'in (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) kurulması ve Teknoloji Geliştirme Merkezi (TEKMER) faaliyetlerine başlanması teknopark sürecini hem hızlandırmış hem de göreli olarak kalitesinin ve başarısının artmasına katkıda bulunmuştur. 1985 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Teknopark, 1988 yılında İzmir Teknopark, 1990 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Teknokent ve 1999 yılında TÜBİTAK-MAM Teknopark kurulmuştur. Ancak bunların tam olarak aktif hale gelmesi 2001 yılından sonra gerçekleşmiştir. 2001 yılında 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile teknoparklar yasal bir yapıya kavuşmuştur.
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ekim 2022 tarihi verilerine göre Türkiye'de teknopark sayısı doksan altı olmuştur. Teknoparklarda Ar-Ge çalışmalarını yürüten toplam firma sayısı 8237 iken bu firmalarda 85.322 personel istihdam edilmektedir. Teknoparklarda faaliyet gösteren firmaların 1741 tanesi akademisyenler tarafından veya akademisyen ortaklığı ile kurulmuş firmalardır (T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2022). Türkiye'de teknopark sayısı, buralarda faaliyet gösteren firmalar ve söz konusu firmalarda çalışan Ar-Ge personeli açısından 2000'li yıllardan 2023 yılına kadar çok önemli niceliksel bir ivme kazanılmıştır. Önümüzdeki dönemde niteliksel artışla beraber ülkemiz kalkınmasında önemli rol oynayacak teknoparkların desteklenmesi ve geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.