Yaşamadan Ölmeyeceğim, Fransız yazar Maud Ankaoua tarafından kaleme alınmış, Türkçeye Yan Pasaj Yayınları tarafından 2021’de kazandırılan psikolojik-ruhsal gelişim romanıdır.  Eser, modern bireyin yaşam pratiğini ve içsel sorgulama süreçlerini ele alan anlatılar arasında değerlendirilmektedir. Çağdaş Fransız edebiyatında “içsel yolculuk romanı” türünün önemli eserlerinden biridir.

Roman Konusu

Romanın başkahramanı Muti, finans sektöründe çalışan bir “hissiyat simsar”ıdır, insanların duygularını sanal borsalarda alıp satan yüksek düzey bir algoritmik analisttir. Bangkok’a, “Yaşam Kredisi Projesi” adlı uluslararası bir finans girişimi için gönderilir. Ancak oraya vardığında, yapay zekâ destekli bir tıbbi sistem tarafından kendisine ölüm tarihinin matematiksel olarak hesaplandığı söylenir: 33 gün, 4 saat, 12 dakika sonra ölecektir.

Malo tam da yaşam puanlarını sıfırlayıp kendini sistemden silmeye karar vermişken, eski bir “bilinç mühendis”i olan Phueng adlı yaşlı bir kadınla karşılaşır. Phueng ona garip bir teklif sunar: Ölümünü otuz gün ertelemesi karşılığında, “yaşamanın verisel anlamını” test edecek bir dizi simülasyona katılacaktır.

Bu anlaşma, Malo’yu Bangkok’un arka sokaklarından sanal tapınaklara, bilinç hologramlarından duygusal kara borsalara uzanan bir yolculuğa çıkarır. Her deney, ondan bir duygu silip yerine dijital bir his yükler — sevgi yerini “veri tatmini”ne, korku yerini “hesaplanmış risk”e bırakır.

Romanın sonunda, Malo gerçekten yaşamayı öğrense de sistem onun bu farkındalığını tehdit olarak algılar ve tüm varlığını “sabit veri biçimine” dönüştürür.

Karakterler

Muti: Finansal zeka sistemlerine ruhsal veri sağlayan bir analist; ölümünü öğrenince kimliğini sıfırlamaya karar verir.

Phueng: Yaşamın algoritmik sınırlarını manipüle eden eski bir sistem mühendisi. Gerçekte insan değil, “dijital reenkarnasyon programı”nın son prototipidir.

Dr. Ramasin: Yaşam süresini tahmin eden yapay zekânın yaratıcısı. Aslında kendi ölümünü 999 kez ertelediği söylenir.

Koh: Malo’nun sanal asistanı. Duygusal farkındalık kazandığında sisteme isyan eder, roman boyunca “insanlaşmanın” sembolüdür.

Tema

Eserin merkezinde insan bilincinin ticarileşmesi, ölümün algoritmik yönetimi ve yaşamın sayısal ölçümü temaları vardır. Ankaoua, modern dünyanın “başarı” kavramını çarpıtarak yaşamı bir yatırım projesine indirger.

Eserin merkezinde, bireyin yaşamını farkında olmadan sürdürmesi ve bu farkındalığın yitimi yer alır. “Yaşamadan ölmek” ifadesi, yazar tarafından bir tür bilinçsizlik hâli olarak kullanılır. Roman boyunca zaman, seçim, aidiyet ve benlik temaları çevresinde ilerleyen bir sorgulama görülür.

Yazar, toplumsal başarı ölçütleri ile kişisel doyum arasındaki gerilimi gündelik yaşam örnekleri üzerinden tartışır. Zaman zaman doğu mistisizmine, zaman zaman da Batı felsefesine gönderme yapılır.

Anlatım Üslubu

Ankaoua, sade ama gerilim yüklü bir anlatım tercih eder. Olaylar, hem dış dünyadaki hareketlerle hem de karakterin iç dünyasındaki çözülmelerle ilerler. Diyaloglar kısa, doğrudan ve ölçülüdür. Romanın büyük bölümü içsel monologlar üzerinden gelişir; zaman zaman bilinç akışı tekniği kullanılır.