Yeni Güney Galler Sel Felaketi, Avustralya’nın doğusunda yer alan Yeni Güney Galler eyaletinde 20 Mayıs 2025'te başlayan ve üç gün süren yoğun yağışların ardından meydana gelen büyük ölçekli bir doğal afettir. Felaket sonucunda 4 kişi yaşamını yitirmiş, 1 kişi kaybolmuş, on binlerce kişi mahsur kalmış, altyapı ağır hasar görmüş ve bölge genelinde ciddi ulaşım ve enerji kesintileri yaşanmıştır.

^{Yeni Güney Galler Sel Felaketi - Al Jezeera}

Meteorolojik Koşullar ve Felaketin Başlangıcı

Sel felaketi, 20 Mayıs 2025 tarihinde, Yeni Güney Galler eyaletinin kuzeydoğu kıyılarına yerleşen yavaş hareket eden bir kıyı alçak basınç sisteminin etkisiyle başlamıştır. Avustralya Meteoroloji Bürosu (BOM), bu sistemin kıyı boyunca yaklaşık dört aylık yağışı yalnızca üç gün içerisinde bırakabileceğini tahmin etmiştir. Bu süre zarfında özellikle Mid North Coast, Hunter, Central Coast ve South Coast bölgelerinde yağışlar son derece yoğun gerçekleşmiştir. Bu hava sisteminin tetiklediği ani ve yoğun sağanaklar, başta Manning ve Hunter nehirleri olmak üzere birçok akarsuyun taşmasına neden olmuştur.

Can Kayıpları ve Kayıp Vakalar

21–23 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşen taşkınlarda toplam dört kişinin yaşamını yitirdiği teyit edilmiştir. İlk olarak 63 yaşındaki David Knowles, Taree’nin kuzeydoğusunda bulunan North Moto Road üzerindeki evinin verandasında ölü olarak bulunmuştur. İkinci olarak 34 yaşındaki bir erkek, Rosewood yakınlarındaki Wauchope bölgesinde sele kapılmıştır. Üçüncü olarak, 60 yaşındaki bir kadın, Coffs Harbour yakınlarında 4WD tipi aracının sel sularında mahsur kalmasının ardından yaşamını yitirmiştir. Dördüncü kurban, Coffs Harbour’un kuzeybatısındaki Orara Way üzerinde bulunan bir aracın içinde tespit edilmiştir; yetkililer kurbanın yaklaşık 70 yaşlarında olduğunu belirtmiştir. Öte yandan, Grafton’un güneyindeki Nymboida’da yaşayan 49 yaşındaki bir erkek, sel sırasında yürüyüş yaptığı sırada kaybolmuş ve arama çalışmaları 23 Mayıs itibarıyla devam etmiştir.

Tahliye Emirleri ve Tehlike Alanları

Yeni Güney Galler Eyalet Acil Servisi (SES), felaket boyunca 168 aktif uyarı yayımlamış, çok sayıda bölgeye tahliye ya da izolasyon hazırlığı çağrısı yapmıştır. Hunter Valley, Mid North Coast, South Coast ve Central Coast bölgelerinde yaşayan binlerce kişi evlerini terk etmek zorunda kalmıştır. Tuggerah Lake, Coopernook, Tacoma South, Chittaway Point, Duckenfield, Dumaresq Island ve Millers Forest gibi birçok alanda sel sularının hızla yükselmesi nedeniyle tahliyeler hayati öneme sahip hale gelmiştir. Özellikle Coopernook kasabasındaki yolların yükselen sular nedeniyle kullanılamaz duruma geldiği ve bölge halkının üst katlara ya da çatı katlarına sığınmak zorunda kaldığı belirtilmiştir.

Kurtarma Operasyonları ve Müdahale Kapasitesi

Eyalet genelinde gerçekleştirilen arama-kurtarma faaliyetleri kapsamında 700’den fazla kişi kurtarılmış, 177’si yalnızca son 24 saat içinde olmak üzere yüzlerce yeni kurtarma vakası kaydedilmiştir. Acil müdahale birimleri, yaklaşık 2.500 personel, çok sayıda kurtarma aracı ve en az 10 helikopter ile sahada görev almıştır. Yeni Güney Galler Polisi, bazı kurtarma işlemlerinin gece saatlerinde ve zorlu koşullarda yürütüldüğünü, helikopterlerin yalnızca tahliye için değil, yiyecek ve ilaç dağıtımı amacıyla da kullanıldığını duyurmuştur. Ayrıca, Clybucca ve Taree gibi kırsal bölgelerde mahsur kalan ailelerin, bazen komşu çiftçiler tarafından teknelerle kurtarıldığı bildirilmiştir.

