İlk deniz ulaşımının, muhtemelen yüzen bir ağaç gövdesi üzerinde başladığı düşünülmektedir. M.Ö. 10. yüzyılda Fenikeliler ve Mısırlılar, rüzgar gücünden yararlanarak yelkenli tekneleri kullanmaya başlamıştır. Bu dönemde, Akdeniz, Atlantik ve Pasifik gibi büyük denizlerde yelkenli tekneler ticaret ve ulaşım amaçlı olarak kullanılmaktaydı. Buhar gücünün icadına kadar deniz taşımacılığı büyük ölçüde yelkenli teknelerle yapılmıştır.

Zamanla yelkenli tekneler, spor ve hobi amacıyla kullanılmaya başlanmış, yelken sporu gelişim göstermiştir. Dünyada ilk yelken kulüpleri 1700'lü yıllarda kurulmuş ve bu kulüpler, yelken sporunun yayılmasına önemli katkılarda bulunmuştur. Türkiye’de ise yelken sporu 1890’lı yıllarda İstanbul’da başlayan çalışmalarla yayılmaya başlamıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ardından 1932 yılında ilk resmi yelken yarışı gerçekleştirilmiştir. Yelkenli tekneler günümüzde, hem spor hem de eğlence amacıyla kullanılmaya devam etmektedir.

^{Yelken sporcusu Derin Baytur 2019, Kaynak: Anadolu Ajansı}

Yelken Sporu ve Yarışlar

Yelken sporu, rüzgarın etkisiyle hareket eden teknelerle yapılan yarışlar şeklinde düzenlenir. Yarışlar, genellikle şamandıralarla belirlenen parkurlarda yapılır. Yarışçılar, parkurlarda en hızlı şekilde varış noktasına ulaşmak için mücadele eder. Yelken yarışlarında, teknelerin çarpışmaması için belirli kurallar vardır. Yelkenli teknelerin iki ana kategorisi vardır: boardlar (rüzgar ve uçurtma sörfü gibi tekneler) ve dingiller (hareketli salmalı tekneler). Olimpiyatlarda ise optimist, laser, 420 gibi teknelerle yarışlar yapılır.

^{Türkiye Yat Şampiyonası 2017, Kaynak: Anadolu Ajansı}

Yelken Sporu Çeşitleri

Yelken sporunun başlıca dalları şunlardır:

• Yarış Yelkenciliği: Belirli bir parkurda yarışan teknelerin hız ve taktik kullanarak birbirlerine karşı mücadele ettiği spordur.
• Windsurfing: Yelken tahtası üzerinde denge ve manevra yeteneklerine dayalı bir spor dalıdır.
• Kitesurfing: Yelken tahtası yerine bir kitesurf tahtası ve uçurtma kullanarak rüzgarın gücüyle hareket etmeyi sağlayan bir spordur.

Türk Yelkenciliği ve Uluslararası Başarılar

Türkiye’de yelken sporu, 1935 yılında Moda Deniz Kulübü'nün kurulmasıyla gelişmeye başlamış ve Türk yelkencileri uluslararası alanda yarışmaya başlamıştır. 1936 Berlin Olimpiyatları'nda Türkiye’yi temsil eden yelkenciler yarışmalara katılmıştır. İkinci Dünya Savaşı, yelken sporunun gelişimini geçici olarak durdurmuş olsa da, savaş sonrası yeniden hız kazanmıştır. Bugün Türkiye, uluslararası yelken yarışlarında aktif bir rol oynamaktadır ve yelkencilik, sporun yanı sıra bir yaşam biçimi olarak da yapılmaktadır.

Yelkenli Tekne Seyahatleri ve Hobi Olarak Yelken

Yelkenli teknelerle dünya çapında yapılan yolculuklar, yelkenciliğin popülerliğini artıran bir diğer unsurdur. 1965 yılında Sadun Boro ve eşi Oda Boro, dünya seyahati yapmış ve 1968’de tamamlamışlardır. Türkiye’de amatör yelkenciler, bu sporu hobi olarak yaparken, birçok kişi yelkenli tekneleriyle dünya çapında seyahatler gerçekleştirmiştir.