Timothy John Berners-Lee (8 Haziran 1955, Londra), İngiliz bilgisayar bilimcisi ve akademisyendir. CERN'de (Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi) çalıştığı dönemde, farklı bilgisayarlar arasında bilgi paylaşımını kolaylaştırmak amacıyla hazırladığı "Information Management: A Proposal" adlı belgeyle World Wide Web’in temellerini atmıştır. İcadını hiçbir zaman tescillememiş ve patent almamış olması, internetin bugün herkes tarafından erişilebilir, evrensel bir platform olmasını sağlamıştır.

Gençliği ve Eğitimi

Tim, her ikisi de matematikçi olan ve dünyanın ilk ticari bilgisayarı Ferranti Mark 1 üzerinde çalışan Mary Lee Woods ve Conway Berners-Lee'nin oğlu olarak dünyaya geldi. Ailesindeki bu güçlü matematiksel arka plan, onun küçük yaşlarda elektronik ve tren yolu modelleriyle ilgilenmesine yol açtı.

Oxford Üniversitesi, Queen's College’da fizik eğitimi aldı ve 1976 yılında "birinci sınıf" (First Class) dereceyle mezun oldu. Oxford'daki öğrencilik yıllarında, satın aldığı eski bir televizyonu kullanarak kendi bilgisayarını lehimleyerek inşa etmesi, onun mühendislik yeteneğinin ilk somut örneklerinden biridir.

Kariyeri ve Başarıları

Mezuniyetten sonra telekomünikasyon sektöründe çalıştı ve 1980 yılında CERN’de bağımsız bir danışman olarak görev aldı. Burada, bilgileri birbirine "bağlar" (links) üzerinden ilişkilendiren Enquire adlı kişisel bir yazılım geliştirdi. Bu yazılım, gelecekteki web'in kavramsal taslağı oldu. 1984'te CERN'e geri döndüğünde, bilim insanlarının dünyanın her yerinden veri paylaşabilmesi için küresel bir hipermetin (hypertext) sistemi önerdi.

1990 yılı sonunda, NeXT bilgisayarında dünyanın ilk web tarayıcısını ve web sunucusunu (httpd) yazdı. 1994'te MIT bünyesinde World Wide Web Consortium (W3C)'u kurarak web standartlarını yönetmeye başladı. 2004 yılında Kraliçe II. Elizabeth tarafından şövalyelik unvanı verilerek "Sir" unvanını aldı. 2016 yılında ise bilgisayar biliminin en yüksek onuru olan ACM A.M. Turing Ödülü'ne layık görüldü.

^{Tim Bernes-Lee (Bu Görsel Yapay Zeka ile üretilmiştir)}

Öne Çıkan Çalışmaları ve Katkıları

Katkıları

Berners-Lee, web'in üç temel sütununu inşa etmiştir:

• HTML: Web sayfalarının yapısını tanımlayan dil.
• HTTP: Bilginin bilgisayarlar arasında nasıl aktarılacağını belirleyen protokol.
• URL/URI: Her bir bilgi parçasına özel bir adres tanımlayan sistem.

Eserleri ve Projeleri

En önemli eseri, web'in kuruluş hikayesini anlattığı Weaving the Web (1999) kitabıdır. Son yıllarda, verinin kontrolünü tekrar bireylere vermeyi amaçlayan Solid projesi ve internetin bir insan hakkı olarak kalmasını savunan World Wide Web Foundation üzerine yoğunlaşmıştır.

Kişisel Hayatı

Küçük yaşlardaki tren gözlemciliği (trainspotting) tutkusu, ona karmaşık sistemlerin nasıl birbirine bağlandığını anlamasında yardımcı olmuştur. Bilim kurgu okumayı sever ve her zaman mütevazı, kamu yararını gözeten bir kişilik sergilemiştir.

1990 yılında Nancy Carlson ile evlenmiş (daha sonra boşanmıştır), 2014 yılında ise Rosemary Leith ile hayatını birleştirmiştir. İki çocuk babasıdır.

Son Dönem ve Aktif Kariyer

Tim Berners-Lee, günümüzde vaktini internetin ilk yıllarındaki özgür ve merkeziyetsiz yapısını geri getirmeye adamıştır.

Web'in dev teknoloji şirketlerinin tekelinde toplanmasından ve veri gizliliği sorunlarından duyduğu rahatsızlığı sık sık dile getirmektedir. Şu anda Oxford Üniversitesi ve MIT'de profesörlük görevlerini sürdürmekte, aynı zamanda web standartlarını belirleyen W3C (World Wide Web Consortium) başkanlığını yürütmektedir.

Mirası ve Etkisi

Tim Berners-Lee, icadını paraya dönüştürmeyerek insanlık tarihinin en büyük kolektif kütüphanesini yaratmıştır. Onun mirası, bugün milyarlarca insanın bilgiye, eğitime ve birbirine erişimini sağlayan dijital ekosistemin kendisidir.

İlham Kaynağı

2012 Londra Olimpiyatları açılış töreninde, dünyanın ortasında bir bilgisayar başında oturarak "Bu herkes içindir" (This is for everyone) tweetini atmış ve icadının özündeki paylaşımcı ruhu tüm dünyaya hatırlatmıştır.