Yerel Alan Ağı - Local Area Network (LAN), sınırlı bir coğrafi alanda – genellikle bir bina, ofis, okul veya ev – bulunan bilgisayar ve diğer dijital aygıtların birbirine bağlanmasını sağlayan ağ yapısıdır. LAN'lar, veri paylaşımını, yazıcı ve dosya gibi kaynakların ortak kullanımını mümkün kılar. Bilgisayarlar, yönlendiriciler (router), anahtarlar (switch), erişim noktaları (access point) ve kablolar aracılığıyla fiziksel veya kablosuz olarak bağlanır.

^{Yerel Alan Ağı (LAN - Local Area Network) Ağ Yapısını Simgeleyen Görsel (Yapay Zeka İle Oluşturulmuştur)}

Tarihsel gelişim

LAN kavramı 1960’larda, üniversiteler ve araştırma kuruluşları tarafından bilgisayarların birbirine bağlanması amacıyla geliştirildi. Geniş kullanım alanına ulaşmasında Ethernet teknolojisinin önemli bir rolü olmuştur. 1970’lerden itibaren Xerox’un öncülüğünde geliştirilen Ethernet, 1980’lerde IEEE 802.3 standardı ile birlikte yaygınlık kazanmış, sonrasında 10 Mbps’den başlayarak günümüzde 100 Gbps’e kadar çıkan hızlara ulaşmıştır.

Bileşenleri ve çalışma prensibi

Bir LAN ağı genellikle şu temel bileşenlerden oluşur:

• Ağ Arabirim Kartı (NIC): Her cihazın ağa bağlanmasını sağlayan donanım bileşeni. MAC adresi ile tanımlanır.
• Anahtar (Switch): Verileri hedef MAC adresine göre yönlendirir. Aynı anda birden fazla iletişime olanak tanır.
• Yönlendirici (Router): LAN’ı internet veya diğer LAN’lara bağlar.
• Erişim Noktası (Access Point): Kablosuz cihazların LAN’a bağlanmasını sağlar.
• Kablolar (UTP, fiber vs.) veya Kablosuz Frekanslar: Fiziksel iletişimi sağlar.

LAN’larda veri iletimi genellikle Ethernet protokolü üzerinden gerçekleşir. Ethernet, CSMA/CD mekanizması ile aynı anda veri göndermek isteyen cihazlar arasında çakışmaları yönetir ve verinin hedefe ulaştığından emin olur.

Topolojiler

LAN’lar fiziksel ve mantıksal olarak farklı topolojilerde kurulabilir:

• Yıldız Topoloji: En yaygın kullanılan yapıdır. Tüm cihazlar merkezi bir anahtara bağlanır.
• Yol (Bus) Topoloji: Tek bir kablo hattı üzerine cihazlar dizilir; artık nadiren kullanılır.
• Halka ve Ağaç Topolojileri: Belirli uygulamalarda tercih edilen yapılar.

Avantajları

LAN sistemleri sayesinde kullanıcılar:

• Dosya ve yazıcı paylaşımı yapabilir,
• Tek bir internet bağlantısını ortak kullanabilir,
• Elektronik posta ve video konferans gibi hizmetlerden faydalanabilir,
• Kablosuz bağlantı (Wi-Fi) sayesinde mobil cihazlarla erişim sağlayabilir.

Uygulama alanları ve gelişim

Günümüzde LAN’lar yalnızca bilgisayarlar için değil; yazıcılar, güvenlik kameraları, akıllı televizyonlar, ses sistemleri, termostatlar gibi IoT (Nesnelerin İnterneti) cihazları için de temel iletişim altyapısını oluşturur. Sanallaştırma teknolojileri, VLAN (Virtual LAN) gibi kavramların gelişmesiyle ağlar daha esnek ve yönetilebilir hale gelmiştir.

LAN’lar, PAN (Kişisel Alan Ağı), MAN (Metropol Alan Ağı) ve WAN (Geniş Alan Ağı) gibi diğer ağ türlerinden kapsadığı coğrafi alan, hız ve kurulum amacı bakımından ayrılır. LAN, yüksek hızlara ve düşük gecikmelere sahip olması nedeniyle yerel ağ içi veri trafiğinde idealdir.