Triatlon; yüzme, bisiklet ve koşuyu bir araya getiren çok disiplinli bir spordur. Triatlon aslında kişisel bir spordur. Sporcunun erişebildiği gücü zorlayan insanüstü bir çaba gerektiren, değişik yaş gruplarının yapabileceği bir branştır.

Triatlon sporu; kuvvet ve dayanıklılık becerilerinin çok iyi olmasını gerektirdiğinden ve çevresel koşullardan (rüzgar, yağmur, dalga vb.) kolayca etkilenebildiğinden dolayı elde edilen derecelerde rekor kırma gibi bir süre kavramı bulunmamaktadır. Ancak en iyi derece diye adlandırabileceğimiz ve bir önceki sene aynı yerde ve aynı parkurda yapılan yarışma ve yarışmaların tekrarında alınan derecelerin kıyaslanması sonucu tutulan zaman toplamı vardır.

^{Triatlonu temsil eden bir görsel.}

Triatlon Disiplinleri

Yüzme

Triatlon yüzme ile başlar. Genellikle erkek ve kadın sporcuların çıkışları ayrı ayrı verilir. Yüzme denizde yapılabildiği gibi göl, debisi az nehirler, kanallar ve havuzlarda da yapılabilmektedir. Yüzme normal olarak, deniz, göl, baraj gibi yerlerde hazırlanan geniş parkurlarda yapılmakta olup parkurun çıkış noktası yarışmacıların suyu rahatça terk edebilmesi için geniş tutulmaktadır. Avrupa’da sadece triatlon için dizayn edilmiş havuzlar ve tesisler vardır.

Bütün yarışmacılar, organizatörlerin vereceği yüzme bonelerini giymek ve yarış numaralarını kol ve bacaklardan birisine yazmak zorundadırlar. Yarışmacılar istedikleri biçimde yüzebilir, başlangıç ve bitiş noktalarında yürüyebilirler. Ancak yüzme sırasında sporcular sadece mayo giymek zorundadırlar. Bunun dışında sporcuya avantaj sağlayacak herhangi bir yardımcı malzeme kullanamazlar. Ancak su ısısının organizasyon komitesinin belirleyeceği sıcaklığın altına düşmesi durumunda, sporcular wetsuit denen ve sporcuyu soğuktan koruyan giysiyi giyebilir.

Bisiklet

Yüzme parkurunu tamamlayan yarışmacılar, bisikletleri ile önceden belirlenmiş parkuru herhangi bir yardım almadan tamamlarlar. Yarışmacılar bisiklet etabında güvenlik kaskı kullanmak ve organizatörleri tarafından temin edilen ve arkadan tam olarak görülen yarış numarasını, sırtlarına takmak zorundadır.

Yarışmacılar, değişim bölgesinden çıkana kadar bisikletlerine binemezler. Değişim bölgesine yarışmacılardan ve görevli insanlardan (hakemlerden) başkasının girmesi yasaktır. Triatletler bisikletleri ile önceden belirlenmiş parkuru herhangi bir yardım almadan tamamlarlar.

10 metre kuralı

Bir yarışmacı, önündeki diğer bir yarışmacıyı en az 10 metre yakından takip edebilir. Diğer bir deyişle 10 metre yaklaşabilir. Bunun sebebi arkadaki sporcunun, önündekinin rüzgar çekiminden faydalanarak haksız bir rekabete yol açmasını engellemektir. Bu kuralı ihlal eden yarışmacılar motorlu hakemler tarafından “ya rakibini geç ya da 10 metre mesafeyi koru” diyerek ikaz edilirler. Yarışmacı kuralı tekrar ihlal ederse hakemler tarafından durdurulur ve kenarda 1 dakika bekleme cezası alırlar.

Koşu

Yarışmacılara kesinlikle hiçbir dış destek verilemez. Ancak resmi serinleme istasyonlarında su ve yiyecek verilebilir. Bitiş hattı belirgin bir şekilde hazırlanır ve yarışmacılar bu hattı geçerek yarışı tamamlar. Koşu parkurunun bitimi aynı zamanda triatlonun da bitişidir. Toplam derece alınır ve sıralama ona göre değerlendirilir.

Triatlonun Tarihçesi

25 Eylül 1974'te San Diego Pist Kulübü tarafından düzenlenen bir etkinlik modern triatlonun ortaya çıkmasına neden oldu. Zorlu pist antrenmanlarına bir alternatif olan etkinlik toplamda 6 mil koşu, 5 mil bisiklet ve 500 yarda yüzmeden oluşuyordu. Kırk altı kişi katıldı ve organizatörler gün batımından sonra bitirenleri yönlendirmek için araba farları kullandılar.

Judy ve John Collins, San Diego'daki ilk çoklu spor etkinliğine katıldılar. Birkaç yıl sonra Hawaii'de, ilk Ironman triatlonunu organize etmede önemli rol oynadılar. Bir grup atlet, hangisinin en zor etkinlik olduğu konusunda tartışıyordu: Waikiki Roughwater 3800 metrelik yüzme maratonu, Oahu Çevresi 180 km'lik bisiklet yarışı ve 42 km. 195 m’lik koşu maratonu. Tartışmayı çözmek için, üç etkinliği bir araya getirdiler. Ve böylece Şubat 1978'de Oahu'da Ironman yarışları doğdu.