Altyapı Hasarları ve Ulaşım Engelleri

Sel felaketi, Yeni Güney Galler eyaletinin ulaşım ve enerji altyapısında ciddi tahribatlara yol açmıştır. Pacific Highway’in Taree kesimi tamamen kapanmış, alternatif rotaların kullanımı zorunlu hale gelmiştir. Bazı otoyolların trafiğe yeniden açılması üç saati bulan gecikmelere yol açmıştır. Aynı şekilde Sydney’deki havalimanı bağlantı hattı dahil olmak üzere raylı sistemlerde ciddi aksamalar meydana gelmiştir. Özellikle Airport and South Line ve Central Coast hatlarında su tahliye çalışmaları yapılmıştır.

Elektrik altyapısı da ciddi şekilde etkilenmiş, 4.000’den fazla hane elektriksiz kalmıştır. Ayrıca 3.600’ün üzerinde internet erişimi kesilmiş; sabit kablolu ve kablosuz ağ altyapısında geçici çöküşler yaşanmıştır. Yol kapanmaları ve su seviyesi yüksekliği, bakım ekiplerinin jeneratör ve ekipman taşımasını engellemiştir.

Afet Yönetimi ve Resmi Açıklamalar

Yeni Güney Galler Başbakanı Chris Minns, 20 Mayıs itibarıyla afet bölgelerine 1.600 acil yardım personelinin sevk edildiğini ve 68 okulda eğitime ara verildiğini açıklamıştır. Hunter Valley, Mid North Coast, Central Coast ve South Coast bölgelerinde tahliye uyarıları yürürlükte kalmıştır. Bazı bölgelerde yollar ve köprüler su altında kaldığı için güvenli tahliye işlemleri yalnızca hava yoluyla gerçekleştirilebilmiştir.

Başbakan Anthony Albanese, Hunter bölgesindeki Maitland şehrinden açıklamalarda bulunmuştur. Taree’ye gerçekleştirilmesi planlanan ziyaretin sel nedeniyle iptal edildiği duyurulmuştur. Başbakan, Avustralya Savunma Kuvvetleri (ADF) ve Yeni Güney Galler Eyalet Acil Servisi (SES) tarafından yürütülen kurtarma operasyonlarına dair bilgi vermiştir.

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese'in Açıklamaları ve Afet Sonrası Durum

27 Mayıs 2025 tarihinde Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Yeni Güney Galler eyaletinin selden en çok etkilenen bölgelerinden biri olan Taree’de yaptığı incelemeler sonrasında kamuoyuna açıklamalarda bulunmuştur. Başbakan, üç gün süren yoğun yağışların ardından oluşan felaketin, yalnızca birkaç gün ya da hafta içinde giderilebilecek türden bir kriz olmadığını, toparlanma sürecinin aylar sürebileceğini ifade etmiştir.

Toparlanma sürecine destek amacıyla federal hükümet tarafından bir dizi ekonomik yardım paketi açıklanmıştır. Buna göre, selden doğrudan etkilenen yetişkin bireylere 1.000 Avustralya doları, çocuklara ise 400 Avustralya doları tutarında tek seferlik nakit yardım ödemesi yapılacağı bildirilmiştir. Ayrıca, mevcut 13 haftalık gelir destek ödeneğinin kapsama alanı genişletilerek daha fazla hane bu yardımdan faydalanabilecek şekilde yeniden yapılandırılmıştır.

Tarım ve hayvancılık sektörü de felaketten etkilenmiştir. Sel sularının bazı kıyı bölgelerinde hayvan ölülerini kıyıya taşıdığı rapor edilmiş, özellikle süt üretimi yapılan çiftliklerde ağır kayıplar yaşandığı belirtilmiştir. Başbakan, yaşanan hayvan kayıplarının ülke genelindeki gıda arzını da etkileyebilecek bir duruma yol açtığını açıklamıştır.

Hasar tespit çalışmaları kapsamında, Yeni Güney Galler Eyalet Acil Servisi toplam 7.300 yapıda inceleme gerçekleştirmiştir. Bu incelemeler sonucunda yaklaşık 800 yapının yaşanamaz durumda olduğu belirlenmiştir. Aynı tarihte sigorta şirketleri tarafından yapılan açıklamalara göre, felaketle bağlantılı olarak 2.500'ün üzerinde hasar bildirimi alınmış; başvuruların büyük çoğunluğunun konut ve yapı zararları ile ilgili olduğunu bildirilmiştir.