Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO), sivil havacılığın düzenlenmesi ve geliştirilmesi için 1944 yılında Şikago Sözleşmesi ile kurulan, 1947 yılında Birleşmiş Milletler’e bağlı bir uzmanlık kuruluşu olarak faaliyete geçen bir örgüttür. Merkezi Kanada’nın Montreal şehrinde bulunan ICAO, güvenli, düzenli ve sürdürülebilir uluslararası havacılığı sağlamak için küresel iş birliğini teşvik eder.

Dünya genelinde 193 üye ülkeye sahip olan ICAO, hava ulaşımının emniyetli bir şekilde gerçekleştirilmesini, havacılık altyapısının geliştirilmesini ve çevreye duyarlı havacılık politikalarının benimsenmesini hedefler. Bu amaçla ICAO, ülkeler arasında ortak standartlar belirler, denetim mekanizmaları oluşturur ve uluslararası iş birliğini teşvik eder.

^{Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO)}

ICAO’nun Görevleri ve Amaçları

ICAO’nun temel görevleri, sivil havacılığın güvenli, düzenli ve sürdürülebilir bir şekilde gelişmesini sağlamaya odaklanır. Bunlar arasında:

• Uluslararası İş Birliği: Ülkeler arasında havacılık standartlarını uyumlu hale getirerek güvenli bir iş birliği ortamı oluşturur.
• Havacılık Güvenliği: Havacılık sektöründe güvenliği artıracak uluslararası standartlar ve tavsiyeler geliştirir.
• Çevresel Sürdürülebilirlik: Karbon emisyonlarını azaltmak ve çevresel etkileri en aza indirmek için politikalar oluşturur.
• Ekonomik Verimlilik: Hava taşımacılığında rekabeti düzenler ve sektörü ekonomik olarak sürdürülebilir bir hale getirmek için rehberlik eder.
• Teknolojik Gelişimi Destekleme: Modern navigasyon ve iletişim teknolojilerinin kullanımını teşvik eder.
• Hava Taşımacılığı ve Altyapı Geliştirme: Havaalanları, hava sahası ve seyrüsefer sistemlerinin etkin şekilde kullanımı ve geliştirilmesini destekler.

Organizasyon Yapısı

ICAO, demokratik bir organizasyon yapısına sahiptir ve üç ana organ üzerinden faaliyet gösterir:

• Genel Kurul: Üç yılda bir toplanan en yüksek karar alma organıdır. Her üyenin bir oy hakkı vardır. Genel Kurul, örgütün genel politikalarını belirler ve bütçesini onaylar.
• Konsey: 36 üye ülkeden oluşan yürütme organıdır. Standartların geliştirilmesi ve uygulanmasını denetler. Coğrafi denge ve havacılık faaliyetlerindeki etkinlik göz önünde bulundurularak seçilir.
• Sekretarya: ICAO’nun operasyonel ve idari işlerini yürütür. Teknik birimler aracılığıyla hava seyrüseferi, çevre, hukuk, güvenlik ve ekonomi gibi alanlarda rehberlik sağlar.

ICAO Ekleri (Annex’ler)

ICAO, üye ülkelerin uyması gereken 19 ana ek oluşturmuştur. Bu ekler, uluslararası havacılığın her yönünü kapsayan standartlar ve prosedürler sunar:

• Annex 1: Personel Lisanslandırma - Pilotlar, hava trafik kontrolörleri ve bakım personelinin yetkinliklerini ve lisanslama prosedürlerini düzenler.
• Annex 2: Uçuş Kuralları - Uçuş emniyeti için gerekli olan görerek uçuş (VFR) ve aletle uçuş (IFR) kurallarını belirler.
• Annex 3: Meteorolojik Hizmetler - Pilotlar ve hava trafik kontrolü için meteorolojik bilgi sağlama standartlarını düzenler.
• Annex 4: Havacılık Haritaları - Pilotların ve hava trafik kontrolörlerinin kullandığı standart haritaların tasarımını ve kullanımını tanımlar.
• Annex 5: Ölçü Birimleri - Sivil havacılıkta kullanılan ölçü birimlerini standartlaştırır.
• Annex 6: Hava Aracı Operasyonları - Havayolu şirketlerinin operasyonel güvenlik standartlarını kapsar.
• Annex 7: Hava Aracı Milliyeti ve Tescili - Hava araçlarının tescil ve milliyet kurallarını düzenler.
• Annex 8: Hava Aracı Uygunluğu - Hava araçlarının uçuşa uygunluğunu belirleyen standartları kapsar.
• Annex 9: Kolaylıklar - Yolcu, kargo ve posta işlemlerini hızlandırmayı hedefler.
• Annex 10: Haberleşme - Havacılık haberleşme sistemlerinin standartlarını ve prosedürlerini açıklar.
• Annex 11: Hava Trafik Hizmetleri - Hava trafiği yönetimi ve hava sahası düzenlemeleri için standartlar sağlar.
• Annex 12: Arama ve Kurtarma - Havacılık kazalarında arama ve kurtarma operasyonlarının düzenlenmesini sağlar.
• Annex 13: Kaza Soruşturması - Havacılık kazalarının soruşturulması için prosedürleri düzenler.
• Annex 14: Havaalanları - Havaalanlarının tasarım ve işletme standartlarını kapsar.
• Annex 15: Havacılık Bilgi Hizmetleri - Hava seyrüseferi için gerekli bilgilerin paylaşımını düzenler.
• Annex 16: Çevre Koruma - Havacılığın çevresel etkilerini azaltmayı hedefler.
• Annex 17: Güvenlik - Yasa dışı müdahalelere karşı havacılık güvenliğini artırır.
• Annex 18: Tehlikeli Maddeler - Havayolu taşımacılığında tehlikeli maddelerin güvenli taşınmasını sağlar.
• Annex 19: Güvenlik Yönetimi - Havacılık güvenlik yönetim sistemlerini kapsar.

ICAO’nun Görev Alanları

Hava Taşımacılığının Ekonomik Gelişimi

• Haksız rekabeti önlemek için adil düzenlemeler getirir.
• Hava taşımacılığı anlaşmalarında rehberlik eder.
• Kriz yönetimi ve ekonomik toparlanma stratejileri geliştirir.

Çevre Koruma

• CORSIA gibi karbon dengeleme programlarıyla çevre koruma hedeflerini destekler.
• Gürültü kirliliği ve karbon emisyonlarını azaltacak yenilikler önerir.
• Sürdürülebilir yakıtların kullanımını teşvik eder.

Havacılık Güvenliği ve Kolaylaştırma

• Yolcuların güvenliğini artırmak için havaalanı güvenlik protokollerini geliştirir.
• Kolaylaştırma politikalarıyla biyometrik doğrulama ve elektronik vizeler sunar.
• Yasa dışı müdahalelere karşı güvenlik önlemleri alır.

Hava Seyrüsefer Kapasitesi ve Verimliliği

• Modern navigasyon sistemlerini (GPS, ADS-B) destekler.
• Hava trafik yönetimini optimize eder.
• Hava sahası kapasitesini artırarak uçuş güvenliğini geliştirir.

Türkiye ve ICAO

Türkiye, ICAO’nun kurucu üyelerinden biridir ve örgütün çalışmalarına aktif katılım sağlar. Türk Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), ICAO standartlarını uygulayarak Türkiye’nin sivil havacılık sektörünü uluslararası normlara uygun hale getirmiştir. Türkiye, 2016 yılında ICAO Konseyi üyeliğine seçilerek örgüt içindeki etkinliğini artırmıştır.