Yıllar geçtikçe, katılımın artmasını sağlamak ve organizasyonları kolaylaştırmak amacıyla IRONMAN mesafeleri daha makul seviyelere indirilmiştir. Uluslararası Federasyonun kurulmasıyla birlikte de Ironman adı “üçlü spor” anlamına gelen TRİATLON olarak değiştirilmiştir. Ancak ilk yapılan mesafelerdeki organizasyonlar, yine IRONMAN olarak adlandırılmaktadır.

Triatlon, olimpiyatlarda ilk defa 2000 SYDNEY Olimpiyat Oyunlarının “açılış sporu” olarak yer almıştır. Böylelikle milyonlarca seveni olan Triatlon hak ettiği değeri kısa sürede almıştır.

Türkiye’de Triatlon’un yapıldığı başlıca yerler, Alanya, Erdek, Çeşme, Sapanca’dır. Ayrıca her sene Federasyon bünyesinde Kızkalesi, Marmaris, Eğirdir, Çamyuva, Urla ve İstanbul’da yarışmalar düzenlenmektedir.

Türkiye'de 2001 Haziran’ına kadar Bisiklet Federasyonuna bağlı bulunan triatlon, bu tarihte ayrı bir federasyon olarak faaliyete başlamıştır.

Bugün Avrupa Kıtası’nda, Futboldan sonra en fazla lisanslı sporcuya sahip olan spor Triatlon’dur. Bireysel bir spor olduğu göze alınırsa bu rakamın ne denli önemli olduğu daha iyi anlaşılabilir.

Triatlonda geçiş nedir?

Triatlonda geçiş , üç spor disiplini arasında geçiş yapma sürecidir. Genellikle kritik 'dördüncü disiplin' olarak adlandırılır - çünkü zamanın kolayca kaybedilebileceği veya kazanılabileceği yerdir. Bu da nihayetinde yarışın sonucunu etkileyebilir! Her triatlonda T1 ve T2 olarak adlandırılan iki geçiş vardır.

T1: Yüzmeden sonra T1 olarak bilinen ilk geçiş gelir. Triatloncular yüzmeden sonra sudan çıkar ve ıslak giysilerini, gözlüklerini ve yüzme bonelerini çıkarmak için olabildiğince hızlı hareket eder ve bisikletlerine binerler. Sporcular bisikletlerine dokunmadan önce bisiklet kasklarını taktıklarından ve sabitlediklerinden emin olmalıdır. Daha sonra bisikletleriyle bir montaj hattına koşarlar.

T2: Bisiklet ayağından sonra T2 adı verilen başka bir geçiş daha vardır. Atletler bisikletlerinden inme çizgisinde inmeli ve ardından bisikletlerini bisiklet raflarına geri koymak için geçiş bölgesinden koşmalıdır. Bisikletlerini indirdikten sonra kasklarını çıkarıp koşu ayakkabılarını giymelerine izin verilir - triatlonun son disiplinine başlamaya hazırdırlar.

Triatlonda geçişlerin uzunluğu yarıştan yarışa değişir. Sprint ve Olimpiyat mesafe yarışlarında, sporcuların genellikle koşu ayakkabılarını ve bisiklet kasklarını bisikletlerinin yanında bırakmalarına izin verilir. Bu arada, Ironman gibi daha uzun mesafe yarışlarında, eşyalarını bisikletlerden uzakta, kancalarda tutulan geçiş çantalarında saklamak zorunda kalabilirler.

Triatlonun kuralları nelerdir?

Yarışa vardığınızda bisikletiniz incelenecek (ve kaskınızın doğru şekilde oturduğu kontrol edilecek). Bisiklet yola elverişli ve güvenli olmalıdır. Özellikle, gidonunuzda gidon uçları/tıkaçları yerinde olmalıdır.
Yüzmede yüzdürme yardımcılarına izin verilmez. Islak elbise giyilmeyen yarışlarda, yüzme sırasında diz altı kıyafetlere izin verilmez. Bu, baldır koruyucuları giymek isterseniz, yüzmeden sonra bunları giymeniz gerekeceği anlamına gelir.
Bisiklet kaskı zorunludur. T1'de bisikletinizi raftan çıkarmadan önce kaskınızı takmalı (ve sabitlemelisiniz). T2'de kaskınızı çıkarmadan önce bisikletinizi yeniden rafa yerleştirmiş olmalısınız.
T1'den çıkarken, binme çizgisini geçene kadar bisikletinize binmemeli veya binmemelisiniz - çoğunlukla bu, çizginin geçildiğini yakından izleyen görevlilerle birlikte yola çizilen bir çizgidir. Benzer şekilde, geçişe geri döndüğünüzde, inme çizgisini geçmeden önce bisikletinizden inmelisiniz.
Bisikletle, açık yollarda seyrederken, yolun karşı tarafına beyaz çizgiyi geçmemek de dahil olmak üzere, trafik kurallarına uymalısınız.
Birçok koşu yarışının aksine, triatlonun hiçbir bölümünde kulaklık kullanılmasına izin verilmez.

Triatlon mesafeleri nelerdir?

Triatlon ferdi bir spordur. Yüzme, bisiklet ve koşunun arka, arkaya yapıldığı olimpik bir spor branşıdır. Sprint (kısa) mesafe, olimpik mesafe, olmak üzere 2 değişik mesafede yapılmaktadır.

Sprint-Kısa: Yüzme (750 m), Bisiklet (20 km), Koşu (5 km)

Olimpik: Yüzme (1500 m), Bisiklet (40 km), Koşu (10 km)

Ironman (Demir adam): Yüzme (3800 m), Bisiklet (180 km), Koşu (42 km 195 m)

Triatlon