UEFA EURO 2020, Avrupa Futbol Şampiyonası'nın 16'ncı edisyonudur ve UEFA tarafından düzenlenmiştir. Turnuva, organizasyonun 60. yılı olması nedeniyle, tarihte ilk kez 11 farklı ülkede ve şehirde gerçekleştirilmiştir. Aslen 2020 yılında yapılması planlanan şampiyona, COVID-19 salgını sebebiyle bir yıl ertelenmiş ve 11 Haziran–11 Temmuz 2021 tarihleri arasında düzenlenmiştir. Bu sebeple turnuvanın adı "EURO 2020" olarak kalmış, ancak fiilen 2021 yılında oynanmıştır.

^{UEFA Euro 2020 logosu ve şampiyonluk kupası (Anadolu Ajansı)}

Organizasyon ve Format

Turnuvanın logosu, final ve yarı final maçlarının oynandığı İngiltere’nin başkenti Londra’da tanıtılmıştır. Logoda, Londra’nın sembollerinden biri olan Tower Bridge yer almıştır. Resmi açılış töreni de Londra Belediye Binası’nda gerçekleştirilmiş, UEFA Başkanı Aleksander Ceferin, İngiltere Futbol Federasyonu Başkanı Greg Clarke ve Londra Belediye Başkanı Sadık Han gibi önemli isimler katılmıştır.

Toplam 24 milli takım, dörderli 6 gruba ayrılmış ve grup maçlarının ardından her grubun ilk iki takımı ile en iyi dört üçüncü takım, Son 16 Turu’na yükselmiştir. Eleme turları tek maç üzerinden oynanmış ve turnuva 51 karşılaşmaya sahne olmuştur. Turnuva boyunca kadrolar 26 oyuncuya çıkarılmış, ancak maç listelerine yalnızca 23 oyuncu yazılabilmiştir.

Ev Sahibi Şehirler

EURO 2020’nin ev sahibi şehirleri, organizasyonun çok merkezli yapısına uygun olarak farklı ülkelerdeki önemli şehirler olmuştur. Şu şehirler ve ülkeler ev sahipliği yapmıştır:

• İtalya (Roma)
• İngiltere (Londra)
• Hollanda (Amsterdam)
• Danimarka (Kopenhag)
• Azerbaycan (Bakü)
• Romanya (Bükreş)
• Macaristan (Budapeşte)
• Rusya (Saint Petersburg)
• Almanya (Münih)
• İspanya (Sevilla)
• İskoçya (Glasgow)

COVID-19 salgını nedeniyle seyirci kısıtlamaları uygulanmış; yalnızca Budapeşte'deki Puskas Arena tam kapasiteyle hizmet vermiştir. Diğer statlar, ülke politikalarına göre %20 ile %50 arasında değişen oranlarda seyirci almıştır.

^{UEFA Euro 2020 açılış seremonisi (Anadolu Ajansı)}

Takımlar ve Gruplar

UEFA EURO 2020 turnuvasında 24 takım, kura çekimi sonucunda dörderli 6 gruba ayrılmıştır. Grup maçları 11 Haziran–23 Haziran 2021 tarihleri arasında oynanmış, her gruptan ilk iki takımın yanı sıra en iyi dört üçüncü takım da Son 16 Turu’na yükselmiştir. Aşağıda, turnuvada yer alan gruplar ve takımlar listelenmiştir:

A Grubu

• İtalya
• İsviçre
• Galler
• Türkiye

Grup maçları Roma (İtalya) ve Bakü (Azerbaycan) şehirlerinde oynanmıştır. Grup birincisi İtalya, üçte üç yaparak dikkat çekerken, Türkiye grubu puansız tamamlamıştır.

B Grubu

• Belçika
• Danimarka
• Finlandiya
• Rusya

Bu grubun maçları Kopenhag (Danimarka) ve Saint Petersburg (Rusya) şehirlerinde oynanmıştır. Belçika grubu lider bitirirken, Danimarka dramatik bir başlangıca rağmen ikinci olmuştur.

C Grubu

• Hollanda
• Avusturya
• Ukrayna
• Kuzey Makedonya

Grup maçları Amsterdam (Hollanda) ve Bükreş (Romanya)’da oynanmıştır. Turnuvanın ilk kez katılımcısı olan Kuzey Makedonya grubu son sırada tamamlamıştır.

D Grubu

• İngiltere
• Hırvatistan
• Çekya
• İskoçya

Londra (İngiltere) ve Glasgow (İskoçya) ev sahipliğindeki D Grubu’nda İngiltere lider olurken, İskoçya turnuvaya grup aşamasında veda etmiştir.

E Grubu

• İspanya
• İsveç
• Polonya
• Slovakya

Maçlar Sevilla (İspanya) ve Saint Petersburg (Rusya)’da yapılmıştır. İspanya başlangıçta zorlanmasına rağmen gruptan çıkmayı başarmıştır.

F Grubu

• Fransa
• Almanya
• Portekiz
• Macaristan

Budapeşte (Macaristan) ve Münih (Almanya)’da oynanan F Grubu maçları büyük çekişmeye sahne olmuştur. Son dünya şampiyonu Fransa, son Avrupa şampiyonu Portekiz ve ev sahibi Almanya’nın bulunduğu grup, “ölüm grubu” olarak anılmıştır. Üç büyük takım da gruptan çıkarken, Macaristan son maçlara kadar direnmiştir.

Bu grup yapısı, turnuvanın çok merkezli doğasını ve yüksek rekabet seviyesini yansıtmıştır. Turnuva, futbol tarihine hem sportif kalite hem de organizasyonel açıdan önemli bir yapı olarak geçmiştir.

^{UEFA Euro 2020 Şampiyonu İtalya (Anadolu Ajansı )}

Final ve Şampiyon

Final karşılaşması 11 Temmuz 2021 tarihinde, Londra’daki Wembley Stadı’nda oynanmıştır. Normal süresi ve uzatmaları 1-1 biten maçta İtalya, İngiltere’yi penaltı atışları sonucunda 3-2 mağlup ederek şampiyon olmuştur. Bu, İtalya'nın tarihindeki ikinci Avrupa şampiyonluğu olmuştur (ilk şampiyonluk: 1968). Kupayı, İtalya Milli Takımı kaptanı Giorgio Chiellini kaldırmıştır.

Finalin ardından İtalya kalecisi Gianluigi Donnarumma, turnuvanın en iyi oyuncusu seçilmiştir.

Öne Çıkan Yenilikler

Turnuvada ilk kez bir Güney Amerikalı hakem olan Fernando Rapallini Avrupa Şampiyonası’nda görev almış ve bu uygulama UEFA–CONMEBOL iş birliği kapsamında gerçekleştirilmiştir. Yine ilk kez bir kadın hakem olan Stephanie Frappart, dördüncü hakem olarak maçlara atanmıştır.

Tarihsel Arka Plan

Avrupa Futbol Şampiyonası’nın temelleri, Fransa Futbol Federasyonu Genel Sekreteri ve UEFA’nın ilk Genel Sekreteri olan Henri Delaunay tarafından atılmıştır. Turnuva, onun ölümünden sonra 1960 yılında Fransa’da "Avrupa Uluslar Kupası" adıyla başlamıştır. İlk finalde SSCB, Yugoslavya’yı 2-1 yenerek şampiyon olmuştur.