Yalova Kestane Balı, Türkiye'nin Yalova ilinde kestane ormanlarının en fazla 600 metre yakınında konumlandırılan kovanlarda Kafkas arısı (Apis mellifera caucasia), Anadolu arısı (Apis mellifera anatolica) ve bunların melezlerinden elde edilen çiçek balıdır. Balın polen yapısında en az %74 oranında kestane (Castanea sativa) ile birlikte ıhlamur (Tilia spp.), kekik (Thymus spp.), papatyagiller (Asteraceae) ve gülgiller (Rosaceae) polenleri yer almaktadır.
Yalova Kestane Balı (AA)
Botanik ve Ekolojik Özellikler
Yalova ilinin bitki örtüsü makiler ve ormanlardan oluşur. Güney kesimindeki dik yamaçlar yoğun orman örtüsü ile kaplıdır. Ormanların büyük kısmı Karadeniz kıyı silsilesi florasına, bir kısmı ise Akdeniz florasına ait türlerden oluşur. Üretimde temel kaynak kestane ağaçlarıdır; ıhlamur, kekik, papatyagiller ve gülgiller polen kaynağı olarak balın içeriğinde yer alır.
Ayırt Edici Özellikleri
Yalova Kestane Balı, polen içeriği ve kimyasal özellikleri ile diğer kestane ballarından ayrılır. Balda en az %74 oranında kestane poleni bulunur; ayrıca ıhlamur, kekik, papatyagiller ve gülgiller polenleri içerir. Ürünün bileşiminde nem oranı en fazla %20, fruktoz ve glukoz toplamı 100 g’da en az 62 g, fruktoz/glukoz oranı 1,10-1,40, serbest asitlik en fazla 45 meq/kg, elektriksel iletkenlik en az 0,8 mS/cm, diastaz sayısı en az 8, HMF değeri en fazla 40 mg/kg ve prolin miktarı en az 540 mg/kg’dır.
Üretim Metodu
Bal üretiminde Kafkas arısı, Anadolu arısı ve bunların melezleri Langstroth tipi kovanlarda kullanılır. Arılar, kış aylarını daha sıcak bölgelerde geçirir; Nisan mayıs aylarında Yalova il sınırları içinde kestane ormanlarına yerleştirilir. Kovanlar, ormanların içinde veya en fazla 600 metre uzaklıkta konumlandırılır. 15-30 haziran tarihleri arasında petekler alınarak süzülür ve yabancı maddelerden arındırılır. Bal, uygun ambalajlarda 25 °C’yi geçmeyecek şekilde iki yıl boyunca muhafaza edilir.
Kullanım Biçimi
Bal, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde “Yalova Kestane Balı” ibaresi ve mahreç işareti amblemi ile sunulur. İçeriğindeki ıhlamur poleni nedeniyle kahvaltılık olarak kullanılabilir.
Ekonomik ve Kültürel Önemi
Yalova Kestane Balı, Yalova ilinin tarım ekonomisinde önemli bir ürün olup yıllık 300-350 ton üretim gerçekleştirilir. Coğrafi işaret tescili, ürünün tanınırlığını artırır ve ticari kullanımını destekler.
Denetim
Denetimler, Yalova İli Arı Yetiştiricileri Birliği koordinasyonunda, Yalova İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Yalova Ticaret ve Sanayi Odası ile üç kişilik denetim mercii tarafından yapılır. Yılda en az iki kez gerçekleştirilen denetimler, kovan konumlandırması, arı ırkı, üretim metoduna uygunluk, polen miktarları ve mahreç işareti kullanımını kapsar. Gerekirse ürünün kimyasal ve fiziksel özellikleri de kontrol edilir.
