Türkiye-Suriye Doğal Gaz Boru Hattı, Türkiye’nin Kilis ilinden başlayarak Suriye’nin Halep kentine uzanan ve 2 Ağustos 2025 tarihinde doğal gaz akışının başlatıldığı enerji iletim hattıdır. Proje, Azerbaycan’dan gelen doğal gazın Türkiye üzerinden Suriye’ye taşınmasını sağlamak üzere tasarlanmış ve swap anlaşmalarıyla desteklenmiştir.
Türkiye-Suriye Doğal Gaz Boru Hattı açılış töreni, 2 Ağustos 2025 - (TVNET)
Projenin Amacı
Projenin temel amacı, Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaş sonucu ağır hasar gören enerji altyapısının yeniden inşa edilmesidir. Savaş öncesinde günlük 300-400 bin varil petrol üreten Suriye, iç savaş sürecinde elektrik üretim tesisleri, iletim hatları ve doğal gaz altyapısının büyük bölümünü kaybetmiş, birçok bölgede günlük elektrik arzı 3-4 saat ile sınırlı kalmıştır.
Türkiye, bu proje ile Halep’teki doğal gaz çevrim santrallerine yakıt temin etmeyi ve Suriye’nin elektrik üretim kapasitesini yaklaşık iki katına çıkarmayı hedeflemiştir. Proje kapsamında günlük 6 milyon metreküp doğal gaz sevk edilerek, Suriye’de elektrik arzının 10 saate çıkarılması planlanmıştır. Ayrıca, projenin Suriye'deki 1,6 milyon hanenin elektrik ihtiyacını karşılaması öngörülmüştür.
Türkiye’nin enerji ihracatını artırma hedefleri doğrultusunda geliştirilen proje, savaş sonrası yeniden yapılandırma sürecinde Suriye’ye teknik ve lojistik destek sağlamak, enerji arz güvenliğini oluşturmak ve bölgesel istikrarı desteklemek amacıyla hayata geçirilmiştir.
Boru Hattının Güzergahı ve Teknik Özellikleri
Türkiye-Suriye Doğal Gaz Boru Hattı, Türkiye’nin Kilis ilinden başlayarak Suriye sınırındaki Yavuzlu Ölçüm İstasyonu’na kadar uzanmakta, buradan Suriye’nin Halep kentine bağlanmaktadır. Hattın Türkiye tarafındaki ana iletim borusu 36 inç çapında olup, Suriye sınırındaki Kara Mazraa köyünde bulunan istasyonda doğal gazın sevkiyat süreci başlamaktadır.
Suriye topraklarında, Halep’e yönlendirilen gaz, burada bulunan doğal gaz çevrim santralinde elektrik üretiminde kullanılmaktadır. Halep’ten sonra, 18 inç çapındaki ikincil borular aracılığıyla gaz akışı Humus iline kadar devam etmektedir. Boru hattı, günlük 6 milyon metreküp doğal gaz taşıma kapasitesine sahiptir ve yıllık toplam ihracat hacminin 2 milyar metreküpe ulaşması planlanmıştır.
Hat üzerindeki teknik altyapı çalışmaları, Türkiye’den gönderilen teknik ekiplerin desteğiyle yürütülmüş, BOTAŞ ile Suriye Gaz Şirketi (SGC) arasında saha iş birlikleri yapılmıştır. Hattın Suriye tarafında kalan altyapı eksiklikleri, 2025 yılı başında başlatılan onarım ve montaj faaliyetleriyle giderilmiştir.
Halep’e iletilen gaz, buradaki çevrim santralinde elektrik üretiminde kullanılmakta olup, Halep’ten Humus’a kadar olan enerji talebini karşılamak üzere şebekeye aktarılmaktadır. Ayrıca, geçmişte kullanılan yaklaşık 500 megavat kapasiteli Birecik-Halep elektrik hattının tekrar devreye alınması için de eş zamanlı çalışmalar yürütülmüştür.
