Uyku apne sendromu, uyku sırasında solunumun kısa süreli ve tekrarlayan duraklamalarına neden olan bir uyku bozukluğudur. Bu duraklamalar, beynin veya kasların solunum hareketlerini yeterince kontrol edememesi sonucu ortaya çıkar. Genellikle horlama ile birlikte görülür ve uyandığında yorgunluk, baş ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu sendromun tedavi edilmemesi, kalp hastalıkları, hipertansiyon, inme ve diyabet gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Uyku Apne Sendromu Türleri
Obstrüktif Uyku Apnesi
En yaygın uyku apnesi türüdür ve üst solunum yollarının tıkanması sonucu solunumun durması ile karakterizedir. Genellikle dil ve boğazdaki dokular uyku sırasında gevşeyerek hava yolunu tıkar.
Central (Merkezi) Uyku Apnesi
Merkezi sinir sistemindeki bozukluklardan kaynaklanır ve beynin solunum için gerekli sinyalleri yeterince göndermemesiyle ortaya çıkar. Obstrüktif uyku apnesinden daha nadirdir.
Karışık Uyku Apnesi
Obstrüktif ve merkezi apne tiplerinin bir kombinasyonudur. Hem üst solunum yollarındaki tıkanmalar hem de beyinle ilgili sorunlar olabilir.
Uyku Apne Sendromu Belirtileri
- Ağızdan horlama
- Uyandığında ağız kuruluğu
- Aşırı gündüz uykululuk hali
- Yorgunluk
- Konsantrasyon zorluğu
- Geceleri sık sık uyanma
- Baş ağrıları
- Anormal gece terlemeleri
Risk Faktörleri
- Aşırı kilo
- Yaş (özellikle 40 yaş ve üzeri)
- Erkek cinsiyet
- Genetik faktörler (ailede uyku apnesi öyküsü)
- Sigara içme ve alkol kullanımı
- Hormonal bozukluklar
Uyku Apnesi Tanısı ve Tedavi Yöntemleri
Uyku apnesi tanısı, uyku laboratuvarlarında yapılan polisomnografi (PSG) testi veya evde yapılan uyku apnesi testleriyle konur. Polisomnografi, uyku sırasında beynin, kalbin, solunumun ve vücut hareketlerinin kaydedildiği kapsamlı bir testtir.
Tedavi Yöntemleri
Pozitif Hava Yolu Basıncı (CPAP)
En yaygın tedavi yöntemidir. Uyku sırasında sürekli hava basıncı sağlayan bir cihaz kullanılır. Bu cihaz, hava yolunun açık kalmasına yardımcı olur.
Biy-level Pozitif Hava Yolu Basıncı (BiPAP)
CPAP cihazına alternatiftir. Daha değişken basınç seviyeleri sağlayarak daha rahat bir solunum deneyimi sunar.
Cerrahi Müdahale
Şiddetli obstrüktif uyku apnesi vakalarında boğazdaki tıkanıklığın giderilmesi için cerrahi müdahale gerekebilir. Adenoid veya bademcik ameliyatı, çene cerrahisi gibi işlemler uygulanabilir.
Ağız Aparatları
Bu tedavi üst solunum yolunun tıkanıklığını azaltmak amacıyla alt çeneyi öne iten bir aparatı içerir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Kilo verme, alkol ve sigara kullanımını azaltma, yatarken sırt üstü yatmama gibi öneriler uyku apnesinin yönetilmesine yardımcı olabilir.
Tedavi edilmediği takdirde uyku apnesi, kalp hastalıkları, hipertansiyon, inme ve diyabet gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca, iş kazaları ve trafik kazaları gibi güvenlik risklerini artırabilir. Uyku apnesi tedavi edilmesi, bu riskleri önemli ölçüde azaltacaktır.
