Cumhuriyet döneminde devlet destekli olarak telif niteliğinde çıkarılan tarih, coğrafya, biyografi ve genel kültür ansiklopedisidir. İlk dört cildi İnönü Ansiklopedisi adıyla çıktıktan sonra 1951 yılında Türk Ansiklopedisi adını almış ve 1984'te otuz üç cilt halinde tamamlanmıştır.
1943-1984 yılları arasında yayımlanan ansiklopedinin hazırlanması fikri 1939'da yapılan I. Türk Neşriyat Kongresi'nde ortaya atıldı. 1 Ocak 1941 tarihinde ansiklopedinin hazırlanması amacıyla bir büro kuruldu, Maarif Vekili Hasan Âli Yücel'in tavsiyesiyle ansiklopediye isim olarak dönemin cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün adının verilmesi kararlaştırılmıştı. Daha önce yazılmış olan yerli ve yabancı ansiklopediler ve ansiklopedi çalışmalarında kullanılan kaynak eserler tetkik edilerek araştırıldı, güncel çalışmalar takip edildi. Ansiklopedinin yöntemi ve içerisinde yer alacak maddeler belirlenerek 1941 Ağustosunda İnönü Ansiklopedisi Program ve Direktif Projesi adıyla bir kitapçık oluşturuldu ve alan uzmanlarından görüş ve fikirler alındı. 1942 yılında İsmet İnönü'nün katıldığı, Hasan Âli Yücel'in başkanlık ettiği toplantıda son hali verilerek yirmi altı maddelik bir program oluşturuldu. Burada Ansiklopedi'nin dar hacimli olmayacağı, içerik yönünden Türklüğe, Doğu medeniyetine, İslam'a ait bilgilere öncelik verileceği, bunun yanında bütün ülkelerin ilmî birikiminin yer alacağı belirtildi. Maddelerin uzunluk ve kısalığına dikkat edileceği, pozitif ilimlere, teknik bilgilere ve uluslararası maddelerle ilgili olarak Larousse Ansiklopedisi'nin kıstas olarak alınıp gerektiği yerde farklı düzenlemeler de yapılabileceği vurgulandı. Ayrıca dil konusunda hassas davranılıp en açık ve tabii Türkçe'nin tercih edileceği, gerekmedikçe farklı bir dilden kelimenin kullanılmayacağı, kelime izahlarına yer verilmeyeceği, maddelerde verilen bilgilerin sadece alan uzmanlarınca değil orta seviyeden birinin de anlayabileceği basitlikte olacağı, maddelerin sonuna muhtelif dillerdeki başlıca müracaat kitap isimlerinin verileceği; fizik, kimya, botanik, hukuk gibi ana ilim ve bu ilimlerin ana hatlarını gösterir tablo konacağı, her milletin kültür tarihine ait etraflı malumat verileceği, coğrafya isimleri için resmî kararların ve Harita Umum Müdürlüğü'nün 1.800.000 mikyaslı Türkiye haritasındaki imlaların esas alınacağı, maddelerde verilecek bilgilerin güncel ve doğru bilgilerden oluşması gibi hususlar dile getirildi. Son olarak eserin on iki-on beş cilt olması, resim, şekil, tablo içermesi, müspet ilimlere ait maddelerin tercüme yoluyla temin edilebileceği, dinî, millî, siyasî konuları içeren maddelerin ise tercüme edilmeden baştan yazılması gerekliliği üzerinde durulmuş, maddelerin yazım esasları konusunda da bilgiler verilmiştir.
Ansiklopedinin hazırlanma gerekçesi programın son maddesinde şu şekilde ifade edilmişti: "Balkan komşularımız da dahil olmak üzere hemen her milletin kendi ansiklopedileri ve bunların güncel baskıları olduğu halde bizim bu tarz bir eseri şimdiye kadar hazırlamamış olmamız ilim hayatımız için önemli bir boşluktur. Büyük inkılaplar yapmış, rejimler kurmuş milletlerin kendi dünya görüşlerini ihtiva eden ve rejimlerinin ideallerini belirten birer ansiklopediye sahip olmalarına rağmen sosyal netice ve verimler bakımından dünyanın başka hiçbir milletindekine benzetilmeyecek derecede engin değişiklikler yapma bilhassa fikir ve bilgi yolunda harf inkılabı gibi eşsiz bir hamleyi başarmış olan memleketimiz ve rejimimiz için böyle bir esere bir an evvel sahip olmak elzemdir."
Ansiklopedi içerik bakımından askerlik, astronomi, bibliyografya, biyoloji, biyografya, botanik, coğrafya, denizcilik, dilcilik, din ve dinler tarihi, edebiyat, etnografya, felsefe, fizik, güzel sanatlar, havacılık, hekimlik, hukuk, jeoloji, kimya, matematik, mitoloji, musiki, sanayi, sosyoloji, spor, tarih, veterinerlik, ziraat ve zooloji olmak üzere otuz ilim dalına ayrıldı.
Ansiklopedide İbrahim Alâeddin Gövsa ve Agâh Sırrı Levend genel sekreter, Kenan Akyüz, Ekrem Akurgal, Bekir Sıtkı Baykal, Abdülbaki Gölpınarlı, Şemsettin Günaltay, Faik Reşit Unat, Şerafettin Yaltkaya, Suut Kemal Yetkin, Galip Ataç, Hikmet Birand ve Mehmet Altay Köymen danışmanlık yapmıştır. Bunların dışında çok sayıda uzman, öğretim elemanı, yazar ansiklopediye katkı vermiştir.
Türk Ansiklopedisi, dönemindeki siyasî gelişmelerden etkilenmiş, başlangıçta Hasan Âli Yücel'in desteği ile süreç hızlı ilerlerken sonrasında aksamalar başlamıştır. Yayım süresinin uzaması, maddelerin yazımında belli standartların yakalanamamış olması, birçok önemli maddelerin ansiklopedide yer almaması, bazı maddelerde yer alan nesnellikten uzak ifadeler ve imla konuları eleştirilmiştir. Buna rağmen bazı maddelerin Türkiye, Türk tarihi, Türk dili ve edebiyatı gibi konularda kapsamlı ve ayrıntılı bilgiler içeriyor olması eseri dikkat çekici kılmış, döneminde bir ilk olması ve ansiklopedi yazımına öncülük etmesi sebebiyle önemli görülmüştür.