Van sengeseri, Van mutfağına özgü geleneksel bir yemektir. Ana malzemeleri kuşbaşı koyun eti, haşlanmış yeşil mercimek ve koyun sütünden elde edilen kuruttur. Yemek, özellikle kış aylarında hazırlanır ve sıcak olarak tüketilir. Van sengeseri, kullanılan malzemeler ve pişirme yöntemi bakımından coğrafi sınıra özgü nitelikler taşır; özellikle koyun sütünden yapılan kurut, yemeğe karakteristik lezzetini kazandırır. Bu özelliği ve üretim ustalığı, Van sengeserinin Van ile özdeşleşmesini sağlar.
Tescil Bilgileri
- Mahreç İşareti: 958
- Tescil Tarihi: 26 Kasım 2021
- Başvuru Tarihi: 26 Şubat 2021
- Başvuru No: C2021/000082
- Tescil Ettiren: Van Ticaret ve Sanayi Odası, İskele Cad. Vatso Hizmet Kompleksi No:83, Van
- Coğrafi Sınır: Van ili
- Ürün / Ürün Grubu: Yemek / Yemekler ve çorbalar
- Kullanım Biçimi: Van Sengeseri ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Kullanılmadığında işletmede kolayca görülebilecek şekilde bulundurulur.
Üretim Metodu
Van sengeserinin hazırlanmasında aşağıdaki bileşenler kullanılır:
- 1 kg kuşbaşı koyun eti
- 500 g yeşil mercimek
- 3 adet orta boy soğan
- 300 g kurut
- 100 g tereyağı
- 4 diş sarımsak
- 2 yemek kaşığı domates salçası
- 1 tatlı kaşığı tuz
- 1 çay kaşığı karabiber
- 1 çay kaşığı pul biber
Hazırlanışı
Yeşil mercimek 30 dakika haşlanır ve süzülür. Tencerede tereyağı eritilir, dövülmüş sarımsak ve halka şeklinde doğranmış soğanlar eklenir. Domates salçası ve kuşbaşı et ile birlikte 10 dakika yüksek ateşte kavrulur. Haşlanmış mercimek, 1 su bardağı su, tuz, karabiber ve pul biber eklenerek kısık ateşte 30 dakika pişirilir. Kurut, 2 su bardağı ılık su ile karıştırılarak süzgeçten geçirilir ve tencereye ilave edilip orta ateşte bir taşım kaynatılır. Sıcak olarak servis edilir.
Coğrafi Sınır ve Üretim
Van sengeserinin tüm üretim aşamaları Van ili sınırları içinde gerçekleşir. Özellikle kurut kullanımı ve pişirme yöntemi, coğrafi sınıra özgü özellikler taşır ve yemeğin Van ile olan ün bağı bu sınırlara dayanır.
Denetim ve Koruma
Van sengeserinin üretimi, Van Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda; Van İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Doğu Anadolu Aşçılar ve Pastacılar Federasyonu ile Van Aşçılar ve Pastacılar Derneği temsilcilerinden oluşan 4 kişilik bir denetim mercii tarafından denetlenir. Denetimler yılda bir düzenli olarak, gerekli görüldüğünde veya şikâyet durumunda ise her zaman yapılır. Denetime esas kriterler; kullanılan malzemelerin uygunluğu, üretim metoduna uygunluk ve mahreç işareti ile Van sengeseri ibaresinin doğru kullanımını kapsar.