Hattın İnşası ve Onarım Süreci
Türkiye-Suriye Doğal Gaz Boru Hattı’nın inşası, 2013 yılında Kara Mazraa köyünde kurulan istasyonla başlamış, ancak Suriye’deki iç savaş nedeniyle hattın tamamlanması ve kullanıma açılması sekteye uğramıştır. Savaş sürecinde doğal gaz altyapısının büyük bölümü hasar görmüş, iletim hatlarında ciddi tahribat meydana gelmiştir. Bu nedenle, 2025 yılı başında hattın onarımı ve yeniden faaliyete geçirilmesi amacıyla Türkiye ve Suriye teknik ekipleri tarafından kapsamlı saha çalışmaları yürütülmüştür.
Hattın Kilis'ten Halep’e uzanan bölümündeki bağlantı çalışmaları 21 Mayıs 2025 itibarıyla tamamlanmış, ardından test aşamaları ve ilave ekipman montajları gerçekleştirilmiştir. Onarım süreci yaklaşık üç ay sürmüş, hasar gören borular yenilenmiş, ölçüm ve kontrol sistemleri yeniden yapılandırılmıştır.
İlk Gaz Akışı ve Açılış Töreni (2 Ağustos 2025)
Türkiye-Suriye Doğal Gaz Boru Hattı’ndan ilk gaz akışı, 2 Ağustos 2025 tarihinde düzenlenen resmi törenle başlatılmıştır. Kilis’teki Yavuzlu Ölçüm İstasyonu’nda gerçekleştirilen açılış törenine Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Suriye Enerji Bakanı Muhammed El-Beşir, Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikayıl Cabbarov ve Katar Kalkınma Fonu Başkanı Fahad Hamad Al-Sulaiti katılmıştır.
Törende Azerbaycan’dan gelen doğal gazın Türkiye üzerinden swap anlaşmasıyla Suriye’ye sevkiyat süreci başlatılmıştır. Projenin başlangıcında günlük 3,4 milyon metreküp gaz Halep'e iletilmiştir. Hedeflenen maksimum kapasite günlük 6 milyon metreküpe çıkarılacaktır.
Açılış töreninde yapılan açıklamalarda, Azerbaycan’ın SOCAR şirketi ile swap anlaşması imzalandığı belirtilmiş, Katar’ın ise projeye finansman desteği sağladığı ifade edilmiştir. Azerbaycan gazının Türkiye üzerinden Suriye’ye ulaştırılmasıyla, Suriye’de enerji arz güvenliğinin artırılması ve savaş sonrası yeniden yapılanma sürecine destek olunması amaçlanmıştır.
Tören sırasında yapılan açıklamalarda, projede teknik iş birliğinin yanı sıra enerji altyapısının güçlendirilmesine yönelik uzun vadeli planların da yürütüldüğü belirtilmiştir. Türkiye’nin, Suriye’nin yeniden yapılanma sürecinde aktif rol oynayacağı, bölgedeki enerji ihtiyaçlarının karşılanması için iş birliğinin devam edeceği vurgulanmıştır.
Elektrik Üretimi ve İletim Hedefleri
Türkiye-Suriye Doğal Gaz Boru Hattı’ndan taşınan doğal gaz, Halep’teki çevrim santralinde elektrik üretiminde kullanılmakta ve yaklaşık 1200 megavatlık üretim kapasitesi hedeflenmektedir. Bu üretimle Suriye’de mevcutta günlük 3-4 saat süren elektrik arzı 10 saate çıkarılacaktır. Türkiye, mevcut 200 megavat düzeyindeki elektrik ihracatını kısa sürede 280 megavata yükseltmeyi ve savaş öncesinde kullanılan 500 megavat kapasiteli Birecik-Halep elektrik hattını tekrar devreye almayı planlamaktadır. Bu çalışmalar tamamlandığında toplam 900 megavat elektriğin Suriye’ye iletileceği ve yaklaşık 1,6 milyon hanenin elektrik ihtiyacının karşılanacağı öngörülmektedir.
