Köken
Kelimenin asıl kökeni, Eski Türkçede “doymuş, dolu” anlamına gelen tok sözcüğüne dayanır. Bu sözcük, “doymak, dolmak” anlamındaki tod- veya to- fiilinden +Uk ekiyle türetilmiştir. Ses niteliğini belirten anlamının ise, “sert ve pes darbe sesi” çıkaran bir ses yansımasından etkilendiği veya bu yansımayla anlamsal bir bağ kurduğu düşünülmektedir.
Kullanım Alanları
- Fizyolojik Durum: Bir canlının açlık hissetmeme durumunu ifade etmek için kullanılır.
- Fiziksel Nitelik: Kumaşın dokumasının sıklığını veya bir sesin pes ve gür karakterini betimlemek için kullanılır.
- Mecazi Anlam: Bir kişinin paraya, ilgiye, sevgiye veya başarıya karşı duyduğu doygunluğu, bu konularda bir beklentisi olmadığını ifade etmek amacıyla kullanılır.
- Atasözleri ve Deyimler: "Tok açın hâlinden anlamaz" gibi atasözlerinde temel bir kavram olarak yer alarak, empati yoksunluğunu anlatan kültürel bir simgeye dönüşmüştür